تیکتاک و دگرگونی مجلس ملی فرانسه
گسترش سخنرانیهای کوتاه و احساسی نمایندگان در تیکتاک، کارکرد و فضای مجلس ملی فرانسه را دگرگون و مباحث را قطبیتر کرده است.

تیکتاک و دگرگونی مجلس ملی فدر سالهای اخیر، بسیاری از نمایندگان مجلس ملی فرانسه به شکلی فعالانه وارد عرصهی شبکههای اجتماعی شدهاند؛ بهویژه پلتفرمهایی چون تیکتاک که بر فرمت عمودی و تماشای موبایلی تمرکز دارد. شیوهی کار غالباً مشابه است: سخنرانیهای کوتاه حداکثر دو دقیقهای، تدوین و حذف مکثها، افزودن زیرنویس برای بینندگانی که بدون صدا میبینند، موسیقی حماسی برای تأثیرگذاری بیشتر و جملات کوبنده برای جلب توجه. این کلیپها، که گاهی در کنار فیلمهای فعالیتهای محلی یا حضور در رسانههای سنتی منتشر میشود، روزبهروز در حسابهای شخصی نمایندگان افزایش یافته است.
همین روند باعث شوخیها و طعنههای میانگروهی در صحن شده است؛ جملاتی مانند «مواظب باش، دوربین روشن است!» یا «خُب، ضبط شد» گاهی در گزارش جلسات دیده میشود. بیشترین هدف این کنایهها، نمایندگان حزب «فرانسهی تسلیمناپذیر» (LFI) هستند که فعالیت و دنبالکنندههای زیادی در شبکهها دارند، هرچند از طیف چپ تا راست افراطی نیز از این روش برای برجستهکردن عملکرد خود استفاده میکنند.
با این حال، این «سخنرانیهای تیکتاکی» متهماند که به کیفیت مباحث پارلمانی آسیب میزنند. پژوهشی که ژانویهی ۲۰۲۵ توسط «مرکز پژوهشهای اقتصادی و کاربردهای آن» منتشر شد، با بررسی حدود دو میلیون نطق بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۴ نشان داد که نمایندگان اکنون بیشتر برای دنبالکنندگان خود سخن میگویند تا همکارانشان. نتیجهی این رویکرد، افزایش قطبیسازی و خشونت سیاسی، کاهش شمار واژگان نطقها و رشد محسوس لحن احساسی – بهویژه خشم – از سال ۲۰۱۷ بوده است؛ روندی که بیش از همه در حزب فرانسهی تسلیمناپذیر و حزب «اجتماع ملی» (RN) دیده میشود، هرچند حزب اجتماع ملی بهتدریج به سوی «عادیسازی» چهرهی خود پیش رفته است.
این پژوهش همچنین نشان داد که برخی سخنرانیها کاملاً مشابه و تکراری هستند، حتی پس از تغییر دستور جلسه، صرفاً برای ضبط و انتشار آنلاین. یان آلگان، یکی از نویسندگان تحقیق، معتقد است: «این کار چیزی به بحث اضافه نمیکند، هدف صرفاً ثبت تصویر است.»
اعضای حزب فرانسهی تسلیمناپذیر آشکارا این استراتژی را میپذیرد. از سال ۲۰۱۷ که ۱۷ نمایندهی این حزب وارد مجلس شدند، ویدئوهای سخنرانیها در یوتیوب و توییتر (اکنون X) منتشر میشد؛ در ابتدا خام و طولانی، بدون مخاطب قابل توجه. اما به مرور، تدوین و ریتم کار بهگونهای تنظیم شد که با قواعد هر شبکه اجتماعی هماهنگ باشد؛ از جمله تند کردن سرعت ویدئو برای حفظ توجه مخاطب. آنتوان لئومون، نماینده و مسئول سابق ارتباطات دیجیتال حزب فرانسهی تسلیمناپذیر، میگوید: «ما میدانیم تغییر نظر مخالفان در صحن ممکن نیست؛ هدف، انتقال بحث به بیرون است.»
منتقدان اما میگویند این رویکرد باعث اتلاف وقت و ایجاد تنش میشود. اروان بالانان از حزب مودم (MoDem) میگوید حتی جلسات کمیسیونها، که معمولاً آرام و تخصصی هستند، به صحنهی «نمایش تیکتاکی» بدل شده است. پریسکا تِونو از حزب رنسانس (Renaissance) نیز معتقد است این روند به «بیحرمتکردن» مجلس میانجامد: «هدف، تعامل عمیق نیست، بلکه شکار لحظهای تصویری برای انتشار و تشدید خشونت سیاسی است.»
در مقابل، لئومون تأکید میکند که فعالیت در تیکتاک مکمل کار در یوتیوب یا ایکس است که امکان بحثهای طولانیتر را فراهم میکند. افزون بر این، برخی معتقدند حضور در شبکههای اجتماعی برای رسیدن به مخاطبان جوان – که کمتر رسانههای سنتی را دنبال میکنند – اجتنابناپذیر است. حتی گابریل آتال، رئیس گروه «باهم برای جمهوری»، خود کاربر فعال تیکتاک است، هرچند کمتر سخنرانیهای صحن را منتشر میکند.
با این حال، خطر «تیکتاکزدگی» هم وجود دارد. تِونو هشدار میدهد: «هدف اصلی باید تغذیه بحث سیاسی باشد، نه تبدیل شدن به اینفلوئنسر.» علاوه بر این، اگر ویدئوها با الگوریتم و فرهنگ پلتفرم هماهنگ نباشند، یا در تقلید بیشازحد از آن کدها زیادهروی شود، ممکن است نتیجه برعکس و حتی مضحک شود.
مسائل امنیتی و حاکمیتی نیز مطرح است؛ از جمله مالکیت توییتر (X) توسط ایلان ماسک، یا کنترل تیکتاک توسط دولت چین. همچنین نگرانیهایی دربارهی تأثیرات منفی روانی بر نوجوانان وجود دارد. آرتور دلاپورت، نمایندهی سوسیالیست، اخیراً ریاست کمیسیونی را بر عهده داشت که اثرات روانی تیکتاک بر افراد زیر ۱۸ سال را بررسی کرد.
برای مدیریت این وضعیت، مجلس ملی فرانسه مأموریت «توضیح و شفافسازی» استفاده از تصاویر درون ساختمان را به گروهی به ریاست نائما موتچو از حزب افقها (Horizons) سپرده است. این گروه قرار است پیشنهادهایی از جمله ایجاد فضایی اختصاصی برای ضبط ویدئوهای نمایندگان ارائه کند؛ مشابه پارلمان اروپا که مینیاستودیوهایی برای این کار دارد. تییری سوتر (حزب سوسیالیست) این کار را راهی برای ضبط حرفهایتر و دور نگه داشتن صحن از حواشی تصویری میداند. پرسش اینجاست که آیا با این تدابیر، آرامش به صحن بازخواهد گشت یا خیر.رانسه