سرنوشت مبهم عضویت اوکراین در اتحادیه‌ی اروپا
رهبران اروپایی به‌دنبال تسریع مذاکرات با کی‌یف هستند، اما مجارستان با مخالفت، این فرایند را به بن‌بست کشانده است.
آیا اروپایی‌ها به وعده‌های خود نسبت به اوکراین عمل خواهند کرد؟ در شرایطی که ایالات متحده به تدریج حمایت‌های خود را از اوکراین کاهش داده، مسئولیت اروپا در مواجهه با این بحران افزایش یافته است. در کنار تضمین‌های امنیتی در چارچوب توافقات احتمالی برای پایان دادن به جنگ، که قرار است در نشست آینده به میزبانی امانوئل مکرون و با حضور ولودیمیر زلنسکی در پاریس مورد بحث قرار گیرد، موضوع روند عضویت اوکراین در اتحادیه‌ی اروپا نیز به‌طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته است.
از آنجا که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید عضویت اوکراین را در ناتو غیرمحتمل کرده، پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا به عنوان جایگزینی ضعیف اما تا حدی مؤثر برای جلوگیری از پیش‌روی‌های بیشتر روسیه مطرح شده است. یک ماه پیش، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه‌ی اروپا، از احتمال عضویت اوکراین تا سال ۲۰۳۰ خبر داد و خواستار تسریع در این روند شد. او همچنین از «پیشرفت‌های چشمگیر» در زمینه‌ی آماده‌سازی برای این عضویت صحبت کرد. کی‌یف درخواست عضویت خود را تنها پنج روز پس از تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲ ارائه داد و در ژوئن همان سال به عنوان نامزد عضویت پذیرفته شد. مذاکرات رسمی در اواخر سال ۲۰۲۳ آغاز شد، اما اکنون با موانع مهمی مواجه شده است.
در آغاز سال جاری، امیدها نسبت به ازسرگیری مذاکرات عضویت اوکراین در نیمه‌ی اول سال ۲۰۲۵ و در دوره‌ی ریاست لهستان بر شورای اتحادیه‌ی اروپا افزایش یافت. حتی تاریخ مارس نیز برای آغاز مذاکرات در نظر گرفته شده بود، اما مخالفت مجارستان، که به رأی اجماعی برای شروع مذاکرات نیاز دارد، این روند را متوقف کرده است.
ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، به دلیل اختلافات در خصوص حقوق اقلیت‌های مجار در اوکراین و همچنین ملاحظات اقتصادی و امنیتی، به شدت با عضویت این کشور در اتحادیه‌ی اروپا مخالفت کرده است. مجارستان همچنین تهدید کرده که این موضوع را از طریق یک همه‌پرسی در مجارستان به رای خواهد گذاشت.
در مقابل این بن‌بست، شش کشور اروپایی شامل کشورهای حوزه‌ی بالتیک و اسکاندیناوی، از رهبران اتحادیه‌ی اروپا خواسته‌اند تا راه‌حلی برای این مشکل پیدا کنند. آن‌ها از رهبران اروپا می‌خواهند که روند الحاق اوکراین را به طور جدی پیش ببرند. سوئد همچنین خواهان یافتن چاره‌ای برای حل این بن‌بست نهادی شده است. وزیر اروپای سوئد، جسیکا روزنکرانتس، از لزوم حرکت به سوی رأی‌گیری با اکثریت واجد شرایط به جای اجماع کامل سخن گفته و این رویکرد را راه‌حلی برای جلوگیری از وتوی مجارستان در مراحل مختلف مذاکرات پیشنهاد کرده است.
این در حالی است که اوکراین گام مهمی برای آماده‌سازی عضویت خود در اتحادیه‌ی اروپا برنداشته است. در کنار اصلاحات قانونی در اوکراین، مسئله‌ی مبارزه با فساد نیز باید در چارچوبی قانونی دنبال شود. با این حال، برخی از کشورهای اروپایی، به‌ویژه لهستان، نگرانی‌هایی در مورد رقابت اوکراین در زمینه‌های کشاورزی و حمل‌ونقل دارند. این موضوع باید در مذاکرات مربوط به دسترسی موقت اوکراین به بازار واحد اتحادیه‌ی اروپا در پایان ژوئن، مورد بحث قرار گیرد.
در نهایت، با کاهش حمایت ترامپ، اوکراین به‌عنوان خط مقدم دفاع از ارزش‌های اتحادیه‌ی اروپا در برابر تهدیدات روسیه خواهد بود. با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک این کشور، اتحادیه‌ی اروپا همچنان برای تجهیز نظامی اوکراین برنامه‌های مختلفی دارد به امید اینکه از هرگونه درگیری‌ها در آینده جلوگیری به عمل آید.
