به دنبال تغییر موضع آمریکا؛ مکرون بحث درباره «چتر هسته‌ای اروپا» را دوباره مطرح کرد
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، روز شنبه بار دیگر بحث درباره ایجاد یک چتر هسته‌ای اروپایی را مطرح و اعلام کرد که آماده است «این گفت‌وگو را آغاز کند» تا در صورت کاهش تعهدات آمریکا، یک راه‌حل جایگزین برای امنیت اروپا ارائه شود.
آیا فرانسه حاضر است چتر هسته‌ای خود را به اروپا گسترش دهد؟
فرانسه تنها کشور اتحادیه اروپا است که دارای سلاح هسته‌ای است. اما آیا این کشور مایل است که این قابلیت بازدارندگی را به سایر شرکای اروپایی خود نیز گسترش دهد؟ این موضوعی است که تا پیش از این تقریباً تابو محسوب می‌شد، اما مکرون اکنون آمادگی خود را برای «گفت‌وگوی استراتژیک» در این زمینه اعلام کرده است.
مکرون در مصاحبه با روزنامه لوپاریزین تأکید کرد که چنین اقدامی فرانسه را قوی‌تر خواهد کرد. او همچنین در گفت‌وگو با اُوئست-فرانس هشدار داد که «امروز، موشک‌های روسیه که در بلاروس مستقر شده‌اند، ما را در معرض تهدید قرار می‌دهند.»
نگرانی از کاهش تعهدات آمریکا
مکرون این اظهارات را در پی تشدید تنش‌های لفظی بین ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ در واشنگتن مطرح کرد. این رویارویی دیپلماتیک نگرانی‌هایی را در مورد احتمال عقب‌نشینی آمریکا از جنگ اوکراین و قطع حمایت امنیتی واشنگتن از اروپا ایجاد کرده است.
او در این باره گفت: «ما نمی‌توانیم از یک سو ادعای خودمختاری اروپا را داشته باشیم و از سوی دیگر همسایگانمان را کاملاً وابسته به توان بازدارندگی آمریکا نگه داریم.»
اظهارات مکرون در واکنش به فریدریش مرتس، صدراعظم آینده آلمان، مطرح شد که گفته بود اروپا باید برای «بدترین سناریو» آماده باشد، یعنی وضعیتی که در آن ناتو دیگر تحت چتر امنیتی آمریکا، به‌ویژه در حوزه هسته‌ای، قرار نداشته باشد.
واکنش‌های داخلی: اختلاف نظر میان مکرون و راست‌گرایان فرانسه
رهبر حزب اجتماع ملی (RN)، مارین لوپن، با این ایده مخالفت کرده و تأکید کرده است که ایالات متحده همچنان «متحد طبیعی» فرانسه در ناتو باقی خواهد ماند. او افزود: «کسانی که خلاف این را می‌گویند، افراد معقولی نیستند.»
لوپن معتقد است که بازدارندگی هسته‌ای فرانسه باید «ملی» بماند و نباید آن را با دیگران به اشتراک گذاشت. او همچنین تنش‌های اخیر بین روسای‌جمهور آمریکا و اوکراین را کم‌اهمیت دانست و گفت که «رسیدن به صلح، فرآیندی دشوار است.»
ابعاد اروپایی بازدارندگی هسته‌ای فرانسه
در مقابل، سباستین لوکورنو، وزیر نیروهای مسلح فرانسه، در واکنش به اظهارات لوپن در شبکه اجتماعی X (توئیتر سابق) نوشت «بازدارندگی هسته‌ای فرانسه همچنان کاملاً ملی باقی خواهد ماند، از طراحی و تولید تسلیحات تا اجرای آن که تنها با تصمیم رئیس‌جمهور انجام می‌شود. اما در عین حال، منافع حیاتی ما دارای یک «بُعد اروپایی» نیز هستند.»
با این حال، تبدیل بازدارندگی هسته‌ای فرانسه به یک سیستم دفاعی اروپایی با موانع متعددی روبه‌رو است. مهم‌ترین مانع، سنت استقلال‌طلبانه فرانسه در این حوزه است که از زمان شارل دوگل پابرجا مانده و تصمیم‌گیری در این زمینه را کاملاً در اختیار رئیس‌جمهور فرانسه قرار داده است.
مکرون و چشم‌انداز دفاع هسته‌ای مشترک اروپا
این اولین بار نیست که مکرون بحث بازدارندگی هسته‌ای اروپا را مطرح می‌کند. در فوریه ۲۰۲۰، او بر «ماهیت کاملاً اروپایی» منافع حیاتی فرانسه تأکید کرد، اما این اظهارات او در آن زمان بحث‌برانگیز شد.
در آوریل ۲۰۲۴، او بار دیگر گفت که آماده است «بحث درباره دفاع مشترک اروپا» را آغاز کند، که می‌تواند شامل دفاع موشکی، سامانه‌های پرتاب دوربرد، و حتی تسلیحات هسته‌ای برای کشورهای دارای این قابلیت یا کشورهایی که میزبان تسلیحات هسته‌ای آمریکا هستند، باشد.
با این حال، روز جمعه مکرون تأکید کرد که دکترین هسته‌ای فرانسه همچنان «مبهم» خواهد ماند، زیرا این ابهام بخشی از مؤثر بودن آن است. او گفت: «فرانسه هرگز از پیش اعلام نخواهد کرد که کجا ممکن است حمله کند. این، انتخاب فرمانده کل قوا یعنی رئیس‌جمهور است.»
منبع: خبرگزاری فرانسه (AFP)
