اروپا در سایه‌ی ترامپ: عقب‌نشینی یا استقلال؟
سیاست‌مداران اروپایی با خضوع در برابر ترامپ به‌دنبال حفظ روابطند، اما افکار عمومی خواستار استقلال و دفاع اروپایی است.
در روزهای پایانی ماه ژوئن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، میهمان کاخ سلطنتی «هویس تن بوش» در هلند بود؛ امتیازی بی‌سابقه در میان ۳۲ رهبر شرکت‌کننده در نشست سران ناتو. در حالی که ترامپ در اتاق‌های مجلل کاخ سلطنتی با پادشاه هلند صبحانه می‌خورد، دیگر رهبران در هتلی معمولی به سر می‌بردند و امیدوار بودند این استقبال باشکوه، روحیه‌ی او را برای حضور در تنها نشست عمومی آن روز بهبود بخشد.
برخلاف عرف معمول نشست‌های ناتو، برنامه‌ها به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته بود: تنها یک جلسه‌ی عمومی، تنها یک ضیافت رسمی با حضور همسران، و بحث‌های دشواری همچون حضور ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین یا ذکر نام روسیه در بیانیه‌ی پایانی، تنها به شرط عدم تحریک ترامپ طرح شد.
این اقدامات تنها بخشی از تلاش اروپا برای سازگار شدن با رئیس‌جمهوری است که از آغاز دوره‌ی جدیدش، آشکارا اتحادیه اروپا را تحقیر و متحدان غربی را بی‌اهمیت خوانده است. رویکردی که در گفت‌وگوی تلفنی روز تولد ترامپ به خوبی نمایان شد: او از تماس طولانی‌اش با ولادیمیر پوتین گزارش مفصلی منتشر کرد، اما حتی اشاره‌ای به گفت‌وگویش با اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نکرد؛ مکالمه‌ای که اروپایی‌ها برای برقراری‌اش ماه‌ها تلاش کرده بودند.
از دید ترامپ، متحد استراتژیک، نه اروپا، که روسیه است. او با پوتین در مورد ایران، آن هم تنها دو روز پس از حمله‌ی اسرائیل، گفت‌وگویی یک‌ساعته داشت، بی‌آن‌که نظر یا حتی اطلاع متحدان اروپایی‌اش را جلب کند. اروپایی‌ها اما دو روز بعد در نشست گروه هفت در کانادا تلاش کردند رابطه‌ای رسمی با رئیس‌جمهور آمریکا حفظ کنند، هرچند ترامپ نشست را در همان شب نخست ترک کرد.
از آن بدتر، ترامپ مستقیماً تلاش دیپلماتیک وزرای خارجه فرانسه، آلمان، بریتانیا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا را در ژنو، بی‌اثر خواند. به‌گفته‌ی او، «ایران می‌خواهد با آمریکا حرف بزند، نه با اروپا». در واقع، تصمیم او برای بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران پیش‌تر اتخاذ شده بود؛ بدون هیچ‌گونه مشورت یا اطلاع‌رسانی به متحدانش.
ترامپ نه‌تنها به تحقیر مقامات اروپایی در دیدارهای رسمی در کاخ سفید ادامه می‌دهد، بلکه از انتشار توهین‌هایش در شبکه اجتماعی خود نیز ابایی ندارد. برای مثال، هنگام خروج از نشست گروه هفت، درباره امانوئل مکرون نوشت: «امانوئل همیشه در اشتباه است». حتی پیام تبریک خصوصی مارک روته، دبیرکل ناتو، را در شبکه‌ی اجتماعی خود منتشر کرد؛ پیامی لبریز از تعریف و تمجید برای آنکه ترامپ را به‌خاطر «وادار کردن اروپا به پرداخت سنگین‌تر هزینه‌های دفاعی» خوشحال کند.
اما این لحن تحقیرآمیز نه تنها برای حفظ روابط دوجانبه فایده‌ای ندارد، بلکه روایتی کاملاً معکوس با آن چیزی است که افکار عمومی اروپا می‌طلبد. در حالی که مقامات ناتو با رقم‌سازی و وعده‌های ظاهری برای راضی نگه‌داشتن ترامپ تلاش می‌کنند، شهروندان اروپایی خطر را درک کرده‌اند.
بر اساس نظرسنجی انجام‌شده توسط شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) در ماه مه ۲۰۲۵، شهروندان دوازده کشور اروپایی به‌خوبی متوجه شده‌اند که خطر اصلی نه در رضایت‌دادن به ترامپ، بلکه در ناتوانی اروپا از دفاع مستقلانه از خود است. افزایش بودجه‌های نظامی، اگرچه از دید ترامپ نشانه‌ای از «تسلیم‌شدن» اروپا به آمریکا تلقی می‌شود، برای شهروندان اروپایی پاسخی است به جهانی که قانون در آن جای خود را به زور داده است.
اروپا دیگر نمی‌تواند با التماس و خضوع در برابر واشنگتن، آینده‌ی خود را تضمین کند. سلطه‌ی ترامپ، با تمام تبعاتش، فرصتی است تاریخی برای اروپا تا سرانجام روی پای خود بایستد و از «اتحاد ناهم‌تراز» با آمریکا به‌سوی «خودکفایی راهبردی» گام بردارد. زیرا تجربه به‌روشنی نشان داده است: تحقیر، امتیاز نمی‌آورد.
