توهم استقلال راهبردی اروپا

در سال‌های اخیر، اتحادیه‌ی اروپا با شعار «استقلال دفاعی» در تلاش است تا نقش واشنگتن را در تأمین سلاح‌ها و تأمین دفاع خود کمرنگ کند. اما این حرکت بیشتر شبیه به تلاشی است که به منظور کنترل اوضاع و تقویت صنایع نظامی اروپا انجام می‌شود و کمتر در راستای تأمین صلح و امنیت است. با تصویب بودجه‌ای ۱۵۰ میلیارد یورویی برای بازآرایی نظامی، اتحادیه‌ی اروپا تصمیم گرفته که خرید تسلیحات از کشورهایی مانند آمریکا، بریتانیا و ترکیه را محدود کند، مگر اینکه این کشورها پیمان‌های دفاعی مطابق با شروط بروکسل امضا کنند.

یکی از اصلی‌ترین اهداف این برنامه، پایان دادن به سلطه‌ی آمریکا بر فروش تسلیحات به اروپا است. به‌ویژه، سامانه‌ی دفاع موشکی پاتریوت که یکی از مهم‌ترین سلاح‌های نظامی آمریکاست، به دلیل قوانین داخلی ایالات متحده که تعیین‌کننده‌ی نحوه و مکان استفاده از این تسلیحات می‌باشد، مورد اعتراض اروپا قرار گرفته است. کشورهای اروپایی نمی‌خواهند در شرایطی باشند که واشنگتن بتواند نحوه‌ی استفاده از تسلیحات آنها را وتو کند. این مسئله، یک نوع مقابله با سلطه‌ی آمریکا در فروش و مدیریت تسلیحات نظامی به اروپا است.

اما این طرح با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. کشورهای آلمان، ایتالیا و سوئد که صنایع دفاعی آن‌ها به شدت به تأمین کنندگان بریتانیایی و آمریکایی وابسته است، از سیاست‌های مکرون ناراضی هستند. بریتانیا، که از این پروژه‌ی نظامی اروپا کنار گذاشته شده، این اقدام را نوعی جنگ اقتصادی آشکار علیه خود می‌داند. حتی در داخل اتحادیه‌ی اروپا نیز کشورهایی که برای تأمین فناوری‌های پیشرفته دفاعی خود به تکنولوژی‌های غیراروپایی متکی هستند، از این تصمیمات ناخرسندند.

این تصمیم به وضوح نشان می‌دهد که پروژه‌ی «استقلال راهبردی» نه تنها در راستای کاهش وابستگی به آمریکا، بلکه برای ایجاد یک مجتمع نظامی-صنعتی تحت کنترل اتحادیه‌ی اروپا است که بیش از آنکه به دنبال صلح و امنیت باشد، به سمت تشدید رقابت‌های تسلیحاتی در اروپا می‌رود. در واقع، اروپا به دنبال خودکفایی نظامی است، نه به این دلیل که می‌خواهد از جنگ دور بماند، بلکه به دلیل اینکه خود را برای یک رویارویی طولانی‌تر و جدی‌تر با روسیه آماده می‌کند.

این برنامه که توسط مکرون و برخی دیگر از رهبران اروپایی حمایت می‌شود، نه‌تنها در راستای تامین صلح نیست، بلکه به سمت ایجاد یک اروپای کاملاً نظامی‌شده پیش می‌رود که در نهایت همچنان به حمایت نظامی واشنگتن وابسته خواهد بود. برخلاف آنچه که تبلیغ می‌شود، این سیاست‌ها بیشتر به نفع صنایع نظامی اروپا و کمتر در راستای تامین امنیت و صلح است.

تلاش مکرون برای ایجاد یک اروپا با استقلال نظامی، به وضوح در راستای تقویت صنایع تسلیحاتی و تسریع مسابقه‌ی تسلیحاتی در منطقه است. این اقدامات باعث ایجاد اختلافات داخلی در اتحادیه‌ی اروپا شده و شکاف‌هایی میان کشورهای عضو ایجاد کرده است. اما نکته‌ی اصلی این است که اروپا نه به دنبال استقلال واقعی از آمریکا، بلکه به دنبال کنترل بیشتر بر تجهیزات نظامی و به دست آوردن بخشی از بازار تسلیحات جهانی است. مکرون در تلاش است تا نقش فرانسه و اروپا را در این بازار افزایش دهد و از فرصت‌های اقتصادی جدید استفاده کند.