موتور پیشران فرانسه و آلمان برای نوسازی اروپا
فرانسه و آلمان در پی آغاز فصلی نو برای تقویت اتحادیهی اروپا در حوزههای دفاعی، اقتصادی و دیپلماتیک هستند.

در نخستین سفر خارجی خود به عنوان صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس و امانوئل مکرون از آغاز فصلی تازه در روابط پاریس و برلین خبر دادند و بر لزوم تلاش مشترک برای پیشبرد «موجی تازه در جهت تقویت پروژهی اروپایی» تأکید کردند. این دیدار، که در کاخ الیزه برگزار شد، نه تنها نویدبخش نزدیکی بیشتر این دو قدرت اروپایی در نظر گرفته میشود، بلکه حامل پیامی روشن برای تقویت همگرایی درون اتحادیهی اروپا در مواجهه با چالشهای امنیتی و اقتصادی کنونی است.
مرتس در کنفرانس خبری مشترک با مکرون گفت: «ما تنها زمانی قادر خواهیم بود بر این چالشهای عظیم غلبه کنیم که فرانسه و آلمان بیش از گذشته در کنار یکدیگر بایستند. به همین دلیل، ما توافق کردهایم که تلاش مشترک فرانسه و آلمان برای بازآفرینی اروپا را آغاز کنیم.»
مکرون اعلام کرد که دو کشور قصد دارند «شورای مشترک دفاعی و امنیتی» تشکیل دهند که بهطور منظم تشکیل جلسه خواهد داد تا سطح همکاریهای دفاعی و سرمایهگذاری را ارتقاء دهد. همچنین، دو کشور برنامهریزی کردهاند اصلاحات اقتصادی خود را نیز بهصورت هماهنگ اجرا کنند.
موتور سنتی اروپا، یعنی همکاری فرانسه و آلمان، در ماههای اخیر به دلیل اختلافات سیاسی درون ائتلاف سهگانهی تحت رهبری اولاف شولتس، کند و بیرمق شده بود. سقوط این ائتلاف در نوامبر گذشته، فضای سیاسی آلمان را متزلزل کرد، اما مرتس با تأکید بر رویکردی «اروپاییتر» و بازسازی روابط با متحدان کلیدی آلمان در اروپا، در پی جبران این وقفه است.
در شرایطی که جنگ روسیه علیه اوکراین همچنان ادامه دارد و تردیدها نسبت به تعهدات امنیتی ایالات متحده، بهویژه پس از بازگشت ترامپ، افزایش یافته است، اروپا به بازتعریف نقش و مسئولیتهای امنیتی خود نیاز مبرمی دارد. مرتس از همان ابتدا بر لزوم افزایش هزینههای دفاعی در تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا تأکید کرده و آن را تنها راه پر کردن خلأهای دفاعی و حمایت جمعی از اوکراین دانسته است.
وی همچنین تمایل خود را برای گفتوگو در رابطه با بازدارندگی هستهای با فرانسه و بریتانیا ابراز داشته و اعلام کرده که آلمان در قالب همکاریهای سهجانبه با این دو کشور، در زمینه یافتن راهحل صلحآمیز برای بحران اوکراین مشارکت خواهد کرد. او افزود که رایزنیهایی نیز با لهستان در اینباره در دستور کار دارد.
در همین حال، مکرون بر تعهد مشترک پاریس و برلین در حمایت قاطعانه از اوکراین تأکید کرد و گفت: «تنها سؤال اساسی این است که آیا روسیه آمادگی دارد آتشبسی دستکم سیروزه را بپذیرد تا بتوانیم زمینهساز صلحی پایدار و قابل اتکا باشیم؟»
مرتس ضمن ابراز امیدواری نسبت به امکان توافق بر سر آتشبس دائمی، هشدار داد که این جنگ بدون مشارکت ایالات متحده به پایان نخواهد رسید و اروپا به تنهایی قادر به جایگزینی نقش آمریکا نیست.
از نگاه ناظران، روابط میان مکرون و مرتس بهمراتب گرمتر و سازندهتر از دوران شولتس خواهد بود. مرتس، که سابقهی فعالیت در حوزهی اقتصادی دارد و به عنوان یک اروپایی وفادار و حامی اوکراین شناخته میشود، برخلاف شولتس تمایل بیشتری به ارسال تسلیحات دوربرد به اوکراین و مشارکت نظامیان آلمانی در عملیاتهای صلحبانی دارد.
در سند ائتلاف جدید آلمان نیز بر «تقویت دوستیها» با فرانسه و لهستان تأکید شده و آمده است: «سه کشور باید در تمامی حوزههای کلیدی سیاست اروپایی هماهنگ عمل کنند تا بتوانیم بهطور یکپارچه در خدمت منافع کل اتحادیهی اروپا گام برداریم.»
به گفتهی کارشناسان، رویکرد تازهی مرتس در تمرکز سیاست خارجی و اروپایی در صدراعظمی، بهجای واگذاری پراکنده به نهادهای مختلف، نویدبخش بازگشت آلمان به نقش پیشروی خود در هدایت سیاستهای اروپایی است. این تغییر مسیر، از نظر برخی تحلیلگران، پاسخی به سالها انفعال و اختلافات درونی دولت پیشین است.
مکرون در پیامی تبریکی به مناسبت انتخاب مرتس بهعنوان صدراعظم، اعلام کرد: «اکنون میتوانیم موتور فرانسه و آلمان را بیش از هر زمان دیگری قدرتمند کنیم تا دستورکار اروپایی ما در زمینهی حاکمیت، امنیت و رقابتپذیری شتاب یابد. این تلاش نه فقط برای فرانسویها و آلمانیها، بلکه برای تمام اروپاییهاست.»