ظهور راست تندرو در اروپا
قدرت گرفتن احزاب راست تندرو در اروپا و همسویی بسیاری از آنها با سیاست های دونالد ترامپ آینده سیاسی این منطقه را دچار ابهام کرده است.

پس از نتایج قابل توجه احزاب راست افراطی در انتخابات پرتغال، لهستان و رومانی، نگاهی داریم به رشد چشمگیر جریانهای راست رادیکال، ملیگرا یا افراطی در سالهای اخیر در سراسر اروپا:
پیشرویها
در پرتغال، حزب راست افراطی چگا (Chega ) به معنی «بس است» برای نخستینبار در انتخابات پارلمانی زودهنگام روز یکشنبه، از مرز ۲۰ درصد آرا عبور کرد. در حالی که ائتلاف راست میانه حاکم پیروز انتخابات شد اما اکثریت مطلق را به دست نیاورد. چگا اکنون تهدید میکند که به اصلیترین نیروی اپوزیسیون و جایگزین حزب سوسیالیست تبدیل شود؛ نتایج نهایی هنوز حوزههای رأیگیری خارج از کشور را شامل نمیشود.
در لهستان، در دور اول انتخابات ریاستجمهوری، رافاو چشاسکُفسکی Rafał Trzaskowski ، شهردار طرفدار اروپا در ورشو، با فاصلهای اندک پیشتاز بود و قرار است در ۱ ژوئن با کارول ناوروسکی Karol Nawrocki ، تاریخنگار ملیگرا و مورد حمایت حزب «قانون و عدالت ( PiS ) رقابت کند.
در رومانی، جورجه سیمیون، نامزد حاکمگرا و از تحسینکنندگان سرسخت دونالد ترامپ، پس از دور اول انتخابات در ۴ مه، در آستانه تصاحب ریاستجمهوری قرار گرفت اما در نهایت روز یکشنبه از نیکوسور دان Nicusor Dan ، شهردار میانهرو و طرفدار اروپا در بخارست شکست خورد.
در آلمان، حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) در انتخابات پارلمانی فوریه، رأی خود را دو برابر کرد و به ۲۰.۸ درصد رساند و در یک جایگاه پایین تر از حزب دموکرات مسیحی به رهبری فریدریش مرتس قرار گرفت. مرتس با تشکیل ائتلافی با حزب سوسیالدموکرات، در ۶ مه به مقام صدراعظمی رسید.
در بلژیک، حزب راست افراطی ولامس بلانگ (VB) در انتخابات ژوئن ۲۰۲۴، جایگاه خود را هم در پارلمان فلاندر (با ۳۱ کرسی از ۱۲۴) و هم در پارلمان فدرال تقویت کرد و با ۲۰ نماینده، بزرگترین گروه اپوزیسیون در مجلس شد.
در انگلیس، حزب ضد مهاجرت ریفرم انگلیس Reform UK به رهبری نایجل فاراژ در انتخابات پارلمانی ژوئیه ۲۰۲۴ که با پیروزی حزب کارگر همراه بود، ۱۴ درصد آرا را به دست آورد و برای نخستینبار صاحب پنج کرسی پارلمانی شد. این حزب در انتخابات محلی ماه مه نیز پیشروی تازهای داشت.
احزاب در قدرت؛ ایتالیا و مجارستان
در ایتالیا، جورجیا ملونی، رهبر حزب برادران ایتالیا (Fratelli d’Italia) که ریشههای پسافاشیستی دارد، پس از پیروزی تاریخی در انتخابات ۲۰۲۲، از اکتبر همان سال دولت را رهبری میکند. ائتلاف حاکم شامل حزب راست افراطی لیگا به رهبری ماتئو سالوینی و حزب محافظهکار فورزا ایتالیا Forza Italia است.
