سایه‌ی «ترامپیسم» بر سیاست فرانسه؛ هراس از نفوذ ایدئولوژیک «جهان MAGA»
فرانسه نگران نفوذ ایدئولوژیک جریان ترامپیسم در فضای سیاسی و رسانه‌ای خود است؛ پروژه‌ای نرم اما هدفمند برای بی‌ثبات‌سازی اروپا.
در ۲۸ سپتامبر، هم‌زمان با انتخابات پارلمانی مولداوی، ایلان ماسک پیامی از پاول دوروف، بنیان‌گذار تلگرام، را در شبکه‌ی X بازنشر کرد. دوروف در این پیام مدعی شد که در تابستان ۲۰۲۴ و پس از بازداشتش در فرانسه، مقامات اطلاعاتی این کشور از او خواسته‌اند برای استفاده از تخفیف قضایی، به دولت مولداوی در سانسور برخی حساب‌های تلگرام پیش از انتخابات کمک کند. ماسک با یک «واو!» کوتاه واکنش نشان داد؛ واکنشی که بسیاری در پاریس آن را بازتاب آشکار همدلی با تبلیغات روسی دانستند. ناتالی لوازو، نماینده‌ی پارلمان اروپا و وزیر پیشین در دولت مکرون، در پاسخ نوشت: «رئیس X دوباره در خدمت کرملین، آن هم در روز انتخابات!»
چند ماه پیش از آن نیز، دوروف در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری رومانی، فرانسه را به دخالت در امور داخلی کشورهای اروپای شرقی متهم کرده و آشکارا از نامزد راست افراطی طرفدار روسیه حمایت کرده بود. این سلسله رویدادها، مقامات فرانسوی را نگران نفوذ روزافزون شبکه‌های موسوم به «جهان MAGA» (مخفف شعار ترامپ: Make America Great Again) کرده است؛ شبکه‌ای که هم از بستر رسانه‌ای ایلان ماسک تغذیه می‌کند و هم از ایدئولوژی تهاجمی محافظه‌کاران آمریکایی.
وزارت خارجه فرانسه، برای مقابله با این جریان، اخیراً حسابی رسمی در شبکه‌ی X با عنوان French Response راه‌اندازی کرده تا به ادعاهای گمراه‌کننده پاسخ دهد. هرچند این اقدامات هنوز تأثیر محدودی داشته است، اما نشانه‌ی تغییری در رویکرد دیپلماسی پاریس می‌باشد: از احتیاط به «صراحت» و از دفاع منفعل به واکنش تهاجمی.
آن-ماری دسکو، دبیرکل وزارت خارجه، در کنفرانسی درباره‌ی «جنگ اطلاعاتی» تصریح کرد که فرانسه ناگزیر شده «دستور زبانی تازه در سیاست خارجی» بیاموزد؛ زبانی که تلفیقی از واکنش آشکار در شبکه‌های اجتماعی و هماهنگی دیپلماتیک با متحدان اروپایی است. او همچنین هشدار داد که هدف اصلی سرویس‌های روسی و جوامع MAGA «فلج کردن قوه‌ی تفکر انتقادی اروپایی‌ها از طریق ترس و خشم» است.
به گفته‌ی ونسا دالانسون، دیپلمات فرانسوی در واشنگتن، بسیاری از روایت‌های پرطرفدار در دنیای MAGA مستقیماً اروپا را هدف می‌گیرد: از مهاجرت و جنگ اوکراین تا ادعای «سرکوب آزادی بیان» توسط قوانین نظارتی اتحادیه‌ی اروپا بر غول‌های دیجیتال. به باور او، هم‌زمان با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، این فضا به شکل کم‌سابقه‌ای فعال شده است؛ رسانه‌هایی چون Breitbart News، پادکست‌ها و صفحات پرطرفدار در شبکه‌هایی مانند X و Truth Social، به بازتاب مواضع دولت جدید آمریکا می‌پردازند و اروپایی‌ها را به «دشمن آزادی» متهم می‌کنند.
