مکرون در برابر بحران دروزیها: فرانسه در لبه دیپلماسی یا مداخله؟
کشتار دستهجمعی دروزیها در السویدا در ژوئیه ۲۰۲۵، آنچنان بیسابقه بود که حتی سکوت بازیگران جهانی را شکست. بیش ازهزار و 300 کشته در یک هفته، آن هم در یک استان با ثبات نسبی، زنگ خطر جدی برای اروپا به صدا درآورد. فرانسه، که پیشینه ای تاریخی با سوریه دارد، با نگرانی از سرریز بیثباتی و احتمال بازگشت پدیده تروریسم، بار دیگر فعال شده است. تماس مکرون با رئیسجمهور موقت سوریه، احمد الشرع، تنها یک واکنش نمادین نبود؛ بلکه بخشی از یک دیپلماسی چندلایه است.

امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه پس از گفتوگوی تلفنی با احمد الشرع (الجولانی) رئیسجمهور موقت سوریه، بر ضرورت جلوگیری از تکرار خشونتهای فرقهای اخیر در جنوب سوریه تاکید کرد. وی هشدار داد خشونتهای هفتهی گذشته (13 تا 20 ژوئیه) که در استان السویدا میان دروزیها و قبایل سنی بیابانی رخ داد و بیش از هزار و 300 کشته برجای گذاشت، نشانگر وضعیت ناپایدار انتقال سیاسی است و عاملان آن باید مجازات شوند. مکرون همچنین تقویت گفتوگوی محلی و یک راهحل سیاسی فراگیر برای وحدت ملی را خواستار شد.
امانوئل مکرون در تماس با رئیسجمهور موقت سوریه اعلام کرد جلوگیری از تکرار اینگونه خشونتها در سوریه ضروری است.
مکرون در گفتوگو با الشرع بر لزوم گفتوگو با بازیگران محلی برای یافتن یک راهحل سیاسی عاجل تأکید نمود. همچنین گفتوگویی بین دولت مرکزی سوریه و کردها برای ادغام نهادهای کردی در ساختار دولت ملی مطرح شد که قرار است در پاریس از سر گرفته شود.
مکرون در دیدار قبلی با احمد الشرغ در ماه مه 2025 ، ضمن حمایت مشروط از کاهش تحریمهای اتحادیه اروپا در ازای تعهد به عدالت و اصلاحات، بر مبارزه با تهدید گروههای تروریستی (از جمله داعش) تأکید کرده بود. همچنین خواستار حفاظت از همه شهروندان بدون استثناء شده بود.
گفتوگوی مکرون با رئیسجمهور موقت سوریه حاکی از آن است که فرانسه ضمن نگرانی از تحولات خونبار اخیر، در عین حال آمادهی کمک سیاسی به آیندهای صلحآمیز در سوریه مشروط به پیشرفت واقعی در تأمین امنیت شهروندان، اجرای عدالت و گفتوگوی میان گروههای مختلفاست. خطر گروه گرایی ، بهرسمیت نشناختن آسیبدیدگان و تداوم خشونت، همچنان انتقال سیاسی را شکننده نگه میدارد.
اما آیا مواضع دیپلماتیک پاریس، سرآغاز مداخلهای نرم در تحولات سوریه است؟
گرچه مکرون با لحنی انسانی خواستار حمایت از غیرنظامیان و بهویژه اقلیتهای تحت حمله شد، اما این موضعگیری را نمیتوان فارغ از اهداف استراتژیک فرانسه دانست. فرانسه در پی آن است که خود را حامی اقلیتهای قومی و مذهبی در منطقه نشان دهد (بهویژه دروزیها، مسیحیان و کردها)، در روند بازسازی سیاسی سوریه، نقش محوری ایفا کند و بتواند بر توازن قدرت در مواجهه با نفوذ روسیه، ایران و ترکیه اثر بگذارد.
جنگ داخلی سوریه با گذشت بیش از یک دهه، به فرسایش اجتماعی و مذهبی گستردهای منجر شده است. درگیری در السویدا، فراتر از یک حادثه محلی، نمادی از گسست خطرناک در بافت ملی سوریه است. مکرون هشدار داد که تداوم این وضعیت، نهفقط انتقال سیاسی، بلکه تمامیت ارضی سوریه را نیز تهدید میکند. این بیان، نشاندهندهی نگرانی عمیق غرب از فروپاشی دولت سوریه است.
اصرار فرانسه بر «محاکمه عاملان» درگیریهای اخیر، تلاشی برای ایجاد سازوکار پاسخگویی بینالمللی است. این رویکرد میتواند مسیر را برای تحریمهای هدفمند، مداخله دیپلماتیک شدیدتر یا حتی اقدامات محدود امنیتی هموار کند. فرانسه بهنوعی میکوشد استانداردهای حقوق بشری را به عنوان ابزاری برای نفوذ در سیاست سوریه به کار گیرد.
در صورت تداوم تلاشهای دیپلماتیک، پاریس ممکن است به میانجی قابلاعتماد در گفتوگوهای کردها، دروزیها و دولت مرکزی تبدیل شود.
اگر شرایط فراهم شود، فرانسه بهعنوان یکی از حامیان اروپایی بازسازی سوریه، وارد عمل خواهد شد اما با شروطی مانند احترام به حقوق اقلیتها، کاهش وابستگی به ایران و همکاری با نهادهای غربی.
اظهارات مکرون در ظاهر حاوی پیام صلح و ثبات است، اما در عمق خود، آغاز فازی جدید از رقابت ژئوپولیتیکی در سوریه را نوید میدهد. اگر دولت موقت سوریه از این فرصت استفاده کند، شاید بتواند حمایت غرب را در روند انتقال سیاسی جلب کند. اما اگر خشونتها ادامه یابد، احتمال دارد که فرانسه و متحدانش، اقدامات مستقیمتری را دنبال کنند.