تنش تازه میان فرانسه و ایتالیا بر سر اوکراین
روابط فرانسه و ایتالیا در دو دهه اخیر مانند یک پاندول بین همکاری و تقابل حرکت کرده است. هرچند دو کشور شرکای نزدیک در اتحادیه اروپا و حوزه یورو هستند، اما اختلاف بر سر مهاجرت، لیبی، صنایع استراتژیک و اکنون جنگ اوکراین بارها باعث شده روابطشان به بحران دیپلماتیک کشیده شود.
اظهارات اخیر سالوینی در پاسخ به مواضع مکرون در جنگ اوکراین صرفاً یک اتفاق لحظه‌ای نیست، بلکه امتداد همان شکاف‌های تاریخی است که هر بار در شرایط بحرانی (از مهاجرت گرفته تا جنگ اوکراین) دوباره سر باز می‌کند.
در شرایطی که امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه پیشنهاد کرده است پس از هرگونه توافق صلح با روسیه، نیروهای اروپایی به‌عنوان بخشی از تلاش برای تضمین امنیت، وارد اوکراین شوند، متئو سالوینی معاون نخست‌وزیر ایتالیا و رهبر حزب راست‌گرای «لیگا»، واکنشی جنجالی نشان داد.
سالوینی در نشستی خبری در میلان در واکنش به این اظهارات مکرون گفت : « تو که این‌قدر عاشق چنین چیزی هستی، کلاهت را بگذار، ژاکتت را بپوش، تفنگت را بردار و خودت برو در اوکراین بجنگ. »
دولت فرانسه این اظهارات را «غیرقابل قبول» دانست و امانوئلا دلساندرو سفیر ایتالیا در پاریس، را به وزارت خارجه فراخواند. فرانسه اعلام کرد این اظهارات بر خلاف اعتماد متقابل و روابط تاریخی دیرینه بین دو کشور است و پیشرفت های اخیر در ارتباطات دوجانبه، به‌خصوص در حمایت قاطع از اوکراین را به خطر می‌اندازد.
دولت‌های فرانسه و ایتالیا، پس از انتخاب دولت راست‌گرای تحت رهبری جرجیا ملونی در سال ۲۰۲۲، گاهی در برابر یکدیگر قرار گرفته‌اند. تحلیلگران می‌گویند این تنش اخیر، نمودی دیگر از اختلافات سیاسی و رویکردهای متفاوت دو کشور در پرونده اوکراین است. ماکرون همچنان در پی جلب حمایت سایر رهبران اروپایی، از جمله نخست‌وزیر بریتانیا کر استارمر برای حمایت از اوکراین در صورت آتش‌بس آینده است.
سخنان تحریک‌آمیز متئو سالوینی علیه امانوئل مکرون و واکنش شدید فرانسه آخرین نمونه از یک زنجیره تنش‌های دیپلماتیک میان دو کشور است. این اختلافات عمدتاً از سال ۲۰۱۸–۲۰۱۹ شدت گرفت و در سال‌های بعد به تناوب اوج و فرود داشته است.
در سال 2018 با موج پناهجویان از شمال آفریقا، ایتالیا به‌ویژه تحت رهبری سالوینی (به‌عنوان وزیر کشور وقت) مرزهایش را سختگیرانه بست و بارها فرانسه را متهم کرد که اروپا را تنها گذاشته است. مکرون ر پاسخ سیاست‌های رم را «غیرمسئولانه» خواند. در فوریه ۲۰۱۹، ایتالیا برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم، سفیر خود را از پاریس فراخواند؛ این حرکت نشانه جدی‌ترین بحران دیپلماتیک در روابط دو کشور طی دهه‌های اخیر بود.
پاریس و رم در مورد بحران لیبی مواضع متناقض داشتند. فرانسه از ژنرال حفتر حمایت می‌کرد، در حالی‌که ایتالیا به دولت وفاق ملی نزدیک بود. این اختلاف بارها در نشست‌های اتحادیه اروپا بازتاب یافت.
در سال‌های اخیر بر سر خرید شرکت‌های استراتژیک (مانند قضیه کشتی‌سازی «STX» یا پرونده خطوط هوایی Alitalia) دو کشور چندین بار رودرروی هم قرار گرفتند.
فرانسه از یک‌سو به حمایت‌گرایی اقتصادی متهم شد و از سوی دیگر ایتالیا پاریس را به «خودخواهی» در سیاست‌های صنعتی اروپایی متهم کرد.
اگرچه مکرون و ملونی گه‌گاه تلاش کردند روابط را عادی جلوه دهند، اما اختلاف بر سر سیاست‌های اروپا، مهاجرت و اوکراین بارها دوباره بالا گرفته است.
سالوینی که همواره چهره‌ای منتقد اروپا و نزدیک به رویکردهای پوپولیستی است، بار دیگر در خط مقدم حمله لفظی به فرانسه قرار گرفته است. پاریس هم ا احضار سفیر ایتالیا نشان داده این بار هم موضوع را صرفاً به عنوان یک «حمله سیاسی داخلی» تلقی نمی‌کند، بلکه آن را به سطح رسمی روابط دوجانبه کشانده است.
این کشمکش جدید می‌تواند به سردی دوباره روابط دو کشور در اتحادیه اروپا دامن بزند، به‌ویژه در موضوع حساس آینده جنگ اوکراین و نقشی که اروپا باید ایفا کند.
