فرانسه در برابر فشارهای آمریکا و اسرائیل: جدال دیپلماتیک بر سر فلسطین
احضار سفیر آمریکا در پاریس و موضع فرانسه در به رسمیت شناختن فلسطین، نشانه‌ای از مقاومت دیپلماتیک در برابر اسرائیل است.
تنها چند هفته پس از آغاز مأموریت «چارلز کوشنر» به‌عنوان سفیر جدید آمریکا در پاریس، او با انتشار نامه‌ای جنجالی، دولت فرانسه را به کوتاهی در حفاظت از شهروندان یهودی و حتی تشویق یهودستیزی متهم کرد. این اتهامات در نامه‌ای خطاب به امانوئل مکرون و منتشرشده در روزنامه‌ی وال‌استریت ژورنال مطرح شد؛ نامه‌ای که بی‌درنگ خشم مقامات فرانسوی را برانگیخت و موجب احضار فوری کوشنر به وزارت خارجه شد.
کوشنر در نوشته‌ی خود ادعا کرده بود که «هر روز در فرانسه یهودیان هدف حمله قرار می‌گیرند، کنیسه‌ها تخریب می‌شوند و مغازه‌های متعلق به یهودیان آسیب می‌بینند.» او همچنین هشدار داده بود که تصمیم مکرون برای به رسمیت شناختن دولت فلسطین، «افراط‌گرایان را جسورتر کرده و جان یهودیان فرانسه را به خطر می‌اندازد.» این سخنان در عمل بازتاب مستقیم مواضع دولت اسرائیل و بنیامین نتانیاهو است؛ نخست‌وزیری که بارها مخالفت خود را با ابتکار فرانسه برای به رسمیت شناختن فلسطین اعلام کرده است.
وزارت خارجه فرانسه در پاسخ، اتهامات کوشنر را «بی‌اساس» و «مداخله در امور داخلی کشور» دانست و یادآور شد که کنوانسیون وین ۱۹۶۱ صراحتاً دخالت دیپلمات‌ها در سیاست داخلی دولت‌های میزبان را ممنوع می‌کند. این واکنش قاطع نشان داد که پاریس مصمم است استقلال سیاست خارجی خود را در برابر فشارهای آمریکا و اسرائیل حفظ کند.
کوشنر، که پدر جرد کوشنر (داماد ترامپ) و از خانواده‌ای نزدیک به لابی صهیونیستی است، مأموریت خود را بر پایه‌ی دو محور قرار داده: برجسته‌سازی یهودستیزی در فرانسه و دفاع بی‌قیدوشرط از جنایات اسرائیل. او از زمان ورود به پاریس، سفرهای متعددی به کنیسه‌های فرانسه و اماکن مرتبط با هولوکاست داشته و حتی در سفری به قدس اشغالی با سفیر آمریکا در اسرائیل و سیاستمداران راست‌گرای اسرائیلی دیدار کرده است.
مواضع او عملاً ادامه همان خط‌مشی نتانیاهو است. نخست‌وزیر اسرائیل در نامه‌ای به مکرون، به رسمیت شناختن دولت فلسطین را «پاداشی به تروریسم» خوانده و مدعی شده بود که این اقدام باعث گسترش یهودستیزی در خیابان‌های فرانسه خواهد شد. این تلاش برای هم‌ذات‌پنداری میان انتقاد از سیاست‌های نسل‌کشی اسرائیل و یهودستیزی، از نگاه بسیاری ناظران، ابزاری است برای بی‌اعتبار کردن هر صدای حامی فلسطین.
فرانسه، که میزبان بزرگ‌ترین جمعیت یهودی و مسلمان در اروپای غربی است، همواره موضوع یهودستیزی را جدی گرفته است. پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و تهاجم گسترده‌ی اسرائیل به غزه، خشونت‌ها در فرانسه نیز افزایش یافت. دولت، برای حمایت از جامعه‌ی یهودی، نیروی پلیس بیشتری در اطراف کنیسه‌ها و مدارس مستقر کرده و اقداماتی علیه نمادهای نفرت انجام داده است. با این حال، مقامات فرانسوی تأکید دارند که این حساسیت‌ها نباید بهانه‌ای برای نادیده گرفتن حقوق فلسطینیان یا مشروعیت‌بخشی به سیاست‌های اشغالگرانه اسرائیل شود.
مکرون در ماه ژوئیه اعلام کرد که فرانسه در اجلاس آینده‌ی سازمان ملل در سپتامبر، رسماً دولت فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت. او در نامه‌ای به محمود عباس، این گام را بخشی از راهکار برای پایان جنگ غزه و برقراری صلحی عادلانه و پایدار دانست. اهمیت این موضع زمانی دوچندان می‌شود که فرانسه، تنها قدرت هسته‌ای اتحادیه‌ی اروپا و عضو دائم شورای امنیت، نقشی تعیین‌کننده در دیپلماسی جهانی دارد.
ابتکار فرانسه به سرعت بر سیاست دیگر کشورها نیز اثر گذاشت. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، اعلام کرد در صورت ادامه‌ی جنگ توسط اسرائیل، کشورش فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت. نخست‌وزیر کانادا، مارک کارنی، نیز از تصمیم مشابهی خبر داد. این روند نشان می‌دهد که مقاومت ملت فلسطین و جنایات آشکار اسرائیل در غزه، افکار عمومی و دولت‌های غربی را واداشته است تا از موضعی متوازن‌تر از مسأله فلسطین دفاع کنند.
بحران اخیر بار دیگر روشن ساخت که اسرائیل و حامیان آمریکایی‌اش می‌کوشند با برچسب «یهودستیزی» هر گونه انتقاد از سیاست‌های نسل‌کشی و اشغالگرانه‌ی خود را سرکوب کنند. اما واکنش فرانسه به سفیر آمریکا نشان داد که پاریس دیگر حاضر نیست همه‌چیز را فدای خواسته‌های رژیم صهیونیستی کند. شناسایی قریب‌الوقوع دولت فلسطین، اگر عملی شود، می‌تواند نقطه‌ی عطفی در تاریخ دیپلماسی اروپا باشد؛ گامی که نه تنها برای مردم فلسطین امیدآفرین است، بلکه به بازتعریف سیاست خاورمیانه در سطح جهانی منجر خواهد شد.
