پیامدهای طرح اسرائیل برای تصرف غزه و واکنش های بینالمللی
تصمیم اخیر اسرائیل برای اشغال کامل شهر غزه، موجی از واکنشهای شدید بینالمللی را برانگیخته و به بحران انسانی موجود ابعاد تازهای داده است. فرانسه، در صف نخست منتقدان، با محکومیت صریح این طرح و تأکید بر راهحل دو کشوری ، از بازنگری روابط اتحادیه اروپا با اسرائیل حمایت کرده و شناسایی رسمی دولت فلسطین را در دستور کار قرار داده است. همزمان، اتحادیه اروپا در حال بررسی اقدامات عملی مانند محدودیت در همکاریهای پژوهشی، تعلیق صادرات تسلیحات، و بازنگری توافقهای اقتصادی با تلآویو است.

در نتیجه تصمیم اخیر کابینه امنیتی اسرائیل برای تصرف کامل نوار غزه و اعمال اشغال نظامی در شهر غزه، شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار است در جلسه اضطراری روز یکشنبه، 10 اوت اوضاع بشدت وخیم غزه را بررسی کند. این طرح، که احتمالا تا یک میلیون نفر را با کوچ اجباری رو به رو خواهد کرد، با واکنشهای شدید بینالمللی، هشدار سازمان ملل و نگرانی دربارهٔ جان گروگانها و تشدید بحران انسانی روبهرو شده است. اکنون جامعه جهانی در آستانه تصمیمگیری حیاتی قرار دارد که ممکن است مسیر آینده درگیری را تعیین کند.
این طرح با واکنشهایی فوری در سطح بینالمللی مواجه شده است:
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل آن را «تشدید خطرناک» وضعیت خوانده و نسبت به تشدید بحران انسانی هشدار داده است.
کشورهای مختلف از جمله فرانسه، بریتانیا، آلمان، کانادا و اتحادیه اروپا این اقدام را محکوم کردهاند و برخی از آنها از جمله آلمان، محدودیت در صادرات نظامی به اسرائیل را در دستور کار قرار دادهاند.
گروههایی از خانوادههای گروگانها در اسرائیل نیز این تصمیم را مغایر با تلاشها برای نجات گروگانها دانستهاند.
در پی این تحولات، جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای روز یکشنبه برنامه ریزی شده است؛ جلسهای که ساعت ۱۰ صبح به وقت نیویورک آغاز خواهد شد. این نشست به درخواست بریتانیا و با حمایت تعدادی از اعضا ترتیب داده شده است.
این نشست میتواند فرصت مهمی برای اتخاذ موضع مشترک بینالمللی باشد، اگرچه پیشینه این نشست ها نشان میدهد که یافتن توافق در این شورا دشوار است.
شورای امنیت با اتخاذ تدابیر سیاسی، دیپلماتیک یا حتی اعمال فشار عملی (از جمله تحریمها)، میتواند مسیر آینده درگیری را تحت تأثیر قرار دهد. همهچیز اکنون در گرو تصمیمی است که اعضای شورای امنیت خواهد گرفت.
کابینه سیاسی–امنیتی اسرائیل طرحی را برای اشغال کامل شهر غزه تصویب کرد. این اقدام بخشی از عملیات گستردهتر علیه حماس است و با هدف اصلی نابودی کنترل این سازمان، آزادسازی گروگانهای صهیونیست و استقرار موقت یک ساختار امنیتی غیرحاکمیتی اجرا میشود. طبق این طرح، شهر غزه بهتدریج به کنترل نظامی اسرائیل درخواهد آمد؛ مردم غیرنظامی از مناطق هدف و محلههای درگیر تخلیه میشوند و کمکهای بشردوستانه در پیرامون مناطق رزمی توزیع میگردد.
نتانیاهو تأکید کرده است که اسرائیل قصد حکومت طولانیمدت در غزه را ندارد؛ بلکه به دنبال ایجاد «حوزه ایمنی» است و میخواهد کنترل را به نهادهای عربی مستقل محول کند، هرچند جزییات مشخص نشدهاند.
طرح اشغال شهر غزه، گامی بسیار جدی در تشدید بحران انسانی و نظامی در منطقه است. هدف اعلامشده ساختار امنیتی موقت است، اما عدم شفافیت درباره انتقال قدرت و نگرانیها درباره وضعیت گروههای غیرنظامی و گروگانها، این برنامه را به یکی از پیچیدهترین و مهمترین تحولات نظامی اخیر تبدیل کرده است.
وزارت خارجه فرانسه، بهریاست ژان-نوئل بارو، این طرح را قاطعانه محکوم کرده و در بیانیهای در ایکس نوشت:
فرانسه بهشدت طرح دولت اسرائیل برای اشغال کامل غزه را محکوم میکند […] چنین عملیاتی وضعیت پیش از این فاجعهبار را وخیمتر خواهد کرد، بیآنکه به آزادی گروگانها یا خلع سلاح حماس کمک کند.
بیانیههای دیگری نیز در رسانههای مختلف آمده است که در آنها فرانسه تأکید کرده طرح اشغال نوار غزه موجب نقضهای جدی حقوق بینالملل، بنبست مطلق سیاسی و تضعیف مشروعیت راهحل دو کشوری می شود.
یکی از مهمترین اقدامات اخیر، اعلام به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط امانوئل ماکرون در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر 2025 است. این اقدام بخشی از استراتژی فشار دیپلماتیک پاریس برای حمایت از صلح و حلوفصل مناقشه است.
این مواضع فرانسه میتواند موجبات تقویت دیپلماسی چندجانبه، هماهنگی در اتحادیه اروپا برای اتخاذ مواضع متحد و همچنین واکنشهای عملی مثل تحریمهای هدفمند یا فشارهای دیپلماتیک را فراهم آورد.
آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا، تأکید کرد که تصمیم اسرائیل برای کنترل نظامی غزه باید «پیامدهایی برای روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل» در پی داشته باشد. این مسئله در دستور کار شورای اروپا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اتحادیه اروپا در حال بررسی پیشنهاد قطع دسترسی اسرائیل به برنامه Horizon Europe، بزرگترین برنامه تحقیقاتی این بلوک، در واکنش به وخامت شرایط انسانی در غزه است. با این حال، تصمیمگیری نهایی درباره این اقدام هنوز به تأیید نرسیده و راهی طولانی تا تصویب در پیش دارد.