قتل ابوبکر سیسی؛ سوگواری و خشم علیه اسلام‌ستیزی
قتل فجیع ابوبکر سیسی، جوان مسلمان در مسجدی در فرانسه، خشم و سوگواری گسترده و واکنش‌های سیاسی علیه اسلام‌ستیزی را برانگیخته است.
پس از سه روز فرار، در نهایت شامگاه یکشنبه در اداره‌ی پلیس پیستوئیا در نزدیکی فلورانس ایتالیا به پایان رسید. اولیویه آ، جوان ۲۰ ساله‌ی فرانسوی با اصالت بوسنیایی، که مظنون به قتل یک نمازگزار مسلمان در مسجد خدیجه‌ی شهر کوچک «لاگران-کومب» (در دپارتمان گار فرانسه) بود، ساعت ۲۳ به وقت محلی خود را به پلیس ایتالیا معرفی کرد.
ماجرا روز جمعه ۲۵ آوریل حوالی ساعت ۸:۳۰ صبح آغاز شد، زمانی که اولیویه آ. به مسجد وارد شد. تنها فرد حاضر در مسجد، ابوبکر سیسی، جوان ۲۳ ساله‌ی مالیایی بود که هیچ آشنایی قبلی با قاتل نداشت. تصاویر دوربین مداربسته نشان می‌دهد که آن دو ابتدا با یکدیگر گفت‌وگو کردند و سپس به سمت سالن نماز رفتند. در حالی که ابوبکر سیسی در سجده بود، اولیویه آ. وانمود کرد که او را همراهی می‌کند، اما ناگهان با چاقو به او حمله کرد و حدود چهل ضربه وارد کرد. این جوان سپس با تلفن همراه خود صحنه جان دادن قربانی را فیلمبرداری کرد و با فریادهای شادی‌آمیز گفت: «انجامش دادم، انجامش دادم!» در ادامه نیز الفاظ توهین‌آمیزی به کار برد.
محل حمله، هویت دینی قربانی و شعارهای توهین‌آمیز ثبت شده در ویدئو، همگی پلیس را سوی اهداف اسلام‌ستیزانه‌ی این جنایت هدایت کرده است. عبدالكريم گريني، دادستان آلس، شامگاه یکشنبه در گفت‌وگو با روزنامه لوموند اعلام کرد: «محتمل‌ترین فرضیه، یک اقدام ضداسلامی است، اما تنها فرضیه نیست. شواهد جمع‌آوری شده طی ۴۸ ساعت اخیر نشان می‌دهد که شاید انگیزه‌های دیگری نیز در پشت این قتل وحشیانه وجود داشته باشد.»
بررسی سوابق شبکه‌های اجتماعی اولیویه آ. نشان می‌دهد که او پیش از وقوع قتل، تمایل خود به قتل را ابراز کرده بود. در ادامه‌ی ویدئوی منتشر شده در مسجد، او اشاره می‌کند که باید دو قربانی دیگر نیز بگیرد تا به عنوان «قاتل زنجیره‌ای» شناخته شود. طبق گزارش یکی از منابع نزدیک به تحقیق، او گفته است: «من قاتل زنجیره‌ای خواهم شد! خواهند گفت که من قاتل زنجیره‌ای هستم!»
اینکه آیا مسجد و قربانی به طور هدفمند انتخاب شده‌اند یا قربانی بر حسب تصادف هدف قرار گرفته، هنوز مشخص نیست. با توجه به خطر تکرار حمله، بیش از ۷۰ نیروی پلیس و ژاندارمری برای تعقیب مظنون بسیج شدند.
بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که اولیویه آ. از خانواده‌ای مسیحی (غیرمذهبی) و بی‌کار بوده و پیش از این سابقه کیفری نداشته است. برخی منابع احتمال داده‌اند که او ارتباطاتی با جامعه‌ی کولیان از مونته‌نگرو داشته باشد، گرچه این فرضیه هنوز قطعی نشده است.
دادستان آلس روز دوشنبه اعلام کرد که با بازداشت مظنون، روند پیگیری قضایی سرعت خواهد گرفت. قرار است یک قاضی تحقیق فرانسوی مسئولیت پرونده را بر عهده گیرد و دستور بازداشت اروپایی برای انتقال اولیویه آ. به فرانسه صادر شود؛ جنایتی که واکنش‌های گسترده‌ای به ویژه در میان جوامع مسلمان فرانسه برانگیخته است.
روز یکشنبه، برونو روتایو، وزیر کشور فرانسه، پس از دیدار با دادستان و نمایندگان محلی جوامع مسلمان در شهر آلس، اطمینان داد که پیگیری ابعاد اسلام‌ستیزانه‌ی این جنایت جدی گرفته می‌شود. او گفت: «مسجد مکانی برای عبادت و آرامش است و نمی‌توان چنین جنایاتی را در جامعه‌ای که خشونت در آن رو به افزایش است، تحمل کرد.»
وزیر کشور همچنین در گفت‌وگویی با شبکه‌ی BFM-TV اعلام کرد که از همان روز جمعه، تدابیر امنیتی در مساجد شهرستان گار تقویت شده و به تمامی فرمانداران در سراسر کشور دستور داده شده تا امنیت مساجد را به طور ویژه افزایش دهند.
