فرانسه و قدرتنمایی نظامی با ابررایانهای محرمانه
فرانسه با رونمایی از ابررایانهی محرمانهی آسگار، هوش مصنوعی نظامی خود را تقویت و رقابت علمی را پیش میبرد.

فرانسه در مسیر تقویت توانمندیهای دفاعی و فناوری اطلاعات نظامی، گامی مهم برداشته است. در روز چهارم سپتامبر ۲۰۲۵، سباستین لکورنو، وزیر دفاع فرانسه، در قلعهی مون-والریان در منطقه سورانس، ابررایانهای جدید را رونمایی کرد که به هوش مصنوعی نظامی اختصاص دارد. این پروژه با هدف پردازش «بهطور مستقل دادههای محرمانهی دفاعی» و ارتقای جایگاه فرانسه به عنوان پیشرو در اروپا در حوزهی هوش مصنوعی نظامی، تحت عنوان «آسگار» (Asgard) طراحی شده است.
این پروژه که ۱۸ ماه پیش، در مارس ۲۰۲۴، توسط وزیر دفاع معرفی شد، همچنین موجب تأسیس «آژانس هوش مصنوعی دفاعی وزارتخانه» (AMIAD) شد. مدیریت این آژانس به برتران روندپیِر، مهندس جوان پلیتکنیک و سابق گوگل سپرده شده است. لکورنو پیشتر هشدار داده بود: «یا همین حالا جایگاه خود را تثبیت میکنیم، یا عقب میمانیم.» بودجهی سالانهی این آژانس ۳۰۰ میلیون یورو تعیین شده و ابررایانهی آسگار، به گفتهی وزیر، بزرگترین رایانهی اختصاصی هوش مصنوعی و محرمانهی اروپا است. این فناوری، هم برای نیروهای مسلح و هم برای شرکتهای صنعتی دفاعی در دسترس خواهد بود و دسترسی به آن بدون نگرانی از جاسوسی امکانپذیر است. نکتهی قابل توجه این است که آسگار از اینترنت جداست و فقط پرسنل دارای صلاحیت «محرمانهی دفاعی» امکان دسترسی به آن را دارد.
این پروژه از سوی کنسرسیومی متشکل از شرکت فرانسوی Orange و شرکت آمریکایی Hewlett Packard (HP) اجرا شد و شرکت فرانسوی Atos کنار گذاشته شد. تصمیمی که واکنشهایی به دنبال داشت، اما لکورنو اعلام کرد که از نظر فنی، پیشنهاد HP-Orange «بهطور غیرعادی» برتر از پیشنهاد Atos بود.
در پاسخ، Atos ابررایانهی دیگری با نام «ژوپیتر» (Jupiter) را رونمایی کرد. این دستگاه که مساحتی معادل ۳۶۰۰ متر مربع دارد، قادر به انجام یک کوینتیلیون (یک میلیارد میلیارد) عملیات در ثانیه است. به تعبیر فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان، «این مانند استفادهی همزمان از ۱۰ میلیون لپتاپ معمولی است که تا ارتفاع ۳۰۰ کیلومتر روی هم انباشته شدهاند.» ژوپیتر برای اهداف تحقیقاتی غیرنظامی طراحی شده و توسط برخی رسانهها به عنوان «قدرتمندترین ابررایانه اروپا» معرفی شده است.
به این ترتیب، فرانسه همزمان در دو جبهه پیشرفت کرده است: آسگار به تقویت ظرفیتهای دفاعی و پردازش محرمانه اطلاعات کمک میکند، و ژوپیتر ابزار تحقیقاتی و توسعهی علمی در حوزهی غیرنظامی را تقویت میکند. این اقدام نهتنها نشاندهندهی توان فنی و صنعتی فرانسه در حوزهی ابررایانه و هوش مصنوعی است، بلکه نوعی رقابت استراتژیک با دیگر کشورهای پیشرفتهی جهان، به ویژه در زمینهی فناوریهای نظامی و سایبری، محسوب میشود.
همچنین این پروژهها بازتابی از اهمیت هوش مصنوعی در سیاستهای دفاعی معاصر هستند؛ فناوریهایی که میتوانند پردازش سریع اطلاعات حساس، تحلیل تهدیدات و حمایت از تصمیمگیریهای راهبردی را به شکل قابلتوجهی بهبود بخشند. در کنار این، رقابت میان شرکتها و انتخاب پیمانکاران خارجی یا داخلی، بحثهای اقتصادی و امنیتی مهمی را در سطح ملی و اروپایی مطرح کرده است.
فرانسه با سرمایهگذاری در آسگار و ژوپیتر، مسیر خود را برای رسیدن به جایگاه نخست اروپا در هوش مصنوعی نظامی و پژوهشهای پیشرفته غیرنظامی هموار کرده و نشان داده است که در عصر اطلاعات و فناوری، قدرت نظامی و علمی به یکدیگر گره خوردهاند.