بحران بهداشتی کادمیوم در فرانسه
کادمیوم، فلزی سرطانزا در کودهای فسفاته، غذاهای پرمصرف فرانسه را آلوده کرده و سلامت کودکان را تهدید میکند.

کادمیوم، فلزی سنگین و سرطانزا، به دلیل استفاده از کودهای فسفاته در کشاورزی فرانسه، به تهدیدی جدی برای سلامت عمومی تبدیل شده است. این ماده که در خاک تجمع مییابد، غذاهای پرمصرف مانند غلات صبحانه، نان، پاستا و سیبزمینی را آلوده کرده و بهویژه کودکان را در معرض خطر قرار داده است. پزشکان مستقل فرانسه، که این وضعیت را «بمب بهداشتی» مینامند، در نامهای در ۲ ژوئن به نخستوزیر و وزرای بهداشت، کشاورزی و محیطزیست، خواستار اقدام فوری شدند. پاسکال موائر، هماهنگکنندهی گروه سلامت و محیطزیست اتحادیههای منطقهای پزشکان مستقل (URPS-ML)، میگوید: «دولت نمیتواند این معضل سلامت عمومی را نادیده بگیرد.»
بیش از ۱۶۰۰۰ مقاله علمی نشاندهندهی اثرات زیانبار کادمیوم است که در استخوانها، کلیهها و کبد تجمع مییابد و با بیماریهایی مانند پوکی استخوان، نارسایی کلیه، اختلالات تولیدمثل و افزایش خطر سرطانهای کلیه، ریه، پروستات و پستان مرتبط است. سرطان پانکراس، که پزشکان بهطور فزایندهای با آن مواجهاند، بهویژه نگرانکننده است. طبق گزارش سازمان بهداشت عمومی فرانسه از سال ۲۰۲۱، کادمیوم در افزایش چشمگیر موارد سرطان پانکراس نقش دارد، که در سی سال گذشته بیش از چهار برابر شده و دوسوم موارد به پیری جمعیت مربوط نیست. پیشبینی میشود این سرطان تا دهههای ۲۰۳۰-۲۰۴۰ دومین سرطان مرگبار در فرانسه باشد.
دکتر پیر سووه، رئیس انجمن سلامت محیطزیست فرانسه، از تأثیرات کادمیوم بر سیستم قلبی-عروقی هشدار میدهد. یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۴ نشان داد که حتی دوزهای پایین کادمیوم خطر بیماریهای قلبی را تا سه برابر افزایش میدهد. آژانس ملی ایمنی بهداشتی (Anses) در سال ۲۰۱۹ حد بحرانی ۰.۵ میکروگرم بر گرم کراتینین در ادرار را برای بزرگسالان غیرسیگاری ۶۰ ساله تعیین کرد. با این حال، میانگین آلودگی فرانسویها از ۰.۲۹ میکروگرم در سالهای ۲۰۰۶-۲۰۰۷ به ۰.۵۷ میکروگرم در سالهای ۲۰۱۴-۲۰۱۶ افزایش یافته و از حد مجاز فراتر رفته است. طبق مطالعهی استبان در سال ۲۰۲۱، ۴۷ درصد فرانسویها و ۱۸ درصد کودکان از این حد عبور کردهاند. کودکان ۶ تا ۱۰ ساله حتی آلودگی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند.
کودهای فسفاته، بهویژه آنهایی که از فسفاتهای معدنی مراکش تأمین میشود، عامل اصلی آلودگی هستند. فرانسه، بزرگترین مصرفکنندهی کود در اروپا، از فسفاتهایی با محتوای کادمیوم بالا (تا ۷۳ میلیگرم بر کیلوگرم) استفاده میکند. این میزان ۱.۷۶ برابر میانگین اروپا و دو تا سه برابر آلمان و بلژیک است. کمیسیون اروپا از سال ۲۰۲۲ حد کادمیوم در کودها را به ۶۰ میلیگرم بر کیلوگرم کاهش داد و قرار است تا سال ۲۰۳۴ به ۲۰ میلیگرم برسد. با این حال، دولت فرانسه هنوز این استانداردها را بهطور کامل اجرا نکرده است. تیبو استرکمان، پژوهشگر دانشگاه لورن، محاسبه کرده که حتی با اجرای این مقررات، کاهش کادمیوم در خاکهای فرانسه تا صد سال آینده تنها ۳.۸ درصد خواهد بود.
پزشکان خواستار اقدامات فوری، از جمله حمایت از کشاورزی ارگانیک، بهویژه در غذاخوریهای مدارس، هستند. مطالعهای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که غذاهای ارگانیک ۴۸ درصد کادمیوم کمتری دارند. آنها همچنین خواستار آزمایش کادمیوم در ادرار (کادمیوری) برای شناسایی افراد در معرض خطر و آموزش پزشکان برای پیشگیری هستند. زنان، بهویژه به دلیل کمبود آهن در بارداری، بیشتر در معرض جذب کادمیوماند (۰.۶۸ میکروگرم در مقابل ۰.۴۷ میکروگرم برای مردان).
انجمن دوستان زمین خواستار کاهش استفاده از کودهای شیمیایی و اجرای برنامهای برای تغییر روشهای کشاورزی است. اما طرح پیشنهادی برای کودها در ژوئن ۲۰۲۴ به دلیل انحلال مجلس ملی فرانسه متوقف شد. موائر میگوید: «ملاحظات اقتصادی نباید بر سلامت مردم اولویت داشته باشد.»
در روز جهانی محیطزیست (۵ ژوئن)، پزشکان کمپینی برای آگاهیرسانی آغاز کردند و توصیه میکنند که تنوع غذایی و مصرف محصولات ارگانیک میتواند آلودگی به کادمیوم را کاهش دهد. باید مصرف غلات صبحانه در کودکان را محدود کرد. این در حالی است که ۷۹ درصد غذاهای پرمصرف فرانسویها، از جمله غلات، نان و سیبزمینی، آلوده به کادمیوم هستند و میزان آلودگی غذایی در فاصلهی سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ چهار برابر شده است.