پیامدهای اقتصادی موج گرما در فرانسه پیامدهای اقتصادی موج گرما در فرانسه
موج‌های گرمای شدید در فرانسه بهره‌وری، تولید و رشد اقتصادی را کاهش داده و آثار بلندمدت بر بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی می‌گذارد.
موج‌های گرمای شدید در سال‌های اخیر نه‌تنها زندگی روزمره‌ی مردم فرانسه را مختل کرده، بلکه بخش‌های مهمی از اقتصاد این کشور را نیز با مشکل روبه‌رو ساخته است. خاموشی رآکتورهای هسته‌ای، توقف یا کاهش سرعت پروژه‌های ساختمانی، و خستگی مفرط کارگران تنها بخشی از پیامدهای مستقیم این پدیده است که در نهایت به کاهش بهره‌وری و تولید و در نتیجه‌ی افت رشد اقتصادی می‌انجامد.
در بندر «گراولین» در شمال فرانسه، چهار رآکتور نیروگاه هسته‌ای از ۱۱ اوت به دلیل ورود حجم عظیمی از عروس‌های دریایی به سامانه‌های پمپاژ آب دریا برای خنک‌سازی، متوقف شدند؛ رویدادی که بیشتر به داستانی علمی–تخیلی شباهت دارد. دو روز قبل‌تر، رآکتور شماره دو نیروگاه «بوژه» در شرق فرانسه برای جلوگیری از بازگشت آب بیش از حد گرم به رود رون و آسیب به اکوسیستم، از مدار خارج شده بود. این موارد نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی چگونه حتی بخش‌های حساس و استراتژیک اقتصاد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ هرچند بخش‌هایی مانند سینماها، مراکز خرید، فروشندگان بستنی و دستگاه‌های تهویه‌ی موقت، از چنین شرایطی سود می‌برند.
از ۸ اوت، بیشتر مناطق فرانسه با گرمای طاقت‌فرسا مواجه شدند و بسیاری از ادارات و صنایع ناگزیر به تغییر برنامه‌های کاری خود شدند. روز ۱۳ اوت، سه‌چهارم خاک فرانسه در وضعیت هشدار قرار داشت؛ پنج استان در وضعیت قرمز و ۶۸ استان در وضعیت نارنجی. دما در برخی مناطق به بالای ۴۲ درجه سانتی‌گراد رسید. مقام‌های محلی در لیون و برخی مناطق دیگر، فعالیت کارگاه‌های روباز را به طور کامل متوقف کردند. در شهر «شو‌له»، جمع‌آوری زباله‌ها به ساعات شب منتقل شد و مراکز بازیافت تنها صبح‌ها فعالیت داشتند.
بر اساس مقررات جدید که از اول ژوئن ۲۰۲۴ اجرایی شده، کارفرمایان موظف‌اند در زمان «گرمای شدید» شرایط کار را تغییر دهند، آب کافی در دسترس کارکنان قرار دهند و محیط کار را در دمای مناسب نگه دارند. در یک مرکز خرید در «لیبورن»، کارکنان یک خشک‌شویی با وجود تهویه‌ی مطبوع، با استفاده از پنکه‌های اضافی دمای محیط را کاهش می‌دهند، چرا که گرمای طبقات بالایی به بیش از ۳۴ درجه می‌رسد.
در صنعت ساختمان، پروژه‌ها – در صورت عدم صدور دستور توقف – از ساعت ۶ صبح آغاز و تا ۱۳ ادامه می‌یابند تا کارگران بتوانند از گرمای بعدازظهر در امان بمانند. بر اساس مصوبه جدید، کارگران ساختمانی در شرایط گرمای شدید نیز می‌توانند از مزایای «بیکاری ناشی از شرایط جوی» بهره‌مند شوند؛ مشابه آنچه پیش‌تر در روزهای یخبندان اجرا می‌شد.
