خشونت در مدرسه: قتل دستیار آموزشی توسط دانش‌آموز ۱۴ ساله در فرانسه
قتل دستیار آموزشی در فرانسه توسط دانش‌آموز ۱۴ساله، زنگ خطر موج تازه‌ی خشونت و ناکامی سیاست‌های امنیتی آموزشی است.
در حادثه‌ای تکان‌دهنده که موجی از اندوه و نگرانی در فرانسه به‌راه انداخت، یک دستیار آموزشی ۳۱ ساله روز سه‌شنبه در جریان بازرسی کیف‌ها در مدرسه‌ای در شهر کوچک «نوژان» واقع در شمال‌شرقی فرانسه، با ضربات چاقوی یک دانش‌آموز ۱۴ ساله به قتل رسید. این موضوع در چارچوب طرحی برای مقابله با افزایش خشونت در مدارس انجام می‌شد.
پلیس بلافاصله دانش‌آموز مظنون را بازداشت کرد. او هیچ پیشینه‌ی کیفری نداشت و در ابتدای سال تحصیلی به‌دلیل برهم زدن نظم کلاس، دو بار تعلیق شده بود، اما به گفته‌ی مدیران مدرسه و خانواده‌اش، در ماه‌های اخیر رفتار مشکلی نداشته و حتی به‌عنوان «سفیر مقابله با زورگویی و خودسری» در مدرسه فعالیت می‌کرد.
در پی وقوع این حادثه، فضای مدرسه به حالت قرنطینه درآمد و دانش‌آموزانی که شاهد این صحنه‌ی خونین بودند، با بحران روحی جدی مواجه شدند. وزارت آموزش و پرورش بلافاصله تیم‌های روان‌شناسی برای حمایت از دانش‌آموزان و کادر مدرسه اعزام کرد. الیزابت بورن، وزیر آموزش فرانسه که سریعاً به محل حادثه رفت، اعلام کرد که معلمان مدرسه در شوک کامل هستند و این واقعه «غیرقابل‌باور» است.
دستیار آموزشی مقتول، پیش‌تر آرایشگر بود اما به‌تازگی مسیر شغلی خود را تغییر داده بود تا در حوزه‌ی آموزش فعالیت کند. خانواده و مشتریان پیشین او از شخصیت مهربان و مسئولانه‌اش یاد کردند.
رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، در واکنش به این جنایت، آن را «نمونه‌ای از جنون خشونت در جامعه» خواند و گفت: «ملت در سوگ است و دولت با تمام قوا علیه بزهکاری بسیج خواهد شد.»
فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر فرانسه نیز در واکنش به این حادثه، اعلام کرد که دولت ممنوعیت فوری خرید هرگونه چاقو توسط افراد زیر ۱۸ سال، از جمله چاقوهای آشپزخانه را به اجرا خواهد گذاشت. او هشدار داد: «ما با اپیدمی خشونت مواجهیم.»
خشونت علیه معلمان در فرانسه پدیده‌ای فزاینده است. تنها در دو ماه منتهی به ۲۳ مه ۲۰۲۵، طی بازرسی‌های تصادفی از حدود شش هزار مدرسه، ۱۸۶ قبضه چاقو کشف شده است. طرح بازرسی تصادفی کیف دانش‌آموزان، بخشی از پاسخ دولت به این روند رو به رشد است که از ماه فوریه آغاز شده است.
با این حال، تنها در ماه آوریل گذشته، در شهر نانت، دانش‌آموزی با چاقو چهار نفر از هم‌کلاسی‌های خود را زخمی کرد. برخی از این حملات انگیزه‌های ایدئولوژیک یا افراط‌گرایانه داشته‌اند. یکی از موارد برجسته، قتل معلم تاریخ، ساموئل پتی، در سال ۲۰۲۰ است که سر بریده شد. هشت نفر به‌دلیل مشارکت در این حمله در دادگاه محکوم شدند.
در اکتبر ۲۰۲۳ نیز دومینیک برنار، معلم ادبیات، در برابر مدرسه‌ای در شهر آرا توسط یک دانش‌آموز سابق که پیش از حمله در ویدیویی بیعت خود را با داعش اعلام کرده بود، به ضرب چاقو کشته شد.
اهمیت مدرسه در نظام جمهوری فرانسه، تنها به آموزش محدود نمی‌شود. مدارس در این کشور، نماد لائيسيته، برابری و بی‌طرفی نژادی و مذهبی هستند، حتی اگر این آرمان در عمل همواره محقق نشود. خشونت علیه معلمان، به‌ویژه در چنین بستری، حمله‌ای به ارزش‌های بنیادی جمهوری فرانسه تلقی می‌شود.
حادثه‌ی مدرسه نوژان، دومین بار طی سال جاری بود که در این مدرسه عملیات بازرسی انجام می‌شد. پلیس اعلام کرده بود که در نوبت پیش، هیچ سلاحی کشف نشده بود.
با توجه به تکرار این حوادث و جوان بودن عاملان، جامعه‌ی فرانسه امروز با سؤالات مهمی روبه‌روست: چه چیزی موجب این خشم پنهان در میان نوجوانان شده است؟ چه ضعف‌هایی در نظام آموزشی، خانواده یا جامعه باعث می‌شود کودکی ۱۴ ساله به چاقو متوسل شود؟ پاسخ به این سؤالات نه فقط در برخوردهای امنیتی، بلکه در اصلاحات عمیق اجتماعی، فرهنگی و روانی نهفته است.
