اتحادیهی اروپا در برابر آمریکا: آمادهباش گمرکی برای جنگ تجاری
اتحادیهی اروپا در واکنش به تعرفههای آمریکا آمادهی اقدامات تلافیجویانه گمرکی تا ۹۵ میلیارد یورو و شکایت به سازمان تجارت جهانی است.

در پی تشدید تنشهای تجاری میان ایالات متحده و اتحادیهی اروپا، کمیسیون اروپا روز پنجشنبه اعلام کرد که در صورت شکست مذاکرات با واشنگتن، آمادهی وضع تعرفههایی تلافیجویانه بر واردات کالاهای آمریکایی تا سقف ۹۵ میلیارد یورو است. این اقدامات میتواند شامل خودروها، هواپیماها، تجهیزات برقی، محصولات کشاورزی، نوشیدنیهای الکلی و کالاهای خانگی شود.
این تهدید گمرکی در حالی مطرح میشود که دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، پیشتر تعرفههای سنگینی بر صادرات اروپاییها وضع کرده و اخیراً نیز مدعی دستیابی به توافقی «کامل» با بریتانیا شده است؛ توافقی که هنوز ابعاد آن بهروشنی مشخص نشده است. این نخستین توافق تجاری قابلتوجه آمریکا پس از آغاز جنگ تجاریاش با قدرتهای جهانی است، اما بهزعم بسیاری از تحلیلگران، این توافق بیش از آنکه عملی باشد، جنبهای سیاسی دارد.
کمیسیون اروپا همزمان با تهدید گمرکی، اقدام به راهاندازی یک «مشاورهی عمومی» کرده و فهرستی بلندبالا از کالاهای آمریکایی منتشر نموده که ممکن است مشمول تعرفههای جدید شوند. افزون بر خودرو و هواپیما، این فهرست شامل دستگاههای الکترونیکی، باتری، لوازم خانگی، میوه و سبزیجات، و نوشیدنیهای الکلی است.
در کنار اقدامات تلافیجویانه، بروکسل قصد دارد با ثبت شکایت در سازمان جهانی تجارت (WTO)، مسیر قانونی پیگیری این اختلاف را نیز دنبال کند. کمیسیون اروپا بهزودی درخواست آغاز مشاورهی رسمی را به این سازمان ارائه خواهد داد. بروکسل تعرفههای ترامپ را نقض آشکار قوانین تجارت جهانی دانسته و تأکید دارد که باید بر اصول بینالمللی پایبند ماند.
اورسولا فندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، در بیانیهای اعلام کرد که اتحادیهی اروپا همچنان بر یافتن راهحلی مذاکرهمحور با واشنگتن پایبند است. وی گفت: «امکان دستیابی به توافقاتی سودمند برای مصرفکنندگان و شرکتها در دو سوی آتلانتیک وجود دارد، اما ما همزمان برای تمامی سناریوها آمادگی داریم.»
در چند ماه اخیر، اتحادیهی اروپا هدف سه مرحله تعرفهگذاری از سوی دولت ترامپ قرار گرفته است: ۲۵ درصد بر فولاد و آلومینیوم (مارس)، ۲۵ درصد بر خودروها، و ۲۰ درصد بر دیگر کالاهای اروپایی (آوریل). اگرچه تعرفهی مرحلهی سوم تا ماه ژوئیه به حالت تعلیق درآمده، اما همچنان ۱۰ درصد تعرفهی عمومی بر اغلب کالاهای صادراتی اروپایی به آمریکا اعمال میشود.
هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، در گفتوگویی تلویزیونی هشدار داد که کشورهایی که صادرات بیشتری به آمریکا دارند، تعرفههای سنگینتری نسبت به کف ۱۰ درصدی خواهند داشت. وی از بریتانیا بهعنوان نمونهی کشوری با توازن تجاری مناسب یاد کرد، اما گفت برای کشورهای با صادرات بالا، نظیر اتحادیهی اروپا، این میزان ممکن است افزایش یابد.
در واکنش به تعرفههای آمریکا بر فولاد و آلومینیوم، اتحادیهی اروپا در ماه مارس فهرستی از کالاهای آمریکایی منتشر کرد که در صورت لزوم، تعرفههایی تا سقف ۲۵ درصد بر آنها اعمال خواهد شد. این فهرست ۲۶ میلیارد یورویی شامل برندهایی نظیر موتورهای هارلی دیویدسون، محصولات کشاورزی همچون سویا و نیز کالاهای مصرفی مانند یخچال و ماشین چمنزنی میشود.
با اینحال، این تعرفهها هنوز اجرایی نشده و به سرنوشت مذاکرات تا تابستان گره خورده است. اگر گفتوگوها شکست بخورد، آنگاه این تعرفهها نیز فعال خواهند شد. ماروش شفچوویچ، کمیسر تجارت اتحادیهی اروپا، تأکید کرده که اروپا بهدنبال تنشزدایی است، اما نتیجهای نامطلوب را نیز نمیپذیرد.
علاوه بر تعرفههای کالایی، اتحادیهی اروپا هشدار داده که ممکن است غولهای فناوری آمریکا را نیز هدف اقدامات خود قرار دهد. گزینههایی چون جلوگیری از دسترسی این شرکتها به بازارهای عمومی اروپا، ممانعت از صدور مجوز برای برخی محصولات، و حتی ممانعت از سرمایهگذاری نیز روی میز قرار گرفته است.
طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، یکی از مقامات بلندپایهی اروپایی که نخواست نامش فاش شود، اظهار داشت: «همه گزینهها روی میز هستند. اگرچه ما خواهان مذاکره هستیم، اما برخی از تعرفههای آمریکا ممکن است بهطور دائمی باقی بماند.» به گفتهی او، هدف از این آمادهسازیها، بازگرداندن تعادل در مبادلات میان دو سوی آتلانتیک در بلندمدت است.