گرمای شدید بر تمام بخش‌ها تأثیر می‌گذارد. کارگران ساختمانی، کشاورزان، و حتی کارمندان ادارات بدون تهویه‌ی مناسب، همگی با کاهش توان کاری مواجه‌اند. بر اساس پژوهش دانشگاه «لافبورو» در بریتانیا، در دمای ۳۲ درجه، توان انجام کار فیزیکی ۴۰ درصد و در دمای ۳۸ درجه تا دو سوم کاهش می‌یابد. گزارش شرکت «آلیانز ترید» نشان می‌دهد که هر روز با دمای بالای ۳۲ درجه معادل نیم روز اعتصاب از نظر تولید اقتصادی است. این شرکت برآورد کرده است که گرمای تابستان ۲۰۲۴ با ۱۲ روز گرمای بالای ۳۲ درجه، ۰.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی فرانسه را کاهش داده؛ رقمی که در اسپانیا با ۵۲ روز گرمای مشابه به ۱.۴ درصد رسیده است.
اما آثار گرما تنها کوتاه‌مدت نیست. پژوهش بانک مرکزی اروپا نشان می‌دهد که حتی چهار سال پس از یک موج گرما، مناطق آسیب‌دیده به‌طور متوسط ۱.۴ درصد کاهش تولید ناخالص داخلی دارند. این کاهش ناشی از زنجیره‌ای از پیامدهاست: کاهش محصولات کشاورزی (مانند افت ۲۱ درصدی تولید غلات در موج گرمای ۲۰۰۳ فرانسه)، کاهش درآمد و مصرف خانوارها، و محدود شدن سرمایه‌گذاری‌ها.
راهکار فوری بسیاری از شرکت‌ها، استفاده از دستگاه‌های تهویه‌ی مطبوع است. هرچند این وسایل در کوتاه‌مدت به بهبود شرایط کار کمک می‌کنند، اما سرمایه‌گذاری در آن‌ها به معنای کاهش بودجه‌ی توسعه و نوآوری است. افزون بر این، دستگاه‌های سرمایشی با مصرف برق بالا و انتشار هوای گرم به محیط، اثر «جزیره‌ی گرمایی» شهرها را تشدید کرده و خود به تغییرات اقلیمی دامن می‌زنند.
این تناقض پیش‌تر در اظهارات «لی کوان یو» – بنیان‌گذار سنگاپور – دیده می‌شود که در سال ۱۹۹۹ تهویه‌ی مطبوع را مهم‌ترین اختراع قرن بیستم برای کشورش دانست. اما امروز می‌دانیم که استفاده‌ی گسترده از این فناوری، اگرچه رفاه کوتاه‌مدت ایجاد می‌کند، پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.
در فرانسه، برخی کسب‌وکارها به جای تهویه‌ی مطبوع به راهکارهای کم‌مصرف‌تر روی آورده‌اند. برای مثال، یک نانوا در نیس به جای نصب کولر، قصد دارد در سال ۲۰۲۶ دو دستگاه مکنده‌ی هوای گرم به ارزش هر کدام ۱۰ هزار یورو خریداری کند. او همچنین پخت نان در ساعات بعدازظهر را متوقف کرده و تعطیلات نیمه‌ی اوت را فرصتی برای کاهش فشار گرما بر کارکنان می‌داند.
موج‌های گرما، علاوه بر تهدید مستقیم سلامت انسان، آثار اقتصادی پایدار و پیچیده‌ای ایجاد می‌کند. این آثار از کاهش بهره‌وری روزانه تا افت رشد اقتصادی سال‌های بعد امتداد می‌یابد و حتی با بازگشت دما به حالت عادی نیز برطرف نمی‌شود. مواجهه‌ی مؤثر با این پدیده، نیازمند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مقاوم، اصلاح الگوهای کاری، و کاهش وابستگی به راهکارهای پرمصرف انرژی است؛ چرا که گرمایش زمین و تکرار موج‌های گرما، دیگر نه یک استثنا، بلکه بخشی از واقعیت اقتصادی و اجتماعی آینده خواهد بود.
