عبور خطرناک: مهاجرت در کانال مانش به‌رغم نظارت‌های مرزی
افزایش عبورهای غیرقانونی مهاجران از کانال مانش به‌رغم اقدامات امنیتی، با روایت‌هایی از خطر، ناکامی و امید به آینده.
در حالی‌که نور سحرگاهی بر سطح آرام دریا می‌تابد، سایه‌ای سیاه در افق دیده می‌شود: یک قایق بادی کوچک، مملو از ده‌ها مرد، به سوی آب‌های بریتانیا حرکت می‌کند. برخی جلیقه نجات دارند و برخی نه؛ همگی روی لبه‌ی قایق نشسته‌اند و پاهایشان را از آب دور نگه داشته‌اند. این صحنه‌ها که اخیراً در مقاله‌ای در لوموند به چاپ رسیده است، دیگر در کانال مانش عادی شده: قایق‌هایی با سرنشینان بیش از ظرفیت، در مسیر پرخطر عبور از فرانسه به بریتانیا.
تنها در روز اول ژوئیه، ۴۴۰ مهاجر از طریق هشت قایق کوچک توانستند از این مسیر عبور کنند. از ابتدای سال تاکنون، بیش از ۲۰ هزار نفر از این مسیر گذشته‌اند؛ آماری که نسبت به همین بازه در سال گذشته، حدود ۷ هزار نفر افزایش داشته و به یک رکورد جدید رسیده است. در عین حال، دست‌کم ۱۵ نفر نیز جان خود را در این مسیر از دست داده‌اند.
در حالی‌که رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، برای بازتعریف روابط با بریتانیا به لندن سفر می‌کند، موضوع مهاجرت به یکی از محورهای پرتنش میان دو کشور بدل شده است. این در حالی است که دولت بریتانیا میلیون‌ها یورو برای تقویت امنیت سواحل فرانسه هزینه کرده و فرانسه نیز روزانه ۱۲۰۰ نیروی امنیتی را در خط ساحلی مستقر نموده است. گشت‌های پلیس، نیروهای ژاندارم، خودروهای شنی‌دار و دوربین‌های نظارتی بخشی از این تلاش‌ها هستند. با این حال، موج مهاجرت نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش یافته است.
برتران رنگو، شهردار شهر ساحلی گراولین، که بیش از ۱.۳ میلیون یورو کمک مالی از دولت بریتانیا دریافت کرده، با وجود خرید ۵۶ دوربین و راه‌اندازی مرکز نظارت، افزایش چشمگیر تلاش برای عبور غیرقانونی را گزارش می‌دهد. شرایط آب‌وهوایی مساعد، ورود گسترده‌ی مهاجران از شاخ آفریقا، و روش‌های جدید قاچاقچیان — مانند سوار کردن افراد در داخل آب برای دور زدن نیروهای پلیس — بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
در این میان، گروه‌های مدنی نیز وارد میدان شده‌اند. یکی از آن‌ها، انجمن جدیدی به نام Opal’Exil است که در مارس ۲۰۲۵ تأسیس شد و به کمک‌رسانی به مهاجران در منطقه‌ی پا-دو-کاله می‌پردازد. اعضای این انجمن هر بامداد در نزدیکی ایستگاه قطار بولونی-سور-مر مستقر می‌شوند و به کسانی که در عبور از کانال ناکام مانده‌اند، چای و نان ارائه می‌کنند.
روایت‌های مهاجران، حکایت از مسیری پرفشار و خطرناک دارد. خانواده‌ای سودانی با دو فرزند خردسال که به دلیل حضور گسترده‌ي پلیس نتوانسته‌اند سوار قایق شوند، زوجی کرد از ترکیه که پس از رد شدن تقاضای پناهندگی در آلمان، اکنون به بریتانیا چشم دوخته‌اند، و اسما، زنی علوی مذهب از ترکیه، که بارها تلاش کرده از مانش عبور کند اما هر بار با شکست مواجه شده است.
اسما که از ثبت اثر انگشتش در کرواسی و عدم امکان تقاضای پناهندگی در کشورهای دیگر اروپایی ناراضی است، می‌گوید: «ما در مسیر مرگ هستیم.» او و دیگران داستان‌هایی از پلیس‌هایی که قایق‌ها را پنچر می‌کنند، شلیک گاز اشک‌آور برای ممانعت از سوار شدن مهاجران، و سوانح فنی قایق‌ها را بازگو می‌کنند.
یوسف، مردی ۳۶ ساله از اقلیم کردستان عراق، از جمله کسانی است که سال‌ها در اروپا سرگردان بوده است. او که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ در بریتانیا اقامت داشت، پس از ناکامی در دریافت پناهندگی، به فرانسه بازگشت. در سال ۲۰۲۳ تلاش کرد دوباره به بریتانیا بازگردد اما ناکام ماند. سپس در مزارع کشت آندیو در شمال فرانسه مشغول به کار شد تا شاید از این طریق اقامت بگیرد، اما با تغییر سیاست‌های داخلی، امیدش ناامید شد. یوسف اکنون خسته و فرسوده است و شب‌ها در چادری ناپایدار، به سختی می‌خوابد.
در اردوگاه لون‌پلاژ، که اکنون نزدیک به ۲ هزار نفر را در خود جای داده، شرایط انسانی وخیم است. دیان لئون، هماهنگ‌کننده سازمان «پزشکان جهان»، می‌گوید: «با تشدید روند تخلیه اردوگاه‌ها، افراد مجبور به پراکندگی شده‌اند؛ زنانی باردار هستند که آب آلوده مصرف می‌کنند، چادرها کم‌اند، و حتی برای سرپناه باید پول پرداخت کرد.» در همین حال، موارد خشونت جنسی نیز رو به افزایش است. زنان مهاجر، که اغلب بدون حمایت هستند، قربانی تجاوز یا سوءاستفاده در برابر اسکان می‌شوند.
به‌رغم همه این خطرها، مهاجران از تلاش برای رسیدن به هدف‌شان دست نمی‌کشند. کانال مانش، اگرچه مرزی آبی و پرفرازونشیب است، اما در ذهن بسیاری، آخرین دروازه به سوی «زندگی بهتر» در بریتانیاست؛ حتی اگر به بهای جان‌شان تمام شود.
