گابریل آتال و آغاز فصل پساماکرون؛ شکاف درون رنسانس در کنگره‌ی آراس
کنگره‌ی آراس نشان داد گابریل آتال در مسیر رهبری رنسانس و انتخابات ۲۰۲۷ با شکاف‌های جدی و غیبت متحدان کلیدی روبه‌روست.
کنگره‌ی اخیر حزب «رنسانس» در شهر آراس فرانسه، به نقطه‌ی عطفی برای این حزب تبدیل شد؛ نقطه‌ای که از نگاه بسیاری آغاز مرحله‌ای تازه در سیاست فرانسه و به‌ویژه درون جریان پساماکرونیسم به شمار می‌آید. گابریل آتال، نخست‌وزیر پیشین و دبیرکل فعلی رنسانس، روز یکشنبه ۲۱ سپتامبر در برابر هزاران تن از اعضا و هواداران، سخنانی ایراد کرد که هدف آن ترسیم افقی جدید برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ بود. او بر ضرورت «بازآفرینی» رنسانس و ساختن «جمهوری نوین» تأکید کرد. با این حال، تصویری که آتال می‌خواست از وحدت و انسجام درونی ارائه دهد، به‌شدت مخدوش شد، چرا که بسیاری از چهره‌های کلیدی حزب غایب بودند.
چندین وزیر پیشین و نمایندگان برجسته، از جمله بنژامن حداد، اورور برژه، اریک لومبار، لوران سن‌مارتن و کلارا شاپاز، که صبح همان روز در نشست حضور داشتند، به‌طور غیرمنتظره در مراسم پایانی غایب بودند. حتی الیزابت بورن، رئیس شورای ملی حزب، که حضور او چند روز قبل تأیید شده بود، در لحظه آخر حاضر نشد. تنها ژرالد دارمانن، وزیر کشور، و انیس پانیر-روناشر، وزیر انرژی، که هر دو در منطقه‌ی شمالی انتخاب شده‌اند، به همراه چند تن دیگر در سالن حضور داشتند. این غیبت‌های معنادار، رنسانس را در موقعیتی قرار داد که انسجام درونی‌اش زیر سؤال رفت.
هرچند دلیل رسمی برای این غیبت‌ها «مشغله‌های حوزه‌ی انتخابیه» یا «دلایل شخصی» عنوان شد، اما در پشت پرده نگرانی‌هایی جدی وجود داشت. بسیاری از این شخصیت‌ها بیم آن داشتند که همراهی آشکار با گابریل آتال، به‌ویژه در شرایطی که او گفتمانی انتقادی نسبت به امانوئل مکرون در پیش گرفته است، برای آینده‌ی سیاسی‌شان پرهزینه باشد. هنوز دولت جدید به‌طور کامل شکل نگرفته و نزدیکی بیش از حد به آتال می‌تواند موقعیت آن‌ها را در تعامل با رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر کنونی، سباستین لکورنو، تضعیف کند.
آتال در سخنرانی خود کوشید توازن میان وفاداری به مکرون و ضرورت گسست از گذشته را رعایت کند. او ضمن تقدیر از دستاوردهای مکرون ـ از کاهش بیکاری و بازصنعتی‌سازی گرفته تا نقش فعال فرانسه در اروپا و جهان ـ به‌شدت از تصمیم مکرون برای انحلال مجلس در ژوئن ۲۰۲۴ انتقاد کرد؛ تصمیمی که به باور او، «ریشه‌ی اصلی بی‌ثباتی سیاسی کنونی» است. او اعتراف کرد که حزبش تنها در صورتی شنیده خواهد شد که این «واقعیت تلخ» را بپذیرد.
دبیرکل رنسانس تأکید کرد که شرایط امروز با سال ۲۰۱۷ متفاوت است: «همه‌چیز تغییر کرده و بنابراین همه‌چیز باید تغییر کند.» او با رد ایده‌ی «مرد نجات‌بخش» در سیاست فرانسه، خواستار تقسیم قدرت و کنار گذاشتن اتکای افراطی به یک فرد شد. این سخنان، آشکارا پاسخی به میراث شخص‌محور مکرون به شمار می‌رفت.
از منظر برنامه‌ی سیاسی، آتال چند پیشنهاد کلیدی را مطرح کرد:
ایجاد نظام بازنشستگی بدون سن مشخص بازنشستگی، مبتنی بر امتیاز و با سهمی از سرمایه‌گذاری.
معرفی نوعی «گواهینامه امتیازی برای مهاجرت» مشابه مدل کانادا.
گنجاندن اصل «عدم بازگشت در حوزه‌های اجتماعی» در قانون اساسی، به‌منظور تضمین تداوم اصلاحات.
این طرح‌ها از سوی حاضران با تشویق همراه شد، اما چهره‌ی جدی و سرد ژرالد دارمانن، وزیر کشور، حاکی از وجود شکاف‌های عمیق بود. دارمانن در سخنرانی خود بار دیگر بر نقش محوری مکرون در اصلاحات تأکید کرد و در عین حال به آتال هشدار داد: «سال ۲۰۲۶ سال آماده‌سازی بزرگ برای ریاست‌جمهوری خواهد بود. نیازی نیست خیلی زود آغاز کنیم.»
از نگاه تحلیل‌گران، این رویداد نمادی است از سرآغاز رقابت‌های درون‌حزبی بر سر رهبری جریان پساماکرونی. آتال در تلاش است خود را به‌عنوان چهره‌ای مدرن، منتقد اما درعین‌حال وفادار به میراث مثبت مکرون معرفی کند؛ در حالی که دیگران بیم دارند هرگونه فاصله‌گیری آشکار از رئیس‌جمهور، به معنای عبور سیاسی از او تلقی شود.
به‌طور کلی، کنگره‌ی آراس بیش از آنکه نمایش وحدت باشد، آیینه‌ای از شکاف‌ها و رقابت‌های پنهان درون رنسانس بود. آتال توانست چشم‌اندازی نو برای آینده ارائه دهد، اما در غیاب همراهی کامل چهره‌های کلیدی، پرسش مهمی باقی ماند: آیا او می‌تواند در مسیر ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ همه‌ی نیروهای رنسانس را با خود همراه سازد، یا این حزب نیز به سرنوشت دیگر جریان‌های سیاسی فرانسه گرفتار خواهد شد و دچار چنددستگی و افول می‌شود؟
