مایوت پس از طوفان: هشدار درباره‌ی یک فاجعه‌ی بهداشتی
جزیره‌ی مایوت پس از طوفان شیدو با بحران پسماند، آلودگی خاک، و شیوع بیماری‌های واگیردار مواجه شده است.
چهار ماه پس از عبور طوفان سهمگین «شیدو» از جزیره‌ی مایوت در اقیانوس هند، این قلمرو فرادریایی فرانسه همچنان زیر حجم عظیمی از زباله‌ها و نخاله‌ها مدفون شده است. خیابان‌ها و حاشیه‌های شهری به مکان‌های انباشته از ضایعات و مواد آلوده تبدیل شده است؛ چشم‌اندازی نگران‌کننده که زنگ خطر یک بحران زیست‌محیطی و بهداشتی را به صدا درآورده است.
در مامودزو، مرکز جزیره، انبوهی از شاخه‌های درخت، پارچه‌های کهنه، تشک‌های فرسوده و بقایای وسایل خانگی بر روی یکدیگر انباشته شده‌اند. کودکان و بزرگسالان در میان این زباله‌ها به دنبال چیزی قابل استفاده می‌گردند، در حالی که پرندگان در میان آلودگی‌ها در جست‌وجوی اندکی خوراک هستند.
این وضعیت به حدی وخیم شده که مارتا دو سیدراک، سناتور استان ایولین و رئیس گروه مطالعاتی اقتصاد چرخشی، طی یادداشتی هشدار داده است که باید «مدیریت پسماند در مایوت به‌طور اساسی بازنگری شود». به گفته‌ی او، این جزیره در آستانه‌ی یک بحران بهداشتی قرار دارد که با شیوع آفات و حشرات ناقل بیماری‌هایی چون تب دنگی، مالاریا و لپتوسپیروز، سلامت ساکنان را به شدت تهدید می‌کند.
بر اساس آمار سازمان «بهداشت عمومی فرانسه»، از ابتدای سال جاری تاکنون، ۴۱ مورد ابتلا به لپتوسپیروز گزارش شده است؛ آماری که نسبت به سرزمین اصلی فرانسه (با نرخ ۰٫۴ تا ۱ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر)، نگران‌کننده است. این بیماری از طریق تماس با ادرار موش‌ها منتقل می‌شود و در شرایط موجود، شیوع آن در مایوت می‌تواند تشدید شود.
آلودگی خاک و منابع آب زیرزمینی نیز از دیگر تبعات فاجعه‌بار این بحران است. چانوور کَسام، مقامات مایوت همچنین اذعان می‌کنند که با وجود تلاش‌ها برای دفن زباله‌های خانگی، نفوذ شیرابه‌های سمی به سفره‌های آب زیرزمینی اجتناب‌ناپذیر است. به عقیده‌ی آنان پس از طوفان، روند جمع‌آوری زباله‌ها کاملاً متوقف شده و مرکز اصلی دفن زباله‌ها نیز آسیب دیده و نیازمند تعمیرات اساسی است.
با انسداد جاده‌ها، آسیب دیدن کامیون‌ها و متوقف شدن جمع‌آوری زباله‌ها برای سه هفته، فشار مضاعفی بر زیرساخت‌های موجود مایوت وارد شده است. از سوی دیگر، تنها سایت دفن زباله جزیره نیز به دلیل نفوذ آب، با خطر ریزش مواجه است و مقامات مجبور شده‌اند ظرفیت آن را از ۴۰۰ تن به ۳۰۰ تن در روز کاهش دهند. ساخت سلول دوم دفن نیز به دلیل آسیب‌های ناشی از طوفان به تعویق افتاده و عملیات آن تنها از اواخر ژانویه از سر گرفته شده است.
در غیاب راهکارهای جایگزین، مقامات ناچار شدند بین ۵۰ تا ۶۰ «منطقه‌ی موقت انباشت زباله» ایجاد کنند. هرچند روند جمع‌آوری در حال پیشرفت است، اما هنوز در نقاط مختلف جزیره، این محل‌ها به شکل مخروبه باقی مانده‌اند.
مایوت از کمبود زیرساخت‌های مدرن بازیافت نیز رنج می‌برد. حتی ضایعات چوبی نیز به جای بازیافت، خرد و دفن می‌شوند. با آنکه سازمان سیتئو (Citeo) امکانات جمع‌آوری داوطلبانه زباله‌هایی مانند پلاستیک، فلز و شیشه را فراهم کرده، اما تنها ۲٫۸۳ درصد از زباله‌ها تفکیک می‌شوند؛ در حالی که این رقم در فرانسهی قاره‌ای به ۶۶ درصد می‌رسد.
به باور سناتور دو سیدراک، مدل کنونی مدیریت زباله در مایوت که مبتنی بر دفن است، هم منسوخ شده و هم با اهداف زیست‌محیطی فرانسه ناسازگار است. او خواستار توسعه‌ی سریع زیرساخت‌های تفکیک، بازیافت و استفاده مجدد از پسماند در این منطقه شد؛ اقدامی که تنها راه برون‌رفت از بحران زیست‌محیطی پیش رو خواهد بود.
با وجود آنکه مایوت در سال ۲۰۱۱ به‌طور رسمی به یک دپارتمان فرانسوی تبدیل شد، اما دهه‌هاست که از سوی دولت مرکزی با بی‌توجهی طولانی‌مدتی مواجه است. در واقع، نبود زیرساخت‌های پایه‌ای مانند سامانه‌ی مؤثر بازیافت و حتی شبکه‌ی جمع‌آوری منظم پسماند، نشان‌دهنده‌ی یک شکاف ساختاری و تاریخی در سیاست‌های دولت فرانسه نسبت به این قلمرو دورافتاده است؛ شکافی که امروز در بحران بهداشتی و زیست‌محیطی پس از طوفان شیدو با تمام وضوح خود را نشان می‌دهد.
