تلاش برای احیای روابط لندن و پاریس پس از برگزیت
سفر رسمی مکرون به لندن نماد احیای روابط فرانسه و بریتانیاست؛ تلاشی مشترک برای عبور از برگزیت و بحران‌های جهانی.
سفر رسمی امانوئل مکرون به بریتانیا که با تشریفات سلطنتی در قلعه‌ی وینزور همراه است، نشانه‌ای روشن از پایان دوران پرتنش برگزیت و آغاز فصل جدیدی از روابط نزدیک میان فرانسه و بریتانیا تلقی می‌شود. الیزه این سفر را پاسخی به «منافع مشترک» دو کشور دانسته و لندن نیز از پیوندهای حیاتی دوجانبه، به‌ویژه در عرصه‌های امنیتی و دیپلماتیک، سخن گفته است.
اهمیت این سفر تنها در سطح نمادین نیست. برای پاریس، این واقعیت که مکرون نخستین رهبر اروپایی است که پس از برگزیت با دعوت رسمی پادشاه چارلز به بریتانیا سفر می‌کند، حامل پیام روشنی است: فرانسه و بریتانیا همچنان روابطی ویژه و ممتاز دارند. پیشی گرفتن مکرون از دونالد ترامپ برای این دعوت تشریفاتی نیز بی‌اهمیت نیست؛ ترامپ قرار است در ادامه‌ی سال، سفری مشابه به لندن داشته باشد.
در شرایطی که جنگ در اوکراین و درگیری‌ها در خاورمیانه ادامه دارد و عملکرد رئیس‌جمهور آمریکا غیرقابل پیش‌بینی به‌نظر می‌رسد، نزدیکی سیاسی پاریس و لندن بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. همکاری‌های دفاعی و امنیتی دو کشور، اگرچه تحت تأثیر مستقیم برگزیت قرار نگرفت، اما در نشست این هفته در داونینگ‌استریت قرار است تعمیق یابد و به‌روز شود، به‌ویژه در چارچوب رهبری مشترک آن‌ها در ائتلاف حمایت از اوکراین.
برای فرانسه، این نزدیکی جدید نه‌تنها نتیجه‌ی تغییرات ژئوپلیتیک جهانی است، بلکه نشانگر عبور سیاسی لندن از سیاست‌های خصمانه‌ی سال‌های برگزیت است. در دوران نخست‌وزیری بوریس جانسون، پاریس شاهد فرسایش کامل اعتماد و گفت‌وگوها بود. اختلاف بر سر قرارداد زیردریایی‌ها با استرالیا، حقوق ماهی‌گیری، و اظهارات خصمانه سیاستمداران محافظه‌کار انگلیسی، روابط دو کشور را تیره کرد. لیز تراس، نخست‌وزیر کوتاه‌عمر بعدی، حتی حاضر نشد پاسخ دهد که آیا مکرون را «دوست» می‌داند یا «دشمن».
اما با روی کار آمدن ریشی سوناک، یخ روابط شروع به آب شدن کرد. سفر رسمی پادشاه چارلز به فرانسه در سال ۲۰۲۳، که طی آن در کاخ ورسای به اجرای قطعاتی از ادیت پیاف اشاره شد، نیز نقشی موثر در گرم کردن فضا ایفا کرد. مکرون و سوناک چندبار با یکدیگر دیدار کردند و همکاری در پرونده‌ی اوکراین محور اصلی تعاملات آن‌هاست.
در واقع، تحولات چشم‌گیر در نظم جهانی باعث شده که دو کشور، به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، دارای توان هسته‌ای و دیپلماسی گسترده، بخواهند بر پایه‌ی حقوق بین‌الملل اتحاد خود را تقویت کنند. کنار گذاشتن تنش‌های برگزیت و نزدیکی دوباره‌ی لندن و پاریس، پیامی روشن به کرملین و کاخ سفید ارسال می‌کند. بین این دو کشور هیچ نبرد ایدئولوژیک وجود ندارد؛ آن‌ها بر سر اصول بنیادین، دفاع از اوکراین و افزایش توان نظامی اشتراک نظر دارند.
با این حال پس از روی کار آمدن کی‌یر استارمر، مانعی جدی همچنان باقی است: بحران مهاجرت و عبور پناهجویان از کانال مانش. با وجود سرمایه‌گذاری مشترک و حضور نیروهای پلیس فرانسه در سواحل، تنها در سال جاری بیش از ۲۰ هزار نفر با قایق‌های کوچک خود را به بریتانیا رسانده‌اند؛ افزایشی ۵۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته. دست‌کم ۱۷ نفر در این مسیر جان باخته‌اند؛ در حالی‌که این رقم در سال ۲۰۲۴ به ۷۸ نفر رسیده بود. پاریس در حال بررسی اجازه به پلیس برای توقف قایق‌های مهاجران در شعاع ۳۰۰ متری از ساحل است که نیاز به تصمیم‌گیری نهادهای دریایی دارد. احتمال می‌رود این موضوع در نشست پیش‌رو به‌طور رسمی اعلام شود.
هر دو دولت باید این بحران را از منظر سیاسی داخلی بررسی کنند، چرا که فشار فزاینده جناح راست افراطی – از مارین لوپن تا نایجل فاراژ – بر گفتمان ضد مهاجرت تأثیر گذاشته است. با این حال، فضای مثبت جدید می‌تواند راه‌حل‌هایی واقعی برای بحران مهاجرت به‌همراه داشته باشد. فرانسه سرانجام برگزیت را هضم کرده، هرچند زمان زیادی طول کشید. اکنون لندن و پاریس می‌توانند با چالش‌های مشترک به‌گونه‌ای مؤثرتر مواجه شوند.