در خصوص انگیزه‌ی قاتل، وزیر کشور اشاره کرد که اظهارات اولیویه آ. به الگوهای روانی یک قاتل زنجیره‌ای شباهت دارد. با این حال، برای روشن شدن ابعاد دقیق این جنایت و انگیزه‌های احتمالی پنهان، باید منتظر انتقال مظنون به فرانسه و بازجویی‌های دقیق ماند.
در ادامه، روز یکشنبه مراسم سوگواری مقتول در دو شهر لاگران-کومب و پاریس برگزار شد. طی این سوگواری پیام‌هایی در بالاترین سطوح منتشر شد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «نژادپرستی و نفرت به دلیل مذهب، هرگز جایگاهی در فرانسه نخواهند داشت.» او با تأکید بر «مصونیت آزادی عبادت» از خانواده‌ی قربانی و مسلمانان فرانسه ابراز حمایت کرد. روز قبل، فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر، این قتل را «جنایتی اسلام‌ستیزانه» خواند؛ عبارتی که هنوز در بخش‌هایی از طبقه‌ی سیاسی فرانسه محل جدل است.
در لاگران-کومب، شهری با پنج هزار نفر جمعیت در شمال آلِس، بیش از ۲۰۰۰ نفر (به گفته پلیس ۱۴۰۰ نفر) در راهپیمایی سفیدرنگی برای گرامیداشت یاد ابوبکر سیسی شرکت کردند. مردم بدون هیچ پلاکارد یا سخنرانی رسمی تنها برای سوگواری گرد آمده بودند. محمد عمار، نماینده‌ی مسجد بزرگ پاریس در منطقه‌ی اکسیتانی، در کنار سیکو سیسی، برادر کوچک‌تر قربانی، حضور داشت. سیکو که از سن-بریوک به لاگران-کومب آمده بود، گفت: «باورم نمی‌شود. برادرم مؤمن بود، اما افراطی نبود. زندگی ساده‌ای داشت و مورد محبت همه بود.»
این جنایت، جامعه‌ی کوچک این شهر را شوکه کرده است. فاطیما العریج، از ساکنان منطقه، گفت: «این یک عمل تروریستی و اسلام‌ستیزانه بود. کشتن یک مسلمان به خاطر مذهبش، نشانه آشکاری از نفرت است و واکنش‌های دولت، به هیچ‌وجه درخور این فاجعه نیست.» برخی دیگر نیز آن را جنایتی نژادپرستانه توصیف کردند.
با پایان راهپیمایی در میدان بزرگ شهر، عدم حضور شهردار کمونیست، لورانس بالدی، و امتناع شهرداری از فراهم کردن بلندگو برای سخنرانی، موجب خشم جمعیت شد. عبدالله زکری، رئیس مسجد سود-نیم، نقش تحریک‌آمیز برخی رسانه‌ها را محکوم کرد و گفت: «این جنایت نتیجه‌ی مستقیم گفتمان نفرت‌پراکنی رسانه‌هایی است که مهاجران و مسلمانان را هدف قرار می‌دهد.»
در این میان، روتایو که به دیدار مقامات محلی و پلیس در آلِس رفته بود، در مراسم لاگران-کومب شرکت نکرد. او علت این تصمیم را احترام به فضای سوگواری اعلام کرد. رتایو تأکید کرد که احتمال انگیزه ضداسلامی جدی گرفته شده و دستور افزایش حفاظت از مساجد سراسر فرانسه را صادر کرده است.
در همان روز، تجمعی در میدان جمهوری پاریس برگزار شد که حدود چند صد نفر در آن شرکت داشتند. در این تجمع، برونو روتایو هدف انتقادات شدید قرار گرفت و او را از مسببان «فضای اسلام‌ستیزانه» در کشور دانستند. ژان-لوک ملانشون، رهبر حزب فرانسه‌ی تسلیم‌ناپذیر، نیز با حضور در تجمع، دولت را به ایجاد «محیطی اسلام‌ستیزانه» متهم کرد.
برخلاف تجمع آرام در لاگران-کومب، گردهمایی پاریس سیاسی‌تر بود و نمایندگان احزاب چپ و چپ رادیکال سخنرانی کردند. برخی از ایجاد «میلیشیاهای دفاع شهروندی» سخن گفتند. یکی از شرکت‌کنندگان، سعاد، کارمند بهداشت در سِن-سَن-دُنی، با نگرانی گفت: «ترس شدیدی دارم. سیاستمداران غیرمسئول کشور را به سوی هرج‌ومرج سوق داده‌اند.»
حاضران با شعارهایی، رسانه‌ها را به «تحریف واقعیت در رابطه با اسلام» متهم کردند و برخی شرکت‌کنندگان میان سرنوشت مسلمانان در فرانسه و مردم فلسطین مقایسه‌هایی انجام دادند. یورو سیسی، برادر دیگر قربانی، در حالی که در گوشه‌ای ایستاده بود، تنها گفت: «فقط می‌خواهم عدالت اجرا شود.»
