مدل ایتالیایی راست افراطی؛ الهام یا انحراف؟
ژردن باردلا با تحسین جورجا ملونی، الگویی عملگرا برای راست افراطی ترسیم میکند که با خطمشی سنتی مارین لوپن در تضاد است.

ژردن باردلا، رهبر جوان حزب اجتماع ملی فرانسه (RN)، در ماههای اخیر بیش از هر زمان دیگری نگاه خود را به ایتالیا دوخته است؛ سرزمینی که سهچهارم ریشههای خانوادگیاش به آن بازمیگردد. در این مسیر، او بارها جورجا ملونی، نخستوزیر ایتالیا و رهبر حزب «برادران ایتالیا»، را الگویی برای موفقیت راست افراطی در قدرت معرفی کرده است. اما این ستایش بیوقفه، نه تنها با مسیر سنتی مارین لوپن در تناقض است، بلکه به شکافی ایدئولوژیک در درون حزب نیز دامن میزند.
در حالی که مارین لوپن همواره از ماتئو سالوینی، رهبر حزب راستگرای لیگا، حمایت کرده و او را شریک سیاسی وفادار خود میداند، باردلا شیفتهی مشی عملگرایانه و محافظهکارانهی ملونی شده است؛ هرچند که هنوز هم در پارلمان اروپا در کنار سالوینی مینشیند. این دلبستگی، موجب نگرانی برخی از وفاداران به لوپن شده است؛ زیرا ملونی نمایندهی جناحی در راست افراطی است که پس از رسیدن به قدرت، برخی از شعارهای کلاسیک این جریان را کنار گذاشته و به سازش با ساختارهای اقتصادی و اتحادیهی اروپا روی آورده است.
از نگاه باردلا، ملونی نماد «راست افراطی قابل ارائه» در صحنهی اروپا است؛ کسی که توانسته اعتماد محافل اقتصادی را جلب کند، بدون آنکه دچار فروپاشی سیاسی شود. هرچند رشد اقتصادی ایتالیا در سال ۲۰۲۴ کمتر از فرانسه و منطقهی یورو است، اما این کشور تنها عضو گروه G7 است که با مازاد بودجهی اولیه سال را به پایان میبرد و نرخ بیکاری نیز کاهش یافته است؛ واقعیتی که باردلا از آن به عنوان اثبات موفقیت سیاستهای اقتصادی ملونی یاد میکند.
با این حال، تجربهی ملونی حامل تناقضهایی است که میتواند برای راست افراطی فرانسه چالشبرانگیز باشد. او نه تنها اصلاحات جنجالی بازنشستگی را که در ۲۰۱۲ تصویب شد، لغو نکرده، بلکه در حوزهی مهاجرت نیز از مواضع سنتی راست افراطی فاصله گرفته است. از زمان روی کار آمدن دولت ملونی، حدود ۵۰۰ هزار مجوز اقامت قانونی صادر شده و سهم مهاجران در جمعیت ایتالیا به ۹.۲ درصد رسیده است. سیاستی که باردلا با احتیاط از آن فاصله میگیرد و آن را مناسب شرایط خاص ایتالیا میداند.
با وجود این تفاوتها، باردلا به نتایج کاهش مهاجرت غیرقانونی در ایتالیا و مقابله با فعالیت سازمانهای امدادرسان در مدیترانه اشاره میکند؛ راهکاری که البته به قیمت نقض حقوق بشر و همکاری با رژیمهای اقتدارگرا و اتحادیهی اروپا به دست آمده است. از قضا، ملونی از پیمان جدید مهاجرت و پناهندگی اتحادیهی اروپا که در سال ۲۰۲۴ تصویب شد و راست افراطی فرانسه با آن به شدت مخالف است، حمایت کرده است.
در حوزهی سیاست خارجی، باردلا از مواضع ملونی در قبال آمریکا و روسیه نیز تمجید میکند؛ از جمله تلاشهای او برای میانجیگری بین اروپا و دونالد ترامپ، که البته تاکنون نتیجهای ملموس نداشته است. او موقعیت ملونی را به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهرههای شورای اروپا، نمونهای از حضور «معقول» راست افراطی در قدرت میداند و بر فاصلهگیری از مواضع سنتی و انزواگرایانهی حزب تأکید دارد.
با این حال، رابطهی ملونی با باردلا بیشتر از آنکه نشانهای از اتحاد باشد، بیشتر به یک الهام از دور شباهت دارد. حزب «برادران ایتالیا» از اعضای اصلی گروه محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی (CRE) است که شامل احزاب محافظهکار لهستانی و چهار نمایندهی حزب «هویت، آزادی، دموکراسی» مارین مارشال در فرانسه نیز میشود. ملونی، برخلاف لوپن، بارها در کنار مارشال ظاهر شده است.
در ایتالیا، اتحاد راست میانه و راست افراطی به الگویی موفق تبدیل شده، اما در فرانسه چنین همگراییای میان جمهوریخواهان (LR) و اجتماع ملی (RN) هنوز دور از انتظار است. با این حال، برخی چهرههای محافظهکار مانند برونو روتایو، رئیس جدید جمهوریخواهان (LR)، همکاری نزدیکی با ایتالیا در زمینهی مهاجرت دارند و این میتواند زمینهساز اتحاد گستردهتری شود. از سوی دیگر، منتقدانی چون نیکلا به معتقدند که اجتماع ملی (RN) از نظر ایدئولوژیک نه محافظهکار است، نه لیبرال، و نه هویتی مسیحی دارد؛ بلکه همچنان بر لائیسیته تأکید دارد.
با این وصف، در درون اجتماع ملی (RN) و اطراف باردلا، تلاشهایی برای هموار کردن این اختلافات و نزدیکی به مدل «ملونیسم» دیده میشود؛ مدلی که برای بسیاری از راستگرایان اروپایی، نسخهای از تطبیقپذیری، مشروعیتیابی و عملگرایی در ساختارهای قدرت به شمار میآید.