ضربه‌ی ترامپ به دانش جهانی
سیاست‌های علمی دولت ترامپ پروژه‌های جهانی، تبادل داده‌ها، و همکاری‌های تحقیقاتی را تهدید می‌کند و به پژوهشگران در زمینه‌های مختلف آسیب می‌رساند.
در پی اجرای سیاست‌های علمی محدودکننده از سوی دولت ترامپ، جامعه‌ی علمی جهانی، به‌ویژه پژوهشگران فرانسوی، با موجی از بی‌ثباتی، سردرگمی و نگرانی مواجه شده‌اند. محدودیت‌هایی که اکنون شامل ممنوعیت همکاری‌های بین‌المللی بدون مجوز، توقف پروژه‌های مشترک و حتی قطع دسترسی به داده‌های ضروری می‌شود، نشان از تغییرات عمیقی در سیاست علمی ایالات متحده دارد؛ تغییراتی که ممکن است تا سال‌ها اثرات خود را بر جای بگذارد.
به گزارش لوموند، یکی از نمونه‌های این آسیب، کاهش و توقف پروژه‌های تأمین‌شده از سوی موسسات فدرال آمریکاست. برای مثال، شبکه‌ی بین‌المللی Argo که وظیفه‌ی پایش دمای اقیانوس‌ها را دارد و بیش از ۵۰٪ بودجه‌اش را از آمریکا دریافت می‌کرد، اکنون در وضعیت نامشخصی قرار دارد. همچنین، توافق‌نامه‌ای میان مؤسسه‌ی ملی سلامت و تحقیقات پزشکی فرانسه (Inserm) و موسسه‌ی آمریکایی تحقیقات الکل نیز به حالت تعلیق درآمده، با وجود سرمایه‌گذاری دو میلیون یورویی از سوی فرانسه.
در حوزه‌ی بیماری‌های عفونی، بسیاری از تحقیقات، به‌ویژه در زمینه‌ی HIV، کووید-۱۹، سل و بیماری‌های نوظهور، با اختلال مواجه شده‌اند. همچنین طبق گزارش روزنامه‌ی لوموند، اریک دورتنزیو از ANRS-MIE می‌گوید که پروژه‌ی بین‌المللی Strive با مشارکت ۴۴ کشور، به دلیل قطع بودجه از سوی NIH متوقف شده است. به گفته یزدان یزدان‌پناه، رئیس این آژانس فرانسوی، توقف چنین پروژه‌هایی پیامدهایی جبران‌ناپذیر برای سلامت عمومی در پی خواهد داشت.
اما فراتر از بودجه، نگرانی اصلی به داده‌ها بازمی‌گردد. بسیاری از پایگاه‌های داده‌ی علمی، از جمله در حوزه‌های سرطان، زیست‌شناسی، نوروساینس و فیزیک اتمی، تحت بازبینی و احتمال تعطیلی قرار گرفته‌اند. پژوهشگرانی چون سارا واتسون از مؤسسه‌ی کوری و دینا زیلینسکی از WhiteLab هشدار می‌دهند که اگر آمریکا دسترسی جهانی به داده‌هایش را محدود کند، پیشرفت علمی با مانعی جدی مواجه خواهد شد. برخی پایگاه‌ها نظیر NeMo دیگر در دسترس نیستند، و بسیاری از پژوهشگران از ترس از دست دادن داده‌ها، در حال دانلود و آرشیو آن‌ها هستند.
در پاسخ به این بحران، تلاش‌های مردمی برای کمک به حفظ داده‌های علمی شکل گرفته است. گروه «Safeguarding Research and Culture» با کمک صدها داوطلب در حال بایگانی داده‌های علمی و فرهنگی آمریکاست و تاکنون بیش از ۱۰۰ ترابایت داده را با استفاده از پروتکل‌های اشتراک‌گذاری مانند تورنت حفظ کرده است.
از سوی دیگر، در اروپا نیز اقداماتی برای کاهش وابستگی به زیرساخت‌های علمی آمریکا در حال شکل‌گیری است. یکی از مهم‌ترین اقدامات، انتقال تدریجی داده‌ها به پایگاه‌های اروپایی مانند ENA است که توسط EMBL حمایت می‌شود. به گفته هروه سیتز از مرکز ژنوم مون‌پلیه، این انتقال در شرایط فعلی یک ضرورت است. در همین راستا، بحث ایجاد سایت‌های آینه‌ای برای پایگاه‌های کلیدی مطرح شده، اما این کار نیازمند مجوز از مالک داده‌هاست، که در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد دولت آمریکا چنین مجوزی صادر کند.
در حوزه‌ی فیزیک نیز تعطیلی دپارتمان طیف‌سنجی اتمی در موسسه‌ی NIST، که مرجع جهانی در تأمین داده‌های طیفی است، ضربه‌ای سنگین به صنایع و تحقیقات وارد می‌کند. داده‌های این مرکز در شناسایی عناصر شیمیایی، از آزمایش‌های همجوشی هسته‌ای گرفته تا مأموریت‌های مریخی، نقش اساسی دارد.
در پاسخ به این تحولات نگران‌کننده، بیش از ۱۹۰۰ دانشمند آمریکایی با انتشار نامه‌ای سرگشاده در ۳۱ مارس، از دولت خواستار توقف سیاست‌های مخرب شده‌اند. این نامه همچون یک پیام اضطراری بین‌المللی، اهمیت همکاری علمی جهانی و خطرات انزواطلبی علمی را گوشزد می‌کند.
سیاست‌های کنونی دولت ترامپ، به‌ویژه در عرصه علم و دانش، نه‌تنها تهدیدی برای پیشرفت علمی آمریکا بلکه ضربه‌ای برای کل جامعه‌ی علمی جهانی است. در جهانی که چالش‌های مشترک همچون بیماری‌های همه‌گیر، تغییرات اقلیمی و فناوری‌های نوظهور نیازمند همکاری بین‌المللی هستند، قطع ارتباطات علمی آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر جای خواهد گذاشت. اروپا و دیگر کشورها اکنون باید در اندیشه‌ی تقویت زیرساخت‌های مستقل علمی باشند تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند.
