صنعت اروپایی در مواجهه با سیل محصولات چینی
اروپا در برابر «شوک دوم چین» قرار دارد؛ کاهش تولید داخلی و افزایش واردات یارانه‌ای چین، صنایع قاره را تهدید می‌کند.
آیا اروپا باید خود را برای تجربه‌ی «شوک دوم چین» آماده کند؟ دو اقتصاددان برجسته آمریکایی، دیوید آتور و گوردون هانسون، در مقاله‌ای در ژوئیه‌ی گذشته در نیویورک تایمز هشدار دادند که پس از شوک نخست چین، که پس از ورود پکن به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ ایجاد شد، اروپا اکنون در معرض موج دوم چالش‌های صنعتی چین قرار دارد. این‌بار تهدید فراتر از صنایع کم‌هزینه‌ی نیروی انسانی است و چین در بخش‌های نوآوری مانند هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع دفاعی نیز پیشرو شده است.
افزایش صادرات چین به اروپا یکی از شاخص‌های این تسلط است. این کشور با کاهش مصرف داخلی و مازاد تولید، کالاهای خود را به بازار اروپا هدایت می‌کند. در نیمه‌ی نخست سال جاری، صادرات چین به اتحادیه‌ی اروپا به طور میانگین ۷٪ افزایش یافته و در کشورهای خاص، مانند هلند و آلمان، سهم بازار چین چشمگیر است. تقریباً همه بخش‌های صنعتی از خودرو و الکترونیک تا پنل‌های خورشیدی، فولاد، پوشاک و تجهیزات حمل‌ونقل تحت تأثیر قرار دارند. در فرانسه، واردات دارو ۱۲۵٪ و تجهیزات الکترونیکی و سایر کالاهای تولیدی نیز افزایش قابل توجهی داشته است.
صنعت اروپا با دو فشار همزمان روبه‌روست: کاهش تقاضای داخلی و افزایش واردات محصولات یارانه‌ای چینی با قیمت پایین. تولید فولاد اروپا از سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰٪ کاهش یافته در حالی که واردات فولاد چین نزدیک به ۱۵٪ افزایش یافته است. مدیران صنعتی هشدار می‌دهند که اگر اروپا بخواهد تولید خودرو و فولاد را حفظ کند، باید تصمیمات فوری اتخاذ کند.
اتحادیه‌ی اروپا وعده‌ی اقداماتی مانند محدود کردن واردات، حمایت از تولید داخلی و ایجاد سازوکارهای سرمایه‌گذاری مشترک را داده، اما مذاکرات میان ۲۷ کشور عضو زمان‌بر و اجرای سیاست‌ها کند است. طرح محدودیت واردات فولاد که از مارس اعلام شد، هنوز اجرایی نشده است و قرار است نسخه‌ی جدید آن تا اواسط اکتبر ارائه شود.
در کنار سیاست محدودسازی، برخی کارشناسان پیشنهاد همکاری با چین را مطرح می‌کنند. ایجاد شرکت‌های مشترک می‌تواند انتقال فناوری و اشتغال در اروپا را تضمین کند، به ویژه در خودروهای برقی که چین در آن پیشروست. با این حال، رقابت داخلی میان کشورهای اروپایی برای جذب سرمایه‌گذاری چینی و نبود الزام به انتقال فناوری، همچنان چالشی جدی است.
به اعتقاد کارشناسان، اتحادیه‌ی اروپا باید بین گزینه‌های بسته یا همکاری هوشمندانه با چین تصمیم‌گیری کند. به گفته‌ی ماریو دراگی، رئیس پیشین بانک مرکزی اروپا، کاهش عملکرد اروپا در برابر چالش‌های موجود، صنایع قاره و اقتصاد آن را به شدت آسیب‌پذیر کرده است. در نهایت، اروپا در یک نقطه‌ی حساس قرار دارد: یا باید با اقدامات سریع و هماهنگ، استقلال صنعتی خود را حفظ کند، یا با تعلل، عرصه را برای تسلط کامل چین بر بازارهای حیاتی خود باز بگذارد.