در مجارستان، ویکتور اوربان، نخستوزیر حاکمگرا، پس از پیروزی قاطع حزبش فیدس Fidesz در انتخابات آوریل ۲۰۲۲، برای چهارمین دوره متوالی به قدرت بازگشت. ائتلاف او شامل حزب دموکرات مسیحی KDNP است. اوربان اکنون خود را برای انتخابات حساس پارلمانی در بهار ۲۰۲۶ آماده میکند.
سایر دولتهای ائتلافی
در هلند، خرت ویلدرز، رهبر حزب راست افراطی آزادی (PVV) که در انتخابات نوامبر ۲۰۲۳ پیروز شد، در مه ۲۰۲۴ با سه حزب راست دیگر به توافق ائتلافی رسید. ویلدرز برای تسهیل توافق، از ادعای نخستوزیری صرف نظر کرد و این پست به دیک اسخووف، مقام بلندپایه دولتی، رسید.
در اسلواکی، نخستوزیر ملیگرا روبرت فیکو در اکتبر ۲۰۲۳ دوباره به قدرت رسید. او که از معدود رهبران اروپایی نزدیک به کرملین است، با حزب میانهروی Hlas-SD و حزب راست افراطی SNS ائتلاف کرده است.
در فنلاند، حزب راست افراطی “فنلاندیها” که در انتخابات آوریل ۲۰۲۳ دوم شده بود، اکنون بخشی از ائتلاف حاکم به رهبری پتری اورپو از حزب ائتلاف ملی (میانه-راست) است.
حمایت بدون حضور در دولت؛ سوئد
در سوئد، حزب راست افراطی دموکراتهای سوئد (SD) که در انتخابات ۲۰۲۲ دوم شد، در دولت نماینده ندارد اما نقش پررنگی در تصمیمسازیهای آن ایفا میکند. اولف کریسترشون، رهبر محافظهکاران، با تکیه بر حمایت این حزب، توانست اکثریت پارلمانی لازم برای تشکیل دولت را به دست آورد.
پیروزیهای انتخاباتی بدون تشکیل دولت
در برخی کشورها، راست افراطی به آستانه قدرت رسیده اما هنوز موفق به تشکیل دولت نشده است.
در اتریش، حزب آزادی (FPÖ) که ریشه در جریانهای نازی دارد و اکنون با رهبری هربرت کیکل اداره میشود، در انتخابات سپتامبر ۲۰۲۴ به پیروزی تاریخی رسید، اما هنوز نتوانسته با احزاب دیگر برای تشکیل دولت ائتلاف کند.
در فرانسه، تشکیل یک جبهه جمهوریخواه در انتخابات تابستان ۲۰۲۴ مانع از رسیدن حزب تجمع ملی (RN) به قدرت شد. با این حال، این حزب راست افراطی به رهبری مارین لوپن که دو بار به دور نهایی انتخابات ریاستجمهوری رسیده بود، اکنون بزرگترین حزب در مجلسی است که هیچ ائتلافی در آن اکثریت ندارد.
2 نظر
جالبه. وقتی به احزاب راست و ملیگرا اشاره میشه، مدام از واژههای سخیف و بیربطی مثل «تندرو» و «افراطی» و «فاشیست» و… استفاده میکنند ولی وقتی از احزاب چپ که بسیاری از اونا ریشههای تروریستی و مسلحانه دارند، صحبت میشه چنین واژههایی به کار نمیره!
واژههایی مثل “افراطی” یا “رادیکال” بر اساس رفتار سیاسی، گفتمان و مواضع ضددموکراتیک به کار میرن، نه بر اساس سلیقه یا جناحبندی. در حال حاضر، برخلاف دهههای پیشین، تهدیدهای اصلی علیه دموکراسی لیبرال، مهاجران و اقلیتها عمدتاً از سوی جریانهای راست افراطی صورت میگیره، نه چپها. آمارها هم نشون میدن که اقدامات تروریستی در دهه اخیر، عمدتاً از سوی گروههای راستگرا بوده، نه جریانهای چپ. تحلیل علمی باید واقعیت امروز رو منعکس کنه، نه تعصبهای تاریخی یا ذهنی.