مکرون و رهبری اروپا در بحران

در تابستان گذشته، پس از اینکه امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، انتخاباتی زودهنگام را اعلام کرد که منجر به چنددستگی شدید در پارلمان این کشور شد، بسیاری خواستار استعفای او بودند. مکرون که از سوی منتقدان به عنوان فردی دور از مردم، کنترل‌گر و متکبر شناخته می‌شد، به نظر می‌رسید که بقیه‌ی دوره‌ی ریاست‌جمهوری خود را به عنوان یک رئیس‌جمهور ضعیف و بی‌اثر با یک دولت بی‌ثبات سپری کند.

اما با تغییر ناگهانی سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که از حمایت از اوکراین دست کشید و به سمت روسیه متمایل شد، مکرون دوباره به مرکز توجه اروپا بازگشت. ترامپ با این اقدام خود، اروپا را در وحشت فرو برد و صحنه را برای مکرون آماده کرد تا رهبری اروپا را به دست بگیرد. مکرون که زمانی در حال ناپدید شدن از صحنه‌ی سیاسی بود، اکنون روزانه در سرفصل خبرهاست. او بارها رهبران اروپایی را به پاریس فراخوانده، به واشنگتن و سپس لندن سفر کرده و بدین ترتیب به نقطه‌ی کانونی اروپا برای استقلال دفاعی و امنیتی تبدیل شده است.

سال‌ها قبل، هنگامی که مکرون از «مرگ مغزی قریب‌الوقوع ناتو» هشدار داده بود، متحدانش این موضع را رد کرده بودند. اما اکنون، با تهدید ترامپ به خروج از ناتو، این هشدارها قابل پیش‌بینی به نظر می‌رسد. مکرون از نیروهای نظامی اروپایی برای حفظ صلح در اوکراین صحبت کرده است. چیزی که زمانی غیرممکن به نظر می‌رسید، اکنون به عنوان راه‌حلی ممکن برای متوقف کردن درگیری‌ها مطرح شده است.

همچنین، دیدگاه مکرون در مورد «استقلال راهبردی» اروپا از ایالات متحده که پیش‌تر به عنوان ایده‌ای دور از دسترس تلقی می‌شد، اکنون با توجه به جنگ روسیه و اوکراین به اولویت تبدیل شده است. بسیاری از رهبران اروپایی اکنون آماده‌اند تا به سمت هدف مکرون حرکت کنند و به اروپا اجازه دهند تا بهتر از خود دفاع کند.

بحران‌ها برای رئیس‌جمهور‌ها فرصت خوبی هستند تا دوباره در مرکز توجه قرار بگیرند. در این میان، مکرون تنها کسی است که می‌تواند رهبری اروپا را به دست گیرد. در حالی که صدراعظم احتمالی آینده آلمان، فریدریش مرتس، هنوز دولتی تشکیل نداده است و نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، به اتحادیه‌ی اروپا نزدیک‌تر شده اما کشورش دیگر عضو این اتحادیه نیست، مکرون تنها گزینه‌ی قابل توجه در صحنه‌ی رهبری اروپا باقی مانده است.

پس از سخنرانی تند معاون رئیس‌جمهور آمریکا، جِی‌دی ونس، در کنفرانس امنیتی مونیخ، که نشان‌دهنده‌ی تغییر رادیکال سیاست خارجی آمریکا بود، مکرون به سرعت اقدام کرد و اولین جلسه‌ی رهبران اروپایی را در پاریس برگزار کرد. او اولین رهبر اروپایی بود که به واشنگتن رفت تا مستقیماً با ترامپ صحبت کند.

یکی از جسورانه‌ترین اقدامات مکرون، پیشنهاد بحث درباره به اشتراک‌گذاری حفاظت از زرادخانه هسته‌ای فرانسه با دیگر رهبران اروپایی بوده است. این پیشنهاد به معنای آماده‌سازی اروپا برای تهدیدات نظامی است و مکرون اعلام کرده است که فرانسه هزینه‌های نظامی خود را طی پنج سال آینده افزایش خواهد داد. این تصمیم با استقبال عمومی مردم فرانسه مواجه شده است، چرا که آن‌ها معتقدند اروپا باید برای تهدیدات احتمالی روسیه آماده شود و نمی‌توان دیگر به آمریکا به عنوان یک هم‌پیمان قابل اعتماد تکیه کرد.

با این حال، موفقیت اقدامات مکرون هنوز مشخص نیست. اوکراین آمادگی خود را برای توافق آتش‌بس با روسیه اعلام کرده و مسکو نیز تایید کرده که برای بحث‌های بیشتر آماده است. مکرون همچنین اعلام کرده است که بودجه‌ی نظامی فرانسه افزایش خواهد یافت، اما بدون افزایش مالیات. فرانسه پس از ایالات متحده، دومین صادرکننده‌ی بزرگ سلاح در جهان است و سایر کشورهای اروپایی نیز اعلام کرده‌اند که بودجه‌های نظامی خود را افزایش خواهند داد.

مکرون با اقدامات خود در این دوره‌ی بحرانی، جایگاه خود را به عنوان رهبر بلامنازع اروپا تثبیت کرده است. یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه فرانسه در این باره گفت: «من طرفدار مکرون نیستم، اما او در این دوران عملکرد خوبی داشته است. مهم این است که بتواند مردم را متقاعد کند که وضعیت جدی است و نیاز به بسیج ملی وجود دارد».