بهار بی‌باران: شمال فرانسه و اروپا درگیر خشکسالی بی‌سابقه
خشکسالی زودهنگام و شدید در شمال اروپا منابع آبی و کشاورزی را تهدید می‌کند و پیامدهای تغییرات اقلیمی را آشکار می‌سازد.
در حالی که تنها یک سال پیش، سیلاب‌های بی‌پایان مناطقی چون اودوماروا (Audomarois) و دلتای رود «آ» در شمال فرانسه را زیر آب برده بود، اکنون همان مناطق با بحران کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از اواسط ماه مه ۲۰۲۵، فرمانداری‌های متعددی در منطقه‌ی او-دو-فرانس، از جمله پا-دو-کاله، دستور محدودیت مصرف آب را صادر کرده‌اند. به گفته‌ی مسئولان، منابع آبی در برخی حوضه‌های آبریز به سطح بحرانی رسیده است.
اما این بحران محدود به شمال فرانسه نیست؛ تقریباً سراسر شمال اروپا – از بلژیک، هلند، شمال آلمان و دانمارک گرفته تا لهستان و بریتانیا – گرفتار خشکسالی زودرس و گسترده‌ای شده که کارشناسان را شگفت‌زده کرده است. به گفته‌ی کارشناسان، چنین گستره و تداومی در خشکسالی در این فصل سال، بی‌سابقه است.
در منطقه‌ی او-دو-فرانس تنها ۶۹ میلی‌متر بارندگی از فوریه تا پایان آوریل ثبت شده که پایین‌ترین میزان در این بازه‌ی زمانی از سال ۱۹۵۹ تاکنون است. در دانمارک نیز بارش‌ها بین مارس و آوریل تنها به ۶۳ میلی‌متر رسیده، رقمی که تنها هفت بار از سال ۱۸۷۴ تاکنون کمتر از آن ثبت شده است. در بریتانیا، برخی مناطق بیست روز متوالی بدون حتی یک قطره باران را تجربه کرده‌اند و مسئولان، شرکت‌های تأمین آب را به اقدام فوری برای حفاظت از ذخایر فراخوانده‌اند.
در کشورهای دیگر نظیر آلمان و هلند نیز رکوردهای تاریخی در حال شکسته شدن هستند. در هلند، تنها ۶ میلی‌متر باران در ماه مارس باریده و ماه‌های آوریل و مه نیز تقریباً خشک سپری شده‌اند. در آلمان، تنها ۲۱ درصد بارش معمول در ماه مارس ثبت شده و مناطق شمالی این کشور به ویژه در ایالت مکلنبورگ با بحران جدی مواجه است.
در کنار کاهش بارش، فقدان تغذیه‌ی کافی برای سفره‌های آب زیرزمینی، مشکل را تشدید کرده است. در سوئد، سازمان زمین‌شناسی نسبت به کاهش شدید سطح آب‌های زیرزمینی هشدار داده است. در بلژیک، در برخی مناطق فلاند، پمپاژ آب ممنوع شده چرا که آب شور جایگزین آب شیرین شده و تهدیدی برای محصولات کشاورزی و دامداری است.
از دیگر پیامدهای مهم این خشکسالی، کاهش شدید رطوبت خاک است. در شمال فرانسه، خاک‌ها در پایان ماه مه به خشکی معمول ماه ژوئیه رسیده است. در دانمارک، شاخص خشکسالی که معمولاً در این زمان از سال زیر عدد ۵ است، اکنون از عدد ۹ نیز گذشته است.
از فوریه به این سو، یک سامانه‌ی پرفشار جوی قدرتمند بر شمال اروپا سایه انداخته و مانع عبور جبهه‌های باران‌زا شده است. در حالی که جنوب اروپا با بارندگی‌های گاه شدید مواجه است، شمال قاره خشک مانده. نکته‌ی جالب اینکه این الگو ظاهراً برخلاف پیش‌بینی‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی است؛ زیرا مدل‌ها معمولاً زمستان‌های پربارش‌تری را برای شمال اروپا در دنیای گرم‌تر پیش‌بینی می‌کند.
با این حال، گرمایش جهانی اثرات خشکسالی را تشدید کرده است: افزایش دمای هوا باعث تبخیر بیشتر و خشک‌تر شدن خاک‌ها شده، به‌ویژه وقتی که همراه با بادهای خشک شمال‌شرقی باشد. کشاورزان اروپایی اکنون نگران تکرار سناریوی سال ۲۰۱۸ هستند که با کاهش شدید بازدهی، به‌ویژه در غلات و کلزا همراه بود.
از سوی دیگر، افزایش اندازه‌ی مزارع، نابودی سالانه بیش از ۲۰ هزار کیلومتر از پرچین‌های سنتی در فرانسه – که نقش بادگیر طبیعی دارند – و کاهش ماده‌ی آلی خاک به دلیل مصرف کودهای معدنی و استفاده‌ی گسترده از آفت‌کش‌ها، همه موجب شده است که کشاورزی اروپا در برابر خشکسالی‌های فزاینده آسیب‌پذیرتر از گذشته شود.
گرچه سازمان‌های هواشناسی اروپایی بارش‌هایی در هفته‌های آینده پیش‌بینی کرده است، اما روشن نیست که آیا این میزان برای جبران کمبودهای شدید کنونی کافی خواهد بود یا نه. به نظر می‌رسد شمال اروپا باید خود را برای تابستانی سخت و خشک آماده کند، تابستانی که می‌تواند کشاورزی، منابع آبی و محیط‌زیست را در معرض آزمونی سخت قرار دهد.
