بازسازی روابط نامتوازن پاریس و برلین در سایه‌ی تهدیدها و جاه‌طلبی‌های نظامی
مکرون و مرتس در برلین برای احیای همکاری‌های دفاعی و تجاری دیدار کردند؛ اختلافات عمیق اما آینده‌ای مبهم را رقم می‌زند.
هفته‌ها پس از نخستین دیدار رسمی، امانوئل مکرون و صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، چهارشنبه شب در برلین برای شامی کاری گرد هم آمدند تا با احیای همکاری‌های فرانسه و آلمان، مسیر تازه‌ای در روابط دوجانبه و اروپایی ترسیم کنند. در حالی که منازعاتی چون جنگ تجاری با ایالات متحده، تنش‌ها با چین و آمریکای جنوبی، کمک به اوکراین و آینده‌ی پروژه‌های دفاعی مشترک فضای گفت‌وگو را سنگین کرده است، این دیدار قرار است زمینه‌ساز نشست شورای وزیران دو کشور در اواخر اوت در فرانسه باشد.
اما چشم‌انداز روابط، ساده نیست. آلمان، با بودجه‌ای سرشار و برنامه‌هایی جاه‌طلبانه برای تبدیل ارتش خود به قدرتمندترین نیروی نظامی متعارف اروپا، دیگر صرفاً شریک اقتصادی قدرتمند نیست، بلکه مدعی رهبری در حوزه‌ی امنیتی نیز شده است. این در حالی است که فرانسه با چالش کسری بودجه مواجه است و ناگزیر به صرفه‌جویی در هزینه‌هاست.
با آن‌که پاریس هنوز برتری‌هایی چون بازدارندگی هسته‌ای، تجربه‌ی رزمی و کرسی دائم در شورای امنیت را در اختیار دارد، اما شکاف مالی میان دو کشور عمیق‌تر شده و موازنه‌ی سنتی «اقتصاد آلمان – ارتش فرانسه» در حال دگرگونی است.
در این میان، پروژه‌هایی چون هواپیمای جنگی آینده (SCAF) و تانک رزمی مشترک (MGCS) با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. فرانسه خواهان سهم ۸۰ درصدی برای شرکت داسو در SCAF است، در حالی که آلمان به دنبال گزینه‌های جایگزین از جمله همکاری با بریتانیا و آمریکا است. برخی کارشناسان آلمانی، داسو را شریک «سلطه‌گر» می‌دانند که تمایلی به همکاری برابر ندارد.
از سوی دیگر، دولت آلمان در تلاش است تا با سرمایه‌گذاری در صنایع نظامی، بخشی از بحران اشتغال ناشی از رکود اقتصادی و افول صنعت خودروسازی را جبران کند. نمونه‌ی بارز آن، قرارداد خرید جنگنده‌های آمریکایی F-35 است که تاکنون منجر به ایجاد ۲۰۰۰ شغل در راین شمالی شده است. هرچند این قرارداد، خشم پاریس را برانگیخته، اما برلین از آن به‌عنوان پلی برای تقویت روابط با واشنگتن در دوران پرتنش بهره می‌برد.
بر اساس برخی گزارش‌ها، خرید ۱۵ فروند دیگر از F-35 در دستور کار قرار گرفته است. همچنین، طرحی با مشارکت چند کشور ناتو برای خرید سامانه‌های پدافندی پاتریوت از آمریکا برای تجهیز اوکراین پیشنهاد شده که فرانسه تاکنون به آن نپیوسته است.
نگرانی‌های سیاسی نیز به این پیچیدگی‌ها دامن زده‌اند. برلین از رشد راست افراطی در فرانسه و پیروزی احتمالی حزب اجتماع ملی در انتخابات ۲۰۲۷ بیم دارد، همان‌گونه که پاریس نگران قدرت‌گیری حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) در انتخابات ۲۰۲۹ است.
از این رو، دیدار اخیر مکرون و مرتس نه‌تنها آزمونی برای احیای موتور فرانسه–آلمان، بلکه محک زدن رویکرد اروپا نسبت به چالش‌های بین‌المللی از جمله استقلال راهبردی، همگرایی نظامی و روابط با آمریکا است.
به‌نظر می‌رسد تصمیم‌گیری نهایی درباره‌ی پروژه‌های دفاعی مشترک، به نشست شورای دفاعی فرانسه-آلمان در پایان اوت موکول شده باشد. در این میان، سفر روز پنج‌شنبه سباستین لوکورنو، وزیر دفاع فرانسه، به اسنابروک (زادگاه وزیر دفاع آلمان) فرصتی خواهد بود تا پس از دیدار سران، مسائل اختلاف‌برانگیز به‌طور عملی بررسی شود.
