مکرون تنها در برابر بحران‌های سیاسی
بحران دولت پس از استعفای لکورنو، مکرون تنها، چالش بودجه و بازنشستگی، امواج فشار از راست، چپ و سبزها.
در چند روز گذشته فرانسه بار دیگر در یک ناپایداری سیاسی مطلق قرار گرفت؛ موضوعی که پس از کناره‌گیری سباستین لکورنو از مقام نخست‌وزیری به اوج رسید و رئیس‌جمهور امانوئل مکرون را تنها در مواجهه با بحران گذاشت. لکورنو که خود را «راهب-سرباز» توصیف کرد، چهارشنبه شب در گفت‌وگویی تلویزیونی پایان مأموریت خود را اعلام کرد و پس از چهل‌وهشت ساعت رایزنی فشرده در ماتینیون، تاکید کرد که احتمال انحلال مجلس دست‌کم فعلاً از دستور کار خارج شده است. کاخ الیزه نیز خبر داد که نامزد جدید نخست‌وزیری ظرف چهل‌وهشت ساعت معرفی خواهد شد و ترکیب کابینه ممکن است تا جمعه آشکار شود؛ اما از قطعیت خبری نیست.
در پشت پرده، این بحران محصول سقوط دولت بایرو و کشمکش بر سر انتصاب‌های کلیدی بود؛ به‌ویژه خشم جناح‌های راست که از حضور برونو لومر، وزیر اقتصاد سابق، در وزارت دفاع گلایه کردند و آن را دخالت در حوزه‌ای دانستند که مکرون آن را «حوزه‌ی خود» می‌داند. در اقلیم کاخ، برخی منابع از میل لحظه‌ای رئیس‌جمهور به انحلال سخن گفته‌اند؛ اقدامی که به‌نظر می‌رسید می‌توانست آبرو و مسیری تازه برای کاخ بسازد، اما نزدیکان مکرون او را از این اقدام منصرف کردند و هشدار دادند که در شرایط فعلی انحلال «یا غیرضروری و یا خودکُشی» خواهد بود، چرا که محبوبیت حلقه‌ی ریاست‌جمهوری به حدی پایین آمده است که نتیجه‌ای متفاوت از انتخابات ۲۰۲۴ به‌بار نخواهد آورد.
لکورنو با وجود اعلام اینکه راه‌حل قطعی ارائه نکرده، از وجود «اکثریت نسبی» در مجلس برای توافق بر سر بودجه سخن گفت و ابراز امید کرد که «راهی هنوز ممکن است». او به بازگشت به موضوع دشوار اصلاح نظام بازنشستگی اشاره کرد؛ موضوعی که میان او و سوسیالیست‌ها محل مناقشه بوده و حتی الیزابت بورن، مبدع این اصلاحات، پیش‌تر پیشنهاد تعلیق آن را مطرح کرده بود. لکورنو هشدار داد که تعلیق اصلاحات در سال ۲۰۲۷ هزینه‌ای نزدیک به سه میلیارد یورو خواهد داشت اما تصریح کرد بحث و مذاکره برای پیدا کردن «راهی» ضروری است.
در غیاب راه‌حل روشن، قیاس‌ها و انتقادات از سوی احزاب دیگر شدت گرفت. جناح راست و مارین لوپن از آشفتگی موجود برای بزرگ‌نمایی ضعف دولت استفاده می‌کنند و تهدید کردند که هر دولتی را تا زمان تحقق «انحلال» به چالش خواهند کشید. از سوی دیگر، سوسیالیست‌ها که برای تصاحب ماتینیون اعلام آمادگی کرده‌اند، بین اشتیاق برای به دست گرفتن قدرت و احتیاط داخلی دچار تردیدند؛ برخی از رهبران حزب می‌پندارند پذیرش نخست‌وزیری در شرایط فعلی «هدیه‌ای زهردار» است، به‌خصوص که پنج ماه تا انتخابات شهرداری‌ها زمان باقی است و هر اقدام نسنجیده می‌تواند نتیجه‌ی معکوسی داشته باشد.
در نشست‌های پشت درهای بسته، ایده‌ی یک توافق عدم استیضاح بر مبنای تعلیق موقت اصلاح بازنشستگی به‌عنوان راه میانه مطرح شد؛ پیشنهادی که برخی چهره‌های سوسیالیست آن را «پیشرفت شگفت‌انگیز» خواندند، اما بسیاری دیگر خواهان تضمین‌های گسترده‌تری همچون اقدامات قاطع در زمینه‌ی عدالت مالی و افزایش قدرت خرید شدند. بوریس والو، رئیس فراکسیون سوسیالیست‌ها، بارها تأکید کرده است که حزبش حاضر نیست صرفاً نقش تکیه‌گاه را موقت برای جریان رنسانسِ مکرون بازی کند؛ خواسته‌هایی که چهره‌های معتدل‌تر را نیز به احتیاط واداشته است.
محور دیگری که بحران را پیچیده‌تر می‌کند، شکاف در میان هواداران مکرون و نمایندگان نزدیک به دولت است؛ لکورنو در گفت‌وگوی خود از عدم توان اجرایی کامل سخن گفت و اذعان کرد که علی‌رغم تلاش «همه‌جانبه»، به نتیجه‌ای قطعی نرسیده است. منتقدان این وضعیت از «زخم دموکراتیک» اصلاح بازنشستگی و کم‌توجهی به نتیجه‌ی انتخابات ۲۰۲۴ سخن می‌گویند و می‌پرسند آیا کاخ الیزه حاضر است از مسیر پیشین فاصله بگیرد یا به بازتولید همان سیاست‌ها ادامه دهد.
در این میان، سبزها نیز برای فشار آوردن به مکرون مجموعه‌ای از شرط‌ها تعیین کرده و حتی هشدار داده‌اند که در صورت نادیده گرفتن نتیجه‌ی آراء، رئیس‌جمهور باید از قدرت کنار رود. تمامی این فشارها مکرون را در وضعیتی قرار داده که باید ظرف روزهای آینده تصمیمی سرنوشت‌ساز اتخاذ کند: آیا دولت تازه‌ای را از میان چهره‌های میانه‌رو و نزدیک به ریاست‌جمهوری انتخاب می‌کند تا ثبات ظاهری را بازگرداند، یا خواست مخالفان را پذیرفته و به تشکیل دولتی با رنگ و بوی چپ‌گرا تن می‌دهد؟ هر انتخابی هزینه‌ها و ریسک‌های خاص خود را دارد — از از دست رفتن پایگاه رأی تا انقلاب داخلی در حزب یا تسهیل نفوذ راست افراطی.
بدون پاسخ روشن از الیزه و با کابینه‌ای که هنوز معرفی نشده، فرانسه وارد هفته‌ای سرنوشت‌ساز شده است؛ هفته‌ای که می‌تواند نقطه‌ی عطفی در دوران مکرون باشد یا آغاز فصل تازه‌ای از بی‌ثباتی در سیاست کشور.
