بحران بی‌سابقه در کلیسای تولوز؛ خشم کاتولیک‌ها از انتصاب یک کشیش محکوم‌شده
انتصاب کشیش محکوم به سوءاستفاده جنسی در تولوز، موجی از خشم و بی‌اعتمادی را میان کاتولیک‌ها و قربانیان سراسر فرانسه برانگیخت.
در هوای آرام یک صبح یکشنبه در ماه ژوئیه، در کلیسای سن‌نیکلا واقع در محله سن‌سیپریان تولوز، حدود چهل نفر از مؤمنان کاتولیک گرد هم آمده‌اند. مراسم عشای ربانی با سکوت و خشوع پیش می‌رود، مردم با اعتماد کامل از دست کشیش، نان مقدس را دریافت می‌کنند و در پایان، با لبخند و گفت‌وگو در محوطه کلیسا پراکنده می‌شوند. اما پشت این آرامش ظاهری، موجی از خشم و سرخوردگی در میان بسیاری از کاتولیک‌های این شهر و سراسر فرانسه جریان دارد؛ احساسی که از تصمیم جنجالی اسقف اعظم تولوز، گی دو کریمل، سرچشمه گرفته است.
طبق گزارش لوموند، در ۲ ژوئن، او «دومینیک اسپینا» را به عنوان «صدر اعظم» حوزه‌ی تولوز منصوب کرد؛ مقامی مهم هرچند عمدتاً اداری. اما مشکل اینجاست که اسپینا در سال ۲۰۰۶ به اتهام تجاوز به یک نوجوان در تارْب در منطقه‌ی اکسیتانی، به پنج سال زندان — یک سال آن تعلیقی — محکوم شده بود. اسپینا پیش‌تر معاون صدر اعظم بود و در حاشیه‌ی امور باقی می‌ماند، اما این ارتقا او را دوباره در معرض دید عموم قرار داد و واکنش‌های گسترده‌ای در میان کاتولیک‌ها، قربانیان و افکار عمومی برانگیخت.
انجمن‌های قربانیان این تصمیم را «غیرقابل قبول» خوانده و آن را نشانه‌ی بی‌توجهی کلیسا به رنج قربانیان دانستند. بسیاری از مؤمنان محلی، در گفت‌وگو با رسانه‌ها به شرط ناشناس ماندن، از شوک و ناامیدی خود گفتند. یک زوج جوان کاتولیک اعتراف کردند که این ماجرا «روزها و شب‌ها ذهنشان را مشغول کرده» و افزودند: «در هر حوزه‌ای ممکن است سوءاستفاده رخ دهد، اما کشیش کسی است که مردم جان و ایمانشان را به او می‌سپارند.»
اسقف اعظم، در پاسخ به انتقادها، با انتشار نامه‌ای بر «مفهوم بخشش» تأکید کرد و نوشت: «عدم بخشش، محکوم‌کردن فرد خطاکار به مرگ اجتماعی است.» با این حال، فعالان کلیسایی این استدلال را رد کردند. «مارگو فرِیرا» که در پاستورال جوانان بلانیاک تولوز فعالیت دارد، یادآور شد که در حقوق عمومی، برخی مشاغل با داشتن سوءسابقه ممنوع است و کلیسا نیز باید چنین معیارهایی داشته باشد. او به صراحت به قانون کلیسایی اشاره کرد که می‌گوید صدر اعظم باید «دارای شهرت بی‌عیب و مافوق هر شُبهه» باشد.
برای بسیاری، این انتصاب نشان داد که بخش‌هایی از کلیسا هنوز عمق بحران سوءاستفاده‌های جنسی را درک نکرده‌اند. یک زن ۵۶ ساله‌ی کاتولیک گفت: «ایمانم پابرجاست اما کار آقای کریمل بی‌حرمتی به تلاش‌های کمیسیون مستقل تحقیق درباره‌ی سوءاستفاده‌های جنسی در کلیساست. این اعمال، روح قربانی را می‌کشد.»
واکنش رسمی روحانیون به ندرت دیده شد؛ تنها «ئروه ژیرو»، اسقف ویویه، علناً مخالفت خود را اعلام کرد و در شبکه‌ی اجتماعی بلواسکای نوشت: «از کجا آمده این احساس که کلیسا با گناهکاران بهتر از قربانیان رفتار می‌کند؟ این انتصاب غیرقابل دفاع است.»
یک کشیش آشنا با اسپینا به لوموند گفت که او پیشاپیش به اسقف اعظم درباره‌ی واکنش‌ها هشدار داده بود، اما نادیده گرفته شد. به گفته‌ی او، اسپینا صرفاً مسئول تطبیق اسناد با امضای اسقف است و با فعالیت‌های شبانی و تماس مستقیم با مؤمنان ارتباطی ندارد. با این حال، برخی روحانیان تولوزی معتقدند که اصل این انتصاب، حتی اگر وظایف او محدود باشد، غیرقابل قبول است و تلاش‌هایشان برای مبارزه با سوءاستفاده‌ها را بی‌اثر می‌کند.
منتقدان می‌گویند مشکل تنها این انتصاب نیست، بلکه نحوه‌ی دفاع اسقف اعظم از آن است که بار گناه را از دوش متهم برمی‌دارد و عملاً قربانی را نادیده می‌گیرد. «ملانی دبرابان»، رئیس انجمن «برادری قربانیان»، تأکید کرد که این ماجرا نمونه‌ای گویا از شیوه‌ی مدیریت کریمل در برخورد با قربانیان است. او به موارد متعددی اشاره کرد که افراد پس از مراجعه به او، احساس کرده‌اند صدایشان شنیده نشده است.
نمونه‌ی بارز، ماجرای «میریام رِمی» است؛ زنی که قربانی سوءاستفاده‌های جنسی و معنوی در جامعه‌ی بحث‌برانگیز «بئاتیتود» بوده است. او و اعضای گروه «CAV Béatitudes» در ژانویه‌ی ۲۰۲۴ با کریمل دیدار کردند تا خواستار اقداماتی برای حمایت از قربانیان شوند، اما به گفته‌ی رمی، پاسخی نگرفتند و حتی بعدها دیدند که اسقف از این جامعه دفاع کرده و تلاش کرده گذشته‌ی پر از انحراف آن را در یک ویدئوی تبلیغاتی پنهان کند.
رمی گفت: «او نگاه صنفی دارد؛ نگاه کشیش به کشیش. قربانیان که کشیش نیستند، پس اهمیتی ندارند. گریه و همدردی ظاهری فایده‌ای ندارد اگر در عمل نادیده‌مان بگیرند.» این در حالی است که دیوسس تولوز بخشی برای مقابله با سوءاستفاده‌ها دارد و برخی کشیشان فعال در آن، به گفته‌ی مؤمنان، «تأثیر بسیار مثبتی» بر جامعه گذاشته‌اند.
کریمل در گذشته نیز با پرسش‌های رسانه‌ها درباره‌ی پرونده کشیش کودک‌آزار «لویی ریب» با واکنشی تدافعی پاسخ داده و گفته بود: «کار دیگری ندارید جز اینکه این مسائل را دوباره زنده کنید؟» همین سابقه و مواضع کنونی، تصویر او را در میان بسیاری از کاتولیک‌ها و قربانیان تیره‌تر کرده است.
ماجرای اسپینا اکنون به نمادی از بحران عمیق اعتماد در کلیسای فرانسه بدل شده است؛ بحرانی که نه‌تنها به دلیل جرائم گذشته، بلکه به سبب تصمیمات امروز و بی‌توجهی به صدای قربانیان، آینده‌ی کلیسا را تهدید می‌کند.
