بن‌بست در مذاکرات آینده‌ی کالدونیای جدید
مذاکرات دشوار درباره‌ی آینده‌ی کالدونیای جدید بدون نتیجه ادامه دارد؛ تنش، بی‌اعتمادی و فشارهای سیاسی مانع از توافق نهایی هستند.
یک هفته پس از نشست سرنوشت‌ساز در کاخ الیزه درباره‌ی آینده‌ی کالدونیای جدید، هنوز هیچ توافقی حاصل نشده است. از دوم ژوئیه، نمایندگان دولت فرانسه، نیروهای استقلال‌طلب و مخالفان استقلال در هتلی در بوژیوال در حومه‌ی پاریس گرد هم آمدند تا درباره‌ی سرنوشت نهادی این مجمع‌الجزایر مذاکره کنند. اما فرسودگی، بی‌اعتمادی و اختلاف‌نظرها سایه‌ی سنگینی بر این مذاکرات انداخته است.
در جلسه‌ی دوم ژوئیه در الیزه، امانوئل مکرون در کنار پرچم‌های فرانسه، اتحادیه‌ی اروپا و کاناک اعلام کرد که همه جناح‌ها در قبال وضعیت کنونی این منطقه دچار خطا شده‌اند. او خواستار دستیابی به توافقی سیاسی برای تکمیل روند استعمارزدایی آغاز شده با توافق نومئا در سال ۱۹۹۸ شد. به گفته‌ی رئیس‌جمهور، این توافق باید تا پیش از ۱۴ ژوئیه اعلام شود و در سال ۲۰۲۶، پس از اصلاح قانون اساسی، به تصویب برسد.
در این راستا، برای نخستین‌بار از سوی عالی‌ترین مقام اجرایی فرانسه، مفهوم «دولت هم‌پیمان» (État associé) مطرح شد؛ مفهومی که به استقلال گسترده‌تر از وضعیت کنونی اشاره دارد. این واژه اما در میان جناح وفادار به فرانسه، به‌ویژه حزب راست‌گرای سونیا بکس، شوک‌برانگیز بود و باعث شد نخستین نشست پس از اجلاس الیزه ناتمام بماند.
با این حال، در روز سوم ژوئیه، مذاکرات از سر گرفته شد. نمایندگان جبهه‌ی آزادی‌بخش ملی کاناک و سوسیالیست (FLNKS)، به رهبری امانوئل تیجیبائو، علاقه‌ی خود را به مدل دولت وابسته ابراز کردند؛ مشروط بر اینکه رئیس‌جمهور این تعهد را به صورت مکتوب ارائه کند. تیجیبائو تأکید کرد که مسئله فقط تأمین امنیت و تزریق منابع مالی نیست، بلکه استعمارزدایی واقعی باید در دستور کار قرار گیرد.
در شرایطی که کالدونیای جدید از شورش‌های مه و ژوئن ۲۰۲۴ آسیب شدیدی دیده – با نابودی حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی – دولت فرانسه کمک‌های خود را دو برابر کرده و به ۲.۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۴ رسانده است. با این حال، ادامه‌ی این حمایت‌ها منوط به اجرای اصلاحاتی نظیر بازسازی بدهی عمومی، کاهش هزینه‌های دولتی بر اساس «قاعده‌ی طلایی» مدل اروپایی، تنوع‌بخشی به اقتصاد و بازسازی صنعت نیکل است؛ اصلاحاتی که باید در توافق نهایی گنجانده شود.
در روز جمعه، چهارم ژوئیه، مذاکرات همچنان بدون پیشرفت ادامه یافت. گرچه نمایندگان الیزه، نخست‌وزیری و وزارت سرزمین‌های ماوراء بحار با هماهنگی عمل می‌کردند، اما اختلافات بنیادین میان طرف‌ها آشکار بود. سندی رسمی از سوی دولت ارائه شد، اما جناح وفادار به فرانسه مذاکراتی جداگانه با استقلال‌طلبان آغاز کرد تا به مسیرهای موازی گفت‌وگو بپردازد.
همزمان، رسانه‌های محافظه‌کار حملاتی را علیه سیاست دولت آغاز کردند. نشریه‌ی «ژورنال دو دیمانش» تحت مالکیت ونسان بولوره، سرمایه‌دار افراط‌گرای فرانسوی، در تیتر اصلی خود نوشت: «کالدونیای جدید: چگونه فرانسه حاکمیت خود را واگذار می‌کند». برخی این اقدام را حمله‌ای هماهنگ از سوی محافل اقتصادی و راست سیاسی تلقی کردند. حضور بنوآ لومبریر، مشاور سابق نیکلا سارکوزی، در محل مذاکرات، فضای تنش‌آلود را پیچیده‌تر کرد.
در غروب روز یکشنبه، مذاکرات همچنان در بن‌بست بود. برخی با شایعه‌ی حضور قریب‌الوقوع مکرون در محل، به‌دنبال شوکی مثبت برای پیشبرد گفت‌وگوها بودند؛ اما این اتفاق نیفتاد. در روز دوشنبه، مذاکرات در قالب نشست‌های دوجانبه و کارگاه‌های محدود ادامه یافت. واژه‌ی حساس «دولت هم‌پیمان» با اصطلاحی مبهم‌تر یعنی «وضعیت منحصربه‌فرد» (statut sui generis) جایگزین شد. هنوز صحبتی از دوره‌ی انتقالی پیشنهادی مکرون مطرح نشده و اختلاف‌نظرها بر سر انتقال تدریجی اختیارات حاکمیتی میان پاریس و نومئا ادامه دارد.
موانع همچنان باقی‌ست. از یک‌سو، جناح وفادار به فرانسه، که کمپین شدیدی علیه «خدشه به حاکمیت» راه انداخته، برای هرگونه توافق نیازمند بازگشت به پایگاه اجتماعی خود است. از سوی دیگر، استقلال‌طلبان نگران‌اند که در دام تاکتیک‌های وقت‌کشی بیفتند و نتوانند پایانی واقعی برای دوره‌ی استعمار اعلام کنند. آنان نگران‌اند که با سقوط احتمالی دولت فرانسه، همه وعده‌ها بر باد رود.
تاکنون مشخص نیست که آیا نشست نهایی در الیزه برای اعلام نتیجه، تا پایان هفته برگزار خواهد شد یا خیر. با ادامه‌ی بلاتکلیفی و شکاف میان طرف‌ها، آینده‌ی سیاسی و نهادی کالدونیای جدید همچنان در ابهام است.