این موج تا بدان‌جا پیش رفته که حتی در فرانسه، برخی از چهره‌های راست افراطی پیام‌های MAGA را با شور تبلیغ می‌کنند. پژوهشگر تاریخ رسانه، مایا کندل، هشدار داده است که «بخشی از جریان راست فرانسه عملاً به بلندگوی ایدئولوژیک واشنگتن تبدیل شده است». به‌ویژه پس از تصمیم پاریس برای به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین در سپتامبر ۲۰۲۴، سیاستمداران جمهوری‌خواه آمریکایی مانند مارکو روبیو با حملاتی تند مدعی شدند این اقدام روند آتش‌بس در غزه را مختل کرده است؛ ادعایی که از سوی حساب رسمی French Response «دروغ آشکار» خوانده شد.
با این حال، در سطح رسمی، فعالیت‌های رسانه‌ای و دیجیتال ایالات متحده هنوز مصداق «مداخله‌ی خارجی» تلقی نمی‌شود، چرا که این اقدامات به شکل علنی و نه از مسیرهای پنهان انجام می‌شوند. به گفته‌ی یکی از کارشناسان مرکز Viginum، که وظیفه‌ی شناسایی عملیات اطلاعاتی خارجی را دارد، «قدرت نرم آمریکا و شبکه‌ی ارتباطی MAGA اکنون ابزار مشروع سیاست خارجی واشنگتن است.»
در پاریس، نگرانی اصلی اما جای دیگری است: احتمال دخالت این شبکه‌ها در انتخابات آینده‌ی فرانسه. تحلیلگران بر این باورند که در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام یا انحلال مجدد مجلس، محافل نزدیک به ترامپ می‌توانند در حمایت از حزب راست افراطی «اجتماع ملی» (به رهبری مارین لوپن) مداخله‌ی رسانه‌ای سازمان‌یافته‌ای ترتیب دهند. تجربه‌ی بریتانیا و آلمان، جایی که چهره‌هایی از دولت ترامپ به‌طور ضمنی از احزاب راست تندرو حمایت کردند، این ترس را تشدید کرده است.
در فوریه، در حاشیه‌ی کنفرانس امنیتی مونیخ، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، جی.دی. ونس، با سخنرانی‌ای تند علیه «اروپای فاسد و بوروکراتیک»، شوک سیاسی بزرگی به مقامات اروپایی وارد کرد. او سپس با بی‌اعتنایی به اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، آشکارا از آلیس وایدل، رهبر حزب راست افراطی AfD، تمجید کرد. اکنون در پاریس بیم آن می‌رود که در انتخابات بعدی، نسخه‌ای فرانسوی از همین مداخله تکرار شود.
فردریک شاریون، استاد دانشگاه پاریس سیتی و نویسنده‌ی کتاب ژئوپولیتیک ارعاب، در تحلیلی می‌گوید: «دخالت آمریکا در اروپا پدیده‌ای تازه نیست، اما با بازگشت ترامپ، ماهیتی ایدئولوژیک یافته است. دیگر هدف صرفاً نظارت بر متحد نیست، بلکه بی‌ثبات‌سازی اوست.» به باور او، ترامپیسم پروژه‌ای جهانی است که می‌کوشد از طریق پیوند با نیروهای پوپولیست و افراطی، نظم لیبرال غربی را از درون فرسوده کند.
برای مقامات فرانسوی، مقابله با این چالش بیش از هر چیز نیازمند بازتعریف مفهوم «استقلال اطلاعاتی» است؛ مفهومی که نه فقط در برابر مسکو و پکن، بلکه در برابر متحد دیرینه‌ای چون واشنگتن نیز باید به کار بسته شود. اگر فرانسه و اروپا نتوانند در برابر این جنگ نرم واکنش هوشمندانه‌ای نشان دهند، ممکن است درون خود از همان شکافی فروبپاشند که MAGA با مهارت در حال تعمیق آن است.
