شکاف و احتیاط احزاب مخالف در برابر جنبش «۱۰ سپتامبر»
جنبش اعتراضی ۱۰ سپتامبر فرانسه احزاب مخالف را بین مشارکت یا احتیاط قرار داده و یادآور تجربهی جلیقهزردهاست.

در آستانهی ۱۰ سپتامبر، تاریخی که شبکهای ناشناس از معترضان در فضای مجازی وعدهی «مسدودسازی کشور» را دادهاند، احزاب اپوزیسیون فرانسه بین اشتیاق برای همراهی و ترس از سوءاستفادهی سیاسی، در حال ارزیابی موقعیت خود هستند. این فراخوان که از دل گروههای تلگرامی و فیسبوکی و در امتداد روح اعتراضات «جلیقهزردها» شکل گرفته، بدون وابستگی حزبی رسمی، توجه طیف گستردهای از شهروندان ناراضی را جلب کرده است.
آرتور دلاپورت، نمایندهی سوسیالیست از منطقهی کالوادوس، میگوید که پیامهای بسیاری در فیسبوک دریافت کرده که همگی دربارهی این فراخوان بوده است. برخی نیز فهرستی از مطالبات را برای او فرستادهاند که به گفتهی او، شباهت زیادی با خواستههای سنتی جناح چپ دارد. او هشدار میدهد که نباید این نشانههای ضعیف را نادیده گرفت: «برخی ویدئوهای مربوط به ۱۰ سپتامبر دهها هزار بار دیده شدهاند».
احزاب چپ، از حزب سوسیالیست گرفته تا «فرانسهی تسلیمناپذیر» (LFI)، این بار نمیخواهند مانند اعتراضات جلیقهزردها فرصت را از دست بدهند. جنبشی که با شعار عدالت مالیاتی و دموکراسی مستقیم در سالهای گذشته ظهور کرد، اما چپ در برخورد با آن تردید داشت و از حضور احتمالی جریانهای راست افراطی در بدنهی آن نگران بود. ماتیا تاوِل، نمایندهی فرانسهی تسلیمناپذیر از منطقه لوار-آتلانتیک، با انتقاد از تردیدهای گذشته میگوید: «امیدوارم اینبار شاهد آن تحقیر طبقاتی نباشیم. ما باید از این حرکت حمایت و صدای آن را تقویت کنیم».
برای حزب فرانسهی تسلیمناپذیر، این جنبش میتواند مقدمهای بر یک خیزش اجتماعی در ماه سپتامبر باشد؛ آنهم درست در زمانی که فرانسوا بایرو، نخستوزیر، قصد دارد طرح بودجهای خود را به اجرا بگذارد. این جنبش همچنین با فراخوانهایی که از سوی اتحادیههایی چون کنفدراسیون عمومی کار (CGT) و اتحادیهی نیروی کارگری (FO) برای تظاهرات در آغاز سال تحصیلی داده شده، همزمان شده است. به باور تاول، این تحرکات ممکن است «ریتم یک جنبش اجتماعی بزرگتر» را تعیین کند.
با این حال، حزب فرانسهی تسلیمناپذیر که میداند اعتبار و استقلال این جنبش برای تداوم آن حیاتی است، تأکید میکند که قصد ندارد با پرچمها و شعارهای حزبی وارد میدان شود. ژان-لوک ملانشون، رهبر این جریان، در وبلاگ خود نوشته: «استقلال و خودمختاری چنین جنبشهایی نه یک ضعف، بلکه شرط موفقیت آنهاست».
الکسیس کوربییر، نماینده سابق جنبش فرانسهی تسلیمناپذیز، با اشاره به محتوای گروههای تلگرامی و فیسبوکی مربوط به این حرکت میگوید: «در این فضاها صحبتی از مخالفت با مهاجران نیست، بلکه صحبت از عدالت مالیاتی است». فیلیپ برون، نمایندهی سوسیالیست از منطقه اور (Eure)، نیز ضمن تأکید بر ضرورت پرهیز از پدرسالاری سیاسی میگوید: «وقتی حمایت از حزب راست افراطی اجتماع ملی به بالای ۳۰ درصد میرسد، طبیعی است که هواداران آن هم در این تجمعها حضور داشته باشند»
جنبش «مسدودسازی کشور» همچنین از سوی برخی گروههای راست افراطی و ناسیونالیست، از جمله گروه محبوب «من فرانسویام» با بیش از یک میلیون دنبالکننده، بازنشر شده است. اما برخلاف حامیان مردمی، رهبران رسمی جریانهای راست افراطی، از جمله نیکولا دوپون-اِنیان و فلوریان فیلیپو، در این باره سکوت پیشه کردهاند.
در سال ۲۰۱۸، حزب اجتماع ملی در آغاز اعتراضات جلیقهزردها با درک خشم رانندگان و طبقهی متوسط رو به پایین، از آن حمایت کرد. اما در آن زمان، این حزب هیچ نفوذی در مجلس نداشت. امروز اما وضعیت فرق کرده است: حزب اجتماع ملی میتواند نقشی تعیینکننده در به شکست کشاندن طرحهای بایرو ایفا کند. بنابراین، ترجیح میدهد با احتیاط برخورد کرده و وارد جنبشی نشود که بوی شورش میدهد.
ماتیا رنوی، نمایندهی حزب اجتماع ملی از منطقهی سوم (Somme)، که خود زمانی جلیقهزرد بوده، پس از بررسی کانالهای تلگرامی مربوط به این جنبش میگوید: «دیگر اثری از ساختار محلی و خودجوش گذشته نمیبینم؛ لحن و شعارها بیشتر به چپ رادیکال نزدیک است». با این حال، او از کنار خشم اجتماعی موجود در میان رایدهندگان حزب اجتماع ملی بیتفاوت عبور نمیکند: «مردم میل به حرکت دارند، ولی ما فعلاً با فاصله برخورد میکنیم».
در نهایت، موضع رسمی حزب اجتماع ملی همچنان احتیاطآمیز است. ادوویژ دیاز، نایبرئیس این حزب، در مصاحبهای با France Inter گفت: «ما ذاتاً برگزارکنندهی تجمعات نیستیم، اما درد و رنج این مردم را درک میکنیم».
از نظر ناظران، هنوز روشن نیست که آیا ۱۰ سپتامبر آغاز جنبشی گسترده خواهد بود یا صرفاً یک غلیان گذرا در دنیای مجازی. اما بیتردید احزاب مخالف، بهویژه جناح چپ، این بار با دقت بیشتری اوضاع را رصد میکنند.