افزایش نگرانکنندهی مصرف و قاچاق کتامین در فرانسه
افزایش چشمگیر مصرف و قاچاق کتامین در فرانسه، کاهش قیمت، گسترش دسترسی اینترنتی و نفوذ در میان جوانان، زنگ خطر تازهای برای سلامت عمومی است.

بر اساس یادداشتی از ادارهی مبارزه با مواد مخدر فرانسه (Ofast) که در سپتامبر منتشر شده، مصرف و قاچاق کتامین در این کشور بهطور قابل توجهی افزایش یافته است. هرچند استفاده از این ماده هنوز به گستردگی مصرف حشیش یا کوکائین نیست، اما فرانسه نیز همچون دیگر کشورهای اروپایی با روندی صعودی در مصرف مواجه است.
گزارش مذکور فرانسه را بیش از آنکه کشوری مصرفکننده بداند، نقطهای مهم در مسیر ترانزیت کتامین توصیف میکند؛ بااینحال نشانههای روشنی از رشد بازار داخلی نیز مشاهده میشود. کاهش محسوس قیمت از ۳۰ تا ۴۰ یورو در سال ۲۰۲۲ به حدود ۲۰ تا ۳۰ یورو در سال ۲۰۲۴، نشانهای از گسترش عرضه و افزایش تقاضا تلقی میشود. تنها تا اوت ۲۰۲۵ بیش از یک تُن کتامین در فرانسه کشف و ضبط شده است؛ رقمی که نسبت به سال گذشته، با ۴۱۷ کیلوگرم، رشدی بیش از ۱۶۰ درصدی را نشان میدهد.
به گفتهی مقامهای گمرک مارسی، قاچاقچیان اکنون از روشهای بسیار پیچیدهتری برای انتقال این ماده استفاده میکنند؛ از جمله جاسازی پودر کتامین در اشیای بیضرری چون ماژیک و بستههای پستی معمولی. بخش عمدهای از محمولههای کشفشده از هلند و کشورهای آسیایی به مقصد ایالات متحده یا بریتانیا ارسال میشدند.
فرانسه علاوه بر نقش ترانزیتی، اکنون خود نیز یکی از بازارهای رو به رشد مصرف کتامین است. بر اساس آمار، حدود ۱۶ درصد از کشفیات مربوط به مصرف داخلی بوده و این ماده به سرعت در میان گروههای مختلف اجتماعی رواج یافته است. به گفتهی ژوئل میکالف، رئیس بخش داروشناسی بالینی در بیمارستانهای مارسی، «کتامین تا چند سال پیش عمدتاً در مهمانیهای زیرزمینی و موسیقی الکترونیک به صورت محدود مصرف میشد، اما اکنون به مادهای تبدیل شده که مصرف مداوم و اعتیادزا دارد و در میان جوانان، حتی خارج از محافل خاص، در حال گسترش است».
کتامین که در پزشکی به عنوان بیهوشکنندهی عمومی کاربرد دارد، در بازار غیرقانونی بیشتر بهصورت پودر استنشاقی یا تزریقی مورد استفاده قرار میگیرد. یکی دیگر از گروههای هدف قاچاقچیان، افرادی هستند که مصرف این مواد را با روابط جنسی ترکیب میکنند. کارشناسان هشدار میدهند که این ماده اکنون بهویژه در میان جوانان ۲۵ تا ۳۴ سال بیشترین شیوع را دارد؛ طبق آمار مرکز ملی رصد اعتیاد (OFDT)، ۴.۸ درصد از این گروه سنی حداقل یکبار کتامین مصرف کردهاند.
بهرغم رشد مصرف، دفتر مبارزه با مواد مخدر یادآور میشود که بازار کتامین در فرانسه هنوز فاقد ساختار سازمانیافتهی جنایی است و بیشتر از سوی مصرفکنندگان-فروشندگان خرد اداره میشود. با این حال، در بریتانیا اوضاع متفاوت است؛ شبکههای تبهکاری سازمانیافته، بازاری پررونق برای این ماده ایجاد کردهاند، و حدود ۷۰ درصد کتامین ضبطشده در اروپا سرانجام به مقصد بریتانیا میرسد.
منشأ اصلی تولید کتامین، عمدتاً کشورهای هند، پاکستان و چین هستند. این ماده در قالب محمولههای پستی یا کامیونهای باری به اروپا منتقل میشود و بسیاری از واسطهها از طریق فضای مجازی، بهویژه پیامرسانهایی چون تلگرام، آن را به فروش میرسانند. گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر اتحادیهی اروپا نیز تأیید میکند که اصطلاح «کتامین هندی» در بازار سیاه برای اشاره به محصولاتی با کیفیت بالاتر به کار میرود.
در گزارش آژانس اروپایی مواد مخدر آمده است که بررسی نمونههای فاضلاب شهری در ۱۲ شهر از ۲۲ شهر اروپایی مورد مطالعه، از جمله در بلژیک، فرانسه، هلند و اسپانیا، نشانگر افزایش قابل ملاحظهی مصرف کتامین در سال ۲۰۲۳ بوده است. این یافتهها، به گفتهی کارشناسان، نشانهی گسترش موجی جدید از مصرف این ماده در سراسر قاره است؛ موجی که ترکیبی از سهلالوصول بودن خرید، قیمت پایینتر، و تبلیغات هدفمند در فضای مجازی آن را تقویت کرده است.
در نهایت، کارشناسان بهداشتی هشدار میدهند که کتامین، بهویژه در میان جوانان، در حال تبدیل شدن به یکی از چالشهای نوظهور سلامت عمومی در فرانسه است. این روند، اگر با سیاستهای پیشگیرانه، آموزش عمومی و نظارت قانونی مؤثر همراه نشود، میتواند به بحرانی مشابه اپیدمیهای پیشین مواد روانگردان در دهههای گذشته منجر شود.