اتحادیه‌ی اروپا توافق‌نامه‌ی جدیدی با آسیای مرکزی امضا کرد
اتحادیه‌ی اروپا با پنج کشور آسیای مرکزی توافق‌نامه‌ی جدیدی به منظور تقویت همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در زمینه‌های مختلف امضا کرد.
در پایان اولین اجلاس دوجانبه، اتحادیه‌ی اروپا توافق‌نامه‌ای استراتژیک با پنج کشور آسیای مرکزی امضا کرد که هدف آن تقویت همکاری‌های اقتصادی میان طرفین بود. این توافق‌نامه پس از برگزاری اولین نشست مشترک اتحادیه‌ی اروپا-آسیای مرکزی در شهر سمرقند ازبکستان اعلام شد.
در این اجلاس، که در شرایط ژئوپولیتیک و اقتصادی پرتنشی برگزار شد، رئیس شورای اروپا آنتونیو کوستا و کمیسیونر اروپایی اورسولا فون در لاین به مدت دو روز با رهبران کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان گفت‌وگو کردند. این اجلاس پس از اعلام تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، مبنی بر وضع تعرفه‌های جدید برای بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای هم‌پیمان چون اتحادیه‌ی اروپا و بریتانیا، برگزار شد.
آنتونیو کوستا در این نشست بر اهمیت همکاری چندجانبه تأکید کرد و اذعان داشت: «در شرایط کنونی بین‌المللی، نمی‌توان تنها بر اهمیت یک نظام چندجانبه کارآمد و مبتنی بر قوانین تأکید داشت. جلسه‌ی امروز ما همکاری نزدیک‌تری بین اتحادیه‌ی اروپا و آسیای مرکزی در قالب‌های چندجانبه را تشویق می‌کند و این امر تعهد مشترک ما را به سوی جهانی صلح‌آمیز و نظام جهانی پررونق تقویت می‌کند.»
وی همچنین به چالش‌های مشترک امنیتی اشاره کرد و گفت که تهدیدات مختلفی همچون تروریسم، افراط‌گرایی و قاچاق مواد مخدر وجود دارد که ممکن است به آسیای مرکزی و اروپا گسترش یابد.
اورسولا فون در لاین نیز بر مزایای تقویت روابط تأکید کرد و گفت: «موقعیت استراتژیک شما می‌تواند مسیرهای تجاری و جریان‌های سرمایه‌گذاری جهانی را باز کند. این سرمایه‌گذاری‌ها قدرت شما را تقویت کرده و اقتصاد شما را توسعه می‌دهد. و مهم‌تر از همه، باعث ایجاد دوستی‌های جدید می‌شود.»
وی افزود که این همکاری می‌تواند فرصت‌های جدیدی در بخش‌هایی همچون انرژی، گردشگری، تجارت و حمل‌ونقل فراهم کند و اعلام کرد که اتحادیه‌ی اروپا برنامه‌ی سرمایه‌گذاری ۱۲ میلیارد یورویی برای این منطقه راه‌اندازی کرده است.
این برنامه، که «رویکرد تیم اروپا» نامیده می‌شود، شامل پروژه‌هایی در زمینه‌های حمل‌ونقل (۳ میلیارد یورو)، مواد خام حیاتی (۲.۵ میلیارد یورو)، آب، انرژی و اقلیم (۶.۴ میلیارد یورو) و همچنین اتصال دیجیتال است که برخی از آن‌ها توسط بانک بازسازی و توسعه‌ی اروپا (BERD) تأمین مالی شده است.
دسترسی به انرژی‌های پاک و مواد اولیه‌ی کمیاب برای اتحادیه‌ی اروپا حائز اهمیت است، چرا که این اتحادیه در پی دستیابی به هدف خنثی‌سازی کربن تا سال ۲۰۵۰ و تقویت خودکفایی در بخش‌های استراتژیک است.
آسیای مرکزی دارای منابع قابل توجهی از مواد معدنی است، از جمله ۳۸.۶ درصد از ذخایر جهانی منگنز، ۳۰.۰۷ درصد کروم، ۲۰ درصد سرب، ۱۲.۶ درصد روی و ۸.۶ درصد تیتانیوم.
فون در لاین در این خصوص گفت: «این مواد خام برای اقتصاد جهانی آینده حیاتی هستند، اما همچنین یک تله برای بازیگران جهانی به شمار می‌آیند. برخی تنها به دنبال بهره‌برداری و استخراج این منابع هستند.»
وی در ادامه افزود: «پیشنهاد اروپا متفاوت است. ما همچنین می‌خواهیم شریک شما در توسعه‌ی صنایع محلی‌تان باشیم. ارزش افزوده باید به‌طور محلی ایجاد شود.»
همچنین، در این نشست، آنتونیو کوستا بر اهمیت حمایت از «نظام چندجانبه‌ی مبتنی بر قوانین» تأکید کرد و گفت: «ما باید برای دفاع از این نظام همکاری کنیم و آن را برای مؤثرتر شدن و تطابق بهتر با واقعیات امروز اصلاح کنیم.»
او به تهدیدات امنیتی فراملی اشاره کرد و از همکاری بیشتر در سطوح دوجانبه، منطقه‌ای و چندجانبه، به ویژه در ارتباط با روسیه که به گفته‌ی او با حمله به اوکراین به منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی تعرض کرده است، حمایت کرد.
کشورهای آسیای مرکزی در نشست سازمان ملل در خصوص جنگ روسیه و اوکراین رأی ممتنع دادند و ترجیح دادند بی‌طرف بمانند، اما در برخی موارد از طریق صادرات مجدد کالاهای غربی تحریم‌شده به روسیه از منافع مالی هم بهره‌مند شده‌اند.
در پایان این اجلاس، رهبران پنج کشور آسیای مرکزی و اتحادیه‌ی اروپا تصمیم گرفتند که در سال جاری یک انجمن سرمایه‌گذاری برگزار کنند و به ایجاد دفاتر محلی بانک بازسازی و توسعه‌ی اروپا در ازبکستان بپردازند. همچنین، توافق شد که این گونه اجلاس‌ها هر دو سال یک‌بار برگزار شوند.
