خشم راستگرایان از محکومیت نیکلا سارکوزی
محکومیت نیکلا سارکوزی به پنج سال زندان واکنشهای گستردهی راست و تمسخر چپ را برانگیخت و آیندهی جناح راست را متزلزل کرده است.

محکومیت نیکلا سارکوزی، رئیسجمهور پیشین فرانسه، به پنج سال زندان به اتهام «تشکیل گروه مجرمانه» واکنشهای گستردهای در فضای سیاسی کشور برانگیخته است. در حالی که بسیاری از تحلیلگران این حکم را نقطهی عطفی در تاریخ جمهوری پنجم میدانند، بخش قابل توجهی از رهبران حزب جمهوریخواهان (LR) آن را «ظالمانه» و «سیاسی» توصیف کردهاند.
برونو روتایو، رئیس حزب جمهوریخواهان که از ماهها پیش بر شعار «دفاع از مردم صادق» تأکید داشت، اکنون با وضعیتی دشوار مواجه شده است. چرا که آخرین رئیسجمهور راستگرای فرانسه با محکومیتی تاریخی روبهرو شده که اعتبار سیاسی جریان راست میانه را به چالش میکشد. با این حال، او در بیانیهای ضمن یادآوری نقش سارکوزی در خدمت به کشور، ابراز امیدواری کرد که رئیسجمهور پیشین در دادگاه تجدیدنظر بیگناهی خود را اثبات کند.
واکنشهای تند از سوی دیگر رهبران حزب نیز کم نبود. فرانسوا-زاویه بلامی، نایبرئیس حزب در پارلمان اروپا، در شبکهی اجتماعی ایکس نوشت: «این حکم چیزی جز تصمیمی سیاسی نیست. اگر قاضیان به حکم خود ایمان داشتند، چرا از فرایند تجدیدنظر هراسیدند و اجرای فوری را الزامی کردند؟» در همین راستا، ژوفروا دیدیه، معاون حزب، در گفتوگو با شبکهی BFM-TV، اجرای فوری حکم را تنها «تلاشی برای تحقیر یک رئیسجمهور پیشین» دانست و افزود: «آیا کسی باور دارد سارکوزی قصد فرار از کشور را داشته است؟ او در همهی جلسات دادگاه حاضر بوده است.»
استفان لو رودولیه، سناتور جمهوریخواه از بوشدو-رون، پا را فراتر گذاشته و این محکومیت را «تصمیمی دیوانهوار که به نهادهای کشور آسیب میزند» خواند. او حتی از امانوئل مکرون خواست با اعطای «عفو ریاستجمهوری» به سارکوزی، این «بیعدالتی» را جبران کند؛ اقدامی که به گفتهی او برای «حفظ شأن کشور و منزلت یک رئیسجمهور سابق» ضروری است.
در میان شخصیتهای برجستهی راست، برخی ترجیح دادند لحنی محتاطانهتر اتخاذ کنند. لوران ووکیه در بیانیهای از «خدمت بیوقفه و با شجاعت» سارکوزی به کشور یاد کرد و همبستگی خود را با او و خانوادهاش ابراز داشت. والری پکرس، رئیس منطقهی ایل-دو-فرانس، نیز با بیان اینکه سارکوزی «فرانسه را در دوران بحرانها محافظت و اصلاح کرد»، اعلام کرد که امروز بهطور شخصی در کنار او و خانوادهاش است.
با این حال، حمایتهای کنونی نمیتواند واقعیتی را پنهان کند: جایگاه سارکوزی در حزب جمهوریخواهان در سالهای اخیر تضعیف شده است. او که آخرین پیروزی بزرگ راست میانه در انتخابات ۲۰۰۷ را رقم زده بود، با کنارهگیری از سیاست، خلأیی ایجاد کرد که جانشینانش قادر به پر کردن آن نشدند. برخی اعضای حزب از نزدیکی او به امانوئل مکرون ناخشنود بودهاند، هرچند پس از ورود چند وزیر جمهوریخواه به کابینه در سال ۲۰۲۴، این انتقادات کاهش یافته است. افزون بر آن، دیدار سارکوزی با ژردن باردلا، رهبر راست افراطی (RN)، خشم بسیاری از همحزبیهایش را برانگیخت، زیرا چنین اقدامی به نظر آنان «مشروعیتبخشی به اتحاد احتمالی با افراطگرایان» بود.
در سوی دیگر، مخالفان سیاسی او در جناح چپ، واکنشهایی آمیخته به طنز و تمسخر نشان دادند. بنجامین لوکاس-لوندی، نمایندهی حزب ژنراسیون، با کنایه گفت: «سرانجام، سارکوزی پنج سال دیگر به دست آورد، البته نه در الیزه، بلکه در زندان.» مارین توندولیه، دبیرکل حزب سبزها، نیز با استفاده از پوستر معروف «فرانسهی مردم صادق» که به شعار جمهوریخواهان اشاره داشت، نوشت: «ممنون از سارکوزی و حزبش که همواره الگو ارائه میدهند!»
این تقابل واکنشها نشان میدهد که اگرچه سارکوزی سالهاست از قدرت فاصله گرفته، اما همچنان چهرهای تأثیرگذار در عرصهی سیاسی فرانسه باقی مانده است. برای راستگرایان، او نماد روزهای پیروزی گذشته و سرمایهای نمادین است که محکومیتش به تضعیف روحیهی پایگاه سنتی حزب منجر میشود. در مقابل، برای چپگرایان، این محکومیت فرصتی است برای برجستهکردن تناقضهای اخلاقی در جناح مقابل.
به نظر میرسد این پرونده نه تنها آیندهی شخصی سارکوزی بلکه مشروعیت و انسجام جناح راست فرانسه را نیز در معرض آزمونی دشوار قرار داده است.