کلیسای کاتولیک در آستانهی انتخاب پاپ جدید: گذار، تنش و معادلات جهانی
انتخاب پاپ جدید، نمایانگر بحران هویتی در کلیسای کاتولیک است؛ میان سنت و اصلاحگری، شمال و جنوب، دیپلماسی و معنویت.

با مرگ پاپ فرانسیس، ۱۳۳ کاردینال زیر ۸۰ سال از سراسر جهان در واتیکان گرد هم آمدهاند تا در فرآیندی محرمانه و سنتی، جانشین او را انتخاب کنند. این روند نه تنها یک تصمیم معنوی، بلکه بازتابی از توازن نیروها، کشمکشهای درونی، و تحولات عمیق در درون کلیسای کاتولیک جهانی است.
در آغاز این دورهی حساس، شایعهای جنجالی دربارهی بیماری ناگهانی کاردینال ایتالیایی «پیترو پارولین» توسط دیان مونتانا، روزنامهنگار آمریکایی محافظهکار، در شبکههای اجتماعی منتشر شد. این شایعه به سرعت در رسانهها پیچید تا جایی که واتیکان ناچار شد رسماً آن را تکذیب کند. بسیاری این رخداد را تلاشی برای تضعیف یا حتی تقویت تصویر پارولین به عنوان پاپ احتمالی میدانند – چهرهای میانهرو و پذیرفتنی برای هر دو جناح محافظهکار و اصلاحطلب.
کاردینالها پس از مراسم عشای ربانی در کلیسای سنپیترو وارد نمازخانهی سیستین شدند؛ جایی که طی چندین نوبت رأیگیری در روز، پاپ جدید را انتخاب خواهند کرد. اقامت آنها در محل سکونت سنتمارتا و ممنوعیت کامل ارتباط با جهان بیرون، فضای محرمانهی خاصی به این روند میدهد. با این حال، همانند گذشته، گفتوگوها، ائتلافها و رایزنیهای غیررسمی نیز در پشت پرده ادامه دارد.
پیترو پارولین که پیشتر بهعنوان دبیر واتیکان فعالیت کرده، یکی از معدود چهرههایی است که برای اکثر کاردینالها شناخته شده است. اگرچه برخی او را فاقد تجربه و شخصیتی خاکستری میدانند، اما او توانسته در جلسات عمومی، موقعیت خود را تقویت کند. نکتهی مهم اینکه بسیاری از کاردینالها خواهان پاپی هستند که بتواند چهرهی کلیسا را به جهان نشان دهد، همانند آنچه پاپ فرانسیس طی دوازده سال موفق به انجامش شد.
یکی از مسائل اصلی، شکاف میان جناحهای محافظهکار و اصلاحگر در کلیساست. اصلاحگران معتقدند که کلیسا باید خود را با تغییرات اجتماعی تطبیق دهد، در حالی که محافظهکاران بر ثبات و اصول چندصدساله پافشاری میکنند. موضوعاتی چون حقوق خانواده و مسائل جنسی، توافق با چین دربارهی انتخاب اسقفها، و پروژهی همگرایی دینی، نقاط اصلی اختلافاند.
بیش از ۷۰٪ از کاتولیکهای جهان امروز در جنوب جهانی – به ویژه آفریقا و آسیا – زندگی میکنند. این واقعیت باعث شده که فرانسیس در زمان خود ترکیب کالج کاردینالها را به نفع جنوب تغییر دهد. شخصیتهایی چون لوئیس آنتونیو تاگل از فیلیپین یا کاردینال ژانمارک آولین از فرانسه – که بر گفتوگوی میاندینی، بهویژه با اسلام تأکید دارد – از جمله چهرههاییاند که میتوانند این تغییر ژئوپولیتیک را نمایندگی کنند.
با این حال، بسیاری از کاردینالهای جنوب، با وجود محافظهکاری مذهبی، لزوماً در اردوگاه اروپایی-آمریکایی محافظهکاران جای نمیگیرند. نوعی دلخوری نسبت به سلطهی تاریخی کلیسای اروپا نیز در آنها دیده میشود، چرا که اروپای سکولار با کاهش علاقه به دین، هنوز داعیهدار رهبری کلیساست.
در نهایت، انتخاب پاپ جدید نه صرفاً یک تصمیم دینی بلکه انعکاسی از کشمکشهای عمیق درون کلیساست؛ نبردی برای هویت آیندهی کلیسای کاتولیک: حفظ سنت یا پذیرش تحول، تمرکز اروپا یا قدرتگیری جنوب، دیپلماسی یا معنویت.