بازی دوگانه‌ی مکرون در قبال بازتنظیم روابط بریتانیا با اتحادیه‌ی اروپا
فرانسه با احتیاط و سخت‌گیری، در برابر تلاش بریتانیا برای نزدیکی مجدد به اروپا پس از برگزیت مقاومت می‌کند.
با وجود همکاری‌های نزدیکی که فرانسه و بریتانیا در بحران اوکراین از خود نشان داده‌اند، در پشت‌پرده، روابط دو کشور همچنان با تنش‌هایی پنهان همراه است. دولت فرانسه به‌ویژه نسبت به تلاش‌های نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، برای بازسازی پیوند با اتحادیه‌ی اروپا موضعی محتاطانه و بعضاً سخت‌گیرانه اتخاذ کرده است.
از مسائل دفاعی گرفته تا اختلافات دیرینه بر سر حق ماهیگیری، دیپلمات‌های فرانسوی تلاش کرده‌اند تا در برابر امتیازدهی به بریتانیا پس از برگزیت، مقاومت نشان دهند. این رویه یادآور رفتار فرانسه در دوران مذاکرات خروج بریتانیا از اتحادیه‌ی اروپا بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ است؛ زمانی که پاریس نقش «پلیس بد» را بازی می‌کرد. در واقع فرانسه همواره بر این اصل پافشاری کرده است که بریتانیا نباید پس از برگزیت از هیچ مزیتی بهره‌مند شود.
دو موضوع کلیدی بار دیگر زمینه‌ساز اختلاف میان دو کشور شده است: مشارکت شرکت‌های بریتانیایی در برنامه‌ی اقدام راهبردی برای آینده‌ی اروپا (SAFE) به ارزش ۱۵۰ میلیارد یورو، و تمدید حق دسترسی ناوگان‌های ماهیگیری اروپایی به آب‌های بریتانیا که طبق توافق تجاری سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۶ اعتبار دارد.
در حالی که پاریس نسبت به موفقیت در محدود کردن نقش بریتانیا در برنامه‌ی اقدام راهبردی برای آینده‌ی اروپا (SAFE) خوش‌بین است، درباره‌ی آینده‌ی توافق ماهیگیری سکوت اختیار کرده است. فرانسه، دانمارک و هلند امیدوارند دسترسی خود به این آب‌ها را حفظ کنند، اما پاریس تمایلی به «معاوضه‌ی تسلیحات با ماهی» ندارد؛ هرچند به‌نظر می‌رسد در عمل، یکی از شروط غیررسمی برای نزدیکی دفاعی، همین امتیازات ماهیگیری است. در واقع، نمی‌توان یک سال درباره‌ی امنیت و دفاع مذاکره کرد و سال بعد سر سهمیه ماهیگیری دعوا داشت.
در آستانه‌ی نشست سرنوشت‌ساز لندن در ۱۹ مه، مذاکرات فشرده‌ای میان طرفین برای دستیابی به یک توافق سه‌جانبه شامل بیانیه‌ی سیاسی، پیمان دفاعی و همکاری‌های متفرقه در جریان است. این در حالی است که کی‌یر استارمر اخیراً نقش فعالی در نشست‌های سطح بالا درباره‌ی اوکراین ایفا کرده و وزرای دولتش نیز در جلسات اتحادیه‌ی اروپا شرکت داشته‌اند. اما در فضای سیاسی بریتانیا، تهدید نایجل فراژ و حزب اصلاحات بریتانیا که در انتخابات محلی اخیر موفقیت‌هایی به‌دست آورده، سایه‌ی سنگینی بر سر این روند انداخته است.
از سوی دیگر، با ابهام در مورد آینده‌ی ناتو در صورت پیروزی مجدد ترامپ در آمریکا، اتحادیه‌ی اروپا به‌ویژه به همکاری امنیتی با بریتانیا به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای و عضو دائم شورای امنیت نیازمند است. اما در پاریس، این نیاز با احتیاطی ناشی از «خاطرات تلخ برگزیت» همراه شده است.
فرانسه خواهان شراکت امنیتی با بریتانیاست، اما بیم آن دارد که در توافق‌های آتی در زمینه‌هایی چون ماهیگیری، غافلگیر شود. از نگاه فرانسه، حضور شرکت‌های بریتانیایی در برنامه‌ی اقدام راهبردی برای آینده اروپا (SAFE) نه تنها تهدیدی برای صنایع دفاعی داخلی است، بلکه می‌تواند به از دست رفتن مشاغل نیز منجر شود. با این حال، برخی مقامات پیشنهاد داده‌اند که بریتانیا می‌تواند با پرداخت هزینه‌ای مشخص به‌عنوان شریک فرعی در این برنامه مشارکت کند.
گرچه برخی کشورهای عضو مانند آلمان و کشورهای شرقی اروپا موضع سرسختانه‌ی فرانسه را «خودمحورانه» تلقی کرده‌اند، پاریس هنوز در موضع خود ایستادگی می‌کند. با این حال، تحلیلگران بر این باورند که موضع کنونی فرانسه بیشتر یک تاکتیک آغازین مذاکره است.
در پس‌زمینه‌ی این اختلافات، تفاوتی بنیادی میان دیدگاه‌های پسابرگزیتی لندن و پاریس وجود دارد. لندن همچنان به همکاری با بروکسل علاقه‌مند است و در پی احیای «روابط ویژه» با واشنگتن است؛ حال آنکه اروپا به‌ویژه پس از دوره‌ی ترامپ، در حال بازنگری راهبردی در سیاست خارجی و دفاعی خود است.
در نهایت، موفقیت بازتنظیم روابط میان لندن و بروکسل به چگونگی نقش‌آفرینی فرانسه بستگی دارد. مکرون به استارمر نیاز دارد تا در موضوع اوکراین به نتایج ملموسی برسد. در فضایی که سیاست داخلی فرانسه با بن‌بست‌هایی مواجه است، سیاست خارجی می‌تواند برگ برنده‌ای برای رئیس‌جمهور باشد.
در نهایت، اگر فرانسه و بریتانیا همکاری نکنند، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. اگر مکرون به دنبال نتیجه است، باید با لندن همسو شود.
