حملههای بیامان وکیه به بایرو؛ نبردی برای تضعیف روتایو
درگیریهای سیاسی میان لوران وکیه و فرانسوا بایرو درواقع تلاشی برای تضعیف برونو روتایو در آستانهی انتخابات حزبی است.

در روزهای اخیر، صحنهی سیاسی فرانسه شاهد تشدید حملات لفظی لوران وکیه، رئیس گروه جمهوریخواهان در مجلس ملی، علیه نخستوزیر فرانسه، فرانسوا بایرو بوده است؛ حملاتی که فراتر از اختلافنظرهای مالی و بودجهای به نظر میرسد و اهداف انتخاباتی مشخصی را دنبال میکند. طبق گزارش لوپاریزین، وکیه روز سهشنبه ۲۹ آوریل در نشستی در ماتینیون تهدید کرد که در صورت حذف معافیتهای مالیاتی بازنشستگان، نه تنها بودجهی دولت را وتو خواهد کرد بلکه ادامهی حضور جمهوریخواهان در دولت را نیز به چالش خواهد کشید.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که آملی دو مونشالن، وزیر بودجه، از احتمال حذف این معافیتها به عنوان یکی از راهکارهای کاهش کسری بودجه خبر داده بود. اما بسیاری از تحلیلگران سیاسی معتقدند که هدف اصلی این موضعگیریها نه فرانسوا بایرو، بلکه برونو روتایو، وزیر کشور و رقیب اصلی وکیه در رقابت برای ریاست حزب جمهوریخواهان است.
یکی از مشاوران نزدیک به بایرو در این باره میگوید: «همه میدانند که وکیه تلاش میکند با هدف قرار دادن بایرو، در واقع روتایو را تضعیف کند.» این تحلیل در میان حامیان روتایو نیز رایج است. یکی از نمایندگان جمهوریخواه حامی وزیر کشور با ناامیدی میگوید: «چطور میتوان تصور کرد که نمایندگان، خروج روتایو و سایر وزرا را خودشان تصویب کنند؟ این حملات واقعا سطحی و بیاساس است.»
در این میدان نبرد، وکیه سعی دارد با برجستهسازی «ناتوانی» بایرو، این تصویر را القا کند که روتایو نیز به عنوان عضوی از دولت، همدست او در این ناتوانیهاست. او با صراحت گفته است که جناح راست باید با صدایی قوی به دولت فشار وارد کند، بهویژه در زمینهی بودجه: «وضعیت مالی کشور فاجعهبار است و هیچ اقدام مشخصی برای کاهش هزینهها وجود ندارد.»
در پاسخ، فرانسوا بایرو و تیم او بیکار ننشستهاند. نخستوزیر در جلسهای در مجلس، بار دیگر تأکید کرد که هیچ مالیات جدیدی وضع نخواهد شد و پیشنهاد فرانسوا ربزامن، وزیر امور سرزمینی، در رابطه با «سهمیهای کوچک» برای کمک به شهرداریها را قاطعانه رد کرد. به گفته ئروه مارسی، رئیس گروه سناتورهای میانهرو، بایرو حتی در جلسهی ماتینیون، یادآوری کرده است که حزب جمهوریخواهان در دوران نیکلا سارکوزی، خود یکی از مقصران اصلی در افزایش بدهی عمومی بوده است.
با این حال، وکیه با طرح مجدد برنامهی ۴۰ میلیارد یورویی کاهش هزینههای عمومی که گروهش در اکتبر ۲۰۲۴ ارائه داده بود، بر مواضع خود پافشاری میکند. این برنامه شامل حذف برخی آژانسهای دولتی، ایجاد یک کمکهزینهی اجتماعی منحصر بهفرد با سقف ۷۰ درصد حداقل دستمزد، و مبارزه با تقلب در یارانهها است. او با طعنه گفت: «خبر خوب برای بایرو این است که راهکارهای صرفهجویی در همه جا وجود دارد.»
اما آنچه بیش از همه آتش این منازعه را شعلهور کرده، موضوع اصلاح قانون انتخابات و تمایل تاریخی بایرو به برگزاری انتخابات پارلمانی به شیوهی تناسبی است. بایرو اخیراً جلساتی را با احزاب مختلف آغاز کرده و بهدنبال تسریع در تقویم اصلاحات انتخاباتی است. وکیه اما از بایرو خواسته که او را برای گفتوگو دربارهی این موضوع بپذیرد؛ هرچند نخستوزیر این دیدار را به بعد از انتخابات درونحزبی حزب جمهوریخواهان (در ۱۷ و ۱۸ مه) موکول کرده است.
از سوی دیگر، هرچند برونو روتایو به صراحت مخالفت خود را با نظام تناسبی اعلام کرده و گفته است که این نظام «مطمئنترین راه برای جلوگیری از تشکیل اکثریتی قوی در فرانسه است»، اما یاران وکیه خواستار اقدامات عملیتر از سوی او شدهاند. ژان-دیدیه برژه، نمایندهی جمهوریخواه منطقهی او-دو-سن، از روتایو خواسته است که به عنوان وزیر کشور، مستقیماً مانع از پیشبرد طرح انتخابات تناسبی شود. به گفتهی او: «وقتی موضوع انتخابات در میان باشد، وزیر کشور مسئول اصلی است و باید این پروژهی غیرقابلقبول را متوقف کند.»
در این نبرد پرتنش درونحزبی، هدف نهایی وکیه روشن است: تضعیف رقیب اصلی خود در راه ریاست بر حزب جمهوریخواهان، حتی اگر لازم باشد از نخستوزیر برای رسیدن به آن استفاده ابزاری شود.