افزایش خشونت و جنایات خونین در میان نوجوانان فرانسه؛
علیرغم کاهش بزهکاری نوجوانان، خشونت‌های شدید و مرگبار در میان آن‌ها افزایش یافته و پدیده‌ای نگران‌کننده در جامعه فرانسه شکل گرفته است.
در پی حادثه‌ای دلخراش که در ۱۰ ژوئن در دبیرستان فرانسوآز-دلتو در شهر نوژان رخ داد و هنوز جزئیات آن مبهم مانده، واکنش گسترده‌ای از سوی مسئولان سیاسی فرانسه برانگیخته شد. گابریل اتال، دبیرکل حزب رنسانس، از «خشونت افسارگسیخته» سخن گفت و این پدیده را «آفتی برای نسل جوان» توصیف کرد. مارین لوپن نیز از «انفجار استفاده از سلاح‌های سرد» در میان جوانان انتقاد کرد. نخست‌وزیر، فرانسوا بایرو، با اشاره به این تهدید فزاینده در شبکه اجتماعی X نوشت: «تهدید سلاح‌های سرد در میان کودکان به مرحله بحرانی رسیده است… باید این آفت را به دشمن عمومی تبدیل کنیم.»
این هشدارها بی‌دلیل نیست. در هفته‌ها و ماه‌های گذشته، حوادث متعدد و تکان‌دهنده‌ای در رسانه‌ها منعکس شده که همگی نوجوانانی را در موقعیت‌های خشونت‌بار و عمدتاً با استفاده از چاقو درگیر کرده است. در ۳۱ مه در شهر داکس، نوجوانی در جریان جشن پیروزی باشگاه پاری‌سن‌ژرمن بر اثر ضربات چاقو جان خود را از دست داد. در آوریل، دختر ۱۵ ساله‌ای در نانت، در محوطه مدرسه‌ای خصوصی، با ضربات چاقو کشته شد. در ژانویه، الیاس ۱۴ ساله در پاریس پس از تمرین فوتبال و در جریان سرقت گوشی تلفن همراهش به طرز مشابهی به قتل رسید. بنا بر گزارش‌های پلیس، تنها در پاریس، شمار کشفیات سلاح‌های سرد از ۶ هزار مورد در سال ۲۰۲۳ به ۶۵۰۰ مورد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.
در واکنش به این وضعیت، ناییما موچو، نماینده مجلس از حزب «افق‌ها» که مأمور تهیه گزارشی درباره این پدیده شده بود، در ۲۹ مه گزارشی منتشر کرد که در آن به آمار نگران‌کننده‌ای اشاره می‌شود: از سال ۲۰۱۶ تاکنون، حدود ۲۰ درصد از افراد مسلح بازداشت‌شده را نوجوانان زیر ۱۸ سال تشکیل می‌دهد، یعنی حدود ۳ هزار نفر در سال. به گفته موچو، این پدیده محدود به منطقه یا گروه خاصی نیست و در سراسر فرانسه دیده می‌شود. برخی نوجوانان برای دفاع از خود سلاح حمل می‌کنند، برخی دیگر برای شرکت در نزاع‌های خیابانی یا عضویت در گروه‌های بزهکار.
اما آیا واقعاً با پدیده‌ای گسترده و رو به رشد مواجه‌ایم؟ بررسی آمار رسمی وزارت دادگستری فرانسه تصویری متفاوت ارائه می‌دهد. اگرچه تعداد نوجوانان محکوم‌شده برای حمل سلاح سرد در سال ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۱۲ حدود ۱۰ درصد افزایش داشته (از ۱۱۳۵ به ۱۲۶۴)، اما در مقایسه با سال ۲۰۲۱، این رقم ۲۰ درصد کاهش یافته است. روند مشابهی در آمار نوجوانان تحت تعقیب نیز دیده می‌شود: از سال ۲۰۱۸ شاهد کاهش ۱۲ درصدی هستیم. البته تفکیک دقیق سلاح‌ها، از جمله مشخص کردن تعداد چاقوها، در این آمارها ممکن نیست.
براساس داده‌های وزارت آموزش فرانسه، در بازه ۲۷ مارس تا ۲۳ مه، طی ۶۰۲۲ بازرسی ناگهانی در مدارس سراسر کشور، ۱۸۶ قبضه چاقو و ۲۲۵ شیء خطرناک دیگر کشف شده که در نهایت به بازداشت ۳۲ نفر انجامیده است.
با این حال، سوال مهم‌تری مطرح می‌شود: آیا خشونت در میان جوانان فرانسه در حال افزایش است؟ بسیاری از مسئولان سیاسی، از جمله وزیر کشور، برونو روتایو، از افزایش خشونت جوانان سخن می‌گویند. اما آمار رسمی این دیدگاه را به‌طور کامل تأیید نمی‌کند. در واقع، بزهکاری نوجوانان در دهه گذشته روندی کاهشی داشته است: از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳، تعداد نوجوانان تحت تعقیب قضایی ۲۵ درصد کاهش یافته است. با این حال، در سوی دیگر، آمار جنایات خشن افزایش چشمگیری داشته است. به‌ویژه تعداد نوجوانانی که برای قتل، قتل عمد، ضربات منجر به مرگ یا خشونت‌های شدید تحت پیگرد قرار گرفته‌اند، از ۱۲۰۷ نفر در سال ۲۰۱۷ به ۲۰۹۵ نفر در سال ۲۰۲۳ رسیده است، یعنی تقریباً دو برابر شده است. سال ۲۰۲۲ نیز رکورد بیشترین تعداد قتل نوجوانان ثبت شده است: ۴۲ فقره.
بنابراین، اگرچه کلیت بزهکاری نوجوانان کاهش یافته، اما شدت و خشنوت اعمال ارتکابی به‌طور معناداری افزایش یافته است. این پارادوکس، یعنی کاهش کمّی همراه با افزایش کیفی در خشونت، زنگ خطری است برای جامعه فرانسه. آنچه اکنون ضرورت دارد، پرهیز از رویکردهای واکنشی و رسانه‌محور، و تمرکز بر راهکارهایی پیشگیرانه و جامعه‌محور در حوزه آموزش، سلامت روان و مبارزه با خشونت ساختاری در محله‌های آسیب‌پذیر است.
