کتابفروشی ‌های پاریس سانسور سیاسی را به دلیل عرضه کتاب‌ هایی درباره فلسطین محکوم کردند

چندین کتاب ‌فروشی مستقل در پاریس به‌ دلیل قرار دادن چند کتاب درباره فلسطین در ویترین هایشان، زیر فشارهای سیاسی قرار گرفتند.
این کتاب فروشی ها از جمله کتاب ‌فروشی فمینیستی Violette and Co و ۳۹ کتاب‌ فروشی دیگر مانند Petite Égypte (مصر کوچک)، همگی از دریافت کمک مالی ۵۰۰ هزار یورویی شورای شهر پاریس که در نوامبر تصویب شده بود، محروم شدند.
کتاب ‌فروشان می ‌گویند این اقدام، فقط لغو یک یارانه نیست، بلکه نوعی سانسور سیاسی است چون انتخاب‌های فرهنگی آنها، از جمله حمایت از فلسطین، به‌عنوان دلیل این تصمیم مطرح شده است.
مالک کتاب‌فروشی Violette and Co در گفت‌وگویی با خبرگزاری آناتولی گفت این تصمیم پس از کارزار آزار و اذیت به‌ دلیل یک ویترین مرتبط با فلسطین گرفته شد و نشان‌ دهنده حمله ‌ای سیاسی و نهادی است؛ حمله ‌ای که با لغو دو کمک مالی دیگر از سوی شهرداری پاریس و منطقه ایل-دو-فرانس شدت یافته است.
در کانون این بحث، نمایش یک کتاب رنگ‌آمیزی کودکانه با عنوان “از رودخانه تا دریا” (From the River to the Sea) قرار دارد. شعاری که همراه آن دیده می‌ شود، یعنی در واقع همان نام کتاب، و از دهه ۱۹۶۰ به یکی از نمادهای مطالبات فلسطینی تبدیل شده، از سوی برخی سیاستمداران راست‌گرا “یهودی‌ستیزانه” و مصداق “تمجید تروریسم” توصیف شده است.
الکسیس آرگیروغلو Alexis Argyroglo هم‌بنیان‌گذار کتابفروشی “مصر کوچک”، تایید می‌کند که همین فضا علت اصلی توقف پرداخت کمک بوده است. وی می گوید: “دقیقا به این دلیل بود که کتاب فروشی Violette and Co در فهرست کتاب ‌فروشی‌ های مورد نظر قرار داشت.”
او این برداشت از شعار (نام کتاب) را رد می‌کند و می‌گوید: “این شعار از دهه ۶۰ ریشه دارد، خیلی پیش از شکل‌گیری حماس. نمی‌توان آن را به یک موضع یهودستیزانه تقلیل داد؛ این تفسیر کاملا گمراه‌ کننده است.”
آرگیروغلو همچنین به پیچیدگی بُعد ژئوپلیتیک این عبارت اشاره می‌کند: “میان رود اردن و دریا تنها یک ارتش، یک پول واحد و یک قدرت مرکزی وجود دارد. این عبارت بیشتر به واقعیت سرزمینی اشاره دارد تا مفاهیم مذهبی یا فرقه‌ای.”
به باور او، “این ماجرا خیلی فراتر از اختلاف بر سر یک کتاب و در واقع نشان‌ دهنده روندی عمیق ‌تر است؛ اینکه برخی جریان ‌های راست‌گرا از مدت‌ها پیش در تلاشند آزادی بیان و فعالیت دموکراتیک را محدود کنند.”
او میان شکل‌های مختلف فشار، از تخریب ویترین تا تصمیم شورای شهر، پیوستگی می‌بیند؛ فشارهایی که هدفشان محدود کردن تنوع فرهنگی است.
آرگیروغلو همچنین این فشارهای سیاسی را به تمرکز روزافزون مالکیت در صنعت نشر فرانسه مرتبط می‌داند و می گوید: “از خرید یک گروه رسانه ‌ای یا انتشاراتی گرفته تا تخریب ویترین، همه در یک مسیر قرار می‌گیرند. افزایش نفوذ فردی به نام ونسان بولوره Vincent Bolloré بر یکی از بزرگ‌ ترین گروه‌های نشر فرانسه نشانه ‌ای هشدار دهنده است.”
از سال ۲۰۲۳، گروه بولوره که به نزدیکی با راست افراطی فرانسه و اسرائیل معروف است، با خرید انتشارات مشهور “اَشِت Hachette” بر بخش مهمی از تولید نشر فرانسه مسلط شده است. بولوره که پیش‌تر در تلویزیون، رادیو و رسانه‌ های دیجیتال نفوذ گسترده‌ای داشت، اکنون بخش بزرگی از زنجیره انتشار و توزیع کتاب را نیز کنترل می ‌کند و این موضوع نگرانی‌ ها را درباره یکدست ‌سازی ایدئولوژیک تشدید کرده است.
در کتاب‌فروشی “مصر کوچک Petite Égypte “، کمک مالی مسدودشده قرار بود صرف قابل‌دسترس‌سازی فضای کتاب ‌فروشی برای افراد دارای معلولیت حرکتی شود. آرگیروغلو می‌گوید حذف این کمک نه ‌تنها ثبات اقتصادی کتاب ‌فروشی، بلکه نقش اجتماعی و فرهنگی آن را نیز تهدید می‌کند. او تأکید می‌کند: “باید برای داشتن سیاست‌ های عمومی قوی و پایدار تلاش کرد تا چنین مراکزی دوام بیاورند.”
این کتاب ‌فروشی‌ ها هشدار می ‌دهند که مسئله فقط تعلیق کمک مالی نیست، بلکه نشانه‌ای از یک چرخش سیاسی خطرناک است که در آن انتخاب‌های نشر می‌تواند بهانه‌ای برای حمله شود. در فضایی که به‌ شدت تحت تاثیر تنش ‌های مربوط به مناقشه اسرائیل – فلسطین قرار دارد، آزادی بیان فرهنگی بیش از پیش به هم‌خوانی با خط سیاسی‌ای وابسته می‌شود که علیه دولت راست‌افراطی اسرائیل انتقادی نداشته باشد.