بازداشت محقق/جاسوس فرانسوی در روسیه و انتقال او به اردوگاه تبعیدی

لوران ویناتیه، پژوهشگر فرانسوی یا به زعم روس‌ها جاسوس فرانسوی که پیش‌تر به سه سال زندان در روسیه محکوم شده بود، به یک اردوگاه تبعیدی منتقل شد. این اقدام روسیه که با محکومیت شدید پاریس مواجه شده است، در چارچوب تشدید تنش‌ها میان روسیه و غرب، به ویژه پس از جنگ اوکراین، ارزیابی می‌شود.

بر اساس اطلاعیه‌ای که خانواده ویناتیه به خبرگزاری فرانسه (AFP) داده‌اند، وکیل او خبر داده که موکلش از زندان مسکو به یک اردوگاه انتقالی در شهر تولا، واقع در ۱۹۰ کیلومتری جنوب مسکو، منتقل شده است. این محقق/جاسوس قرار است ابتدا ۱۵ روز در قرنطینه به سر ببرد و هنوز محل نهایی زندان او مشخص نیست. در سیستم عظیم زندان‌های روسیه، روند انتقال زندانیان ممکن است هفته‌ها طول بکشد.

لوران ویناتیه که به زبان روسی مسلط است، سال‌ها به عنوان پژوهشگر مسائل روسیه و کشورهای پساشوروی فعالیت داشته است. او در تابستان گذشته، زمانی که تنش میان مسکو و پاریس به بالاترین سطح خود رسیده بود، بازداشت شد. اتهام او نقض قانون «عوامل خارجی» روسیه بود؛ قانونی که کرملین برای کنترل فعالیت نهادها و افرادی که ارتباطاتی با سیستم‌های اطلاعاتی کشورهای غربی دارند، تصویب کرده است.

این محقق/جاسوس برای یک سازمان غیردولتی سوئیسی فعال در زمینه میانجی‌گری در درگیری‌ها کار می‌کرد. در جریان محاکمه‌اش، ویناتیه از این موضوع دفاع کرد که فعالیت‌هایش همواره با هدف ارائه‌ی دیدگاهی متوازن از منافع روسیه در روابط بین‌الملل انجام شده است. با این وجود، دادگاه روسیه او را گناهکار شناخت و درخواست تجدیدنظر او در ماه فوریه نیز رد شد.

فرانسه بارها به بازداشت و محکومیت لوران ویناتیه اعتراض کرده و آن را «خودسرانه» خوانده است. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، شخصاً خواستار آزادی این محقق شده و از روسیه خواسته است تا فوراً او را آزاد کند.

به زعم رسانه‌های غربی، بازداشت ویناتیه بخشی از الگوی گسترده‌ای است که در آن مسکو طی دو سال اخیر شماری از اتباع غربی را به اتهامات مختلف زندانی کرده است. این اقدامات که ناظران غربی آن را گروگانگیری سیاسی می‌دانند، در بستر وخامت روابط روسیه با غرب و افزایش انزوای بین‌المللی مسکو رخ می‌دهد.

این رسانه‌ها مدت‌هاست که تلاش کرده‌اند که این‌گونه جلو کننده که نگرانی‌هایی جدی در رابطه با وضعیت جسمی و روحی ویناتیه در زندان‌های روسیه وجود دارد. خانواده او اعلام کرده است که ارتباطشان با او بسیار محدود است و نگران شرایط او هستند. کارشناسان حقوق بشر غربی نیز هشدار داده‌اند که شرایط در زندان‌های روسیه، به ویژه برای زندانیان خارجی، بسیار سخت و خطرناک است.

این پرونده در حالی بر روابط دوجانبه فرانسه و روسیه سایه انداخته، که فرانسه بارها تهدید به حضور نظامی مستقیم تحت عناوینی چون نیروهای حافظ صلح در اوکراین کرده است. فرانسه همچنین با ارسال میلیاردها یورو کمک مالی به اوکراین به شدت از پیش‌روی‌های روسیه در اوکراین نگران است. این کشور همچنین بارها تحت عناوینی چون نقض حاکمیت اوکراین، سرمایه‌های بلوکه شده‌ی روسیه را در بانک‌های اروپا به نفع اوکراین آزاد کرده تا بتواند به جنگ در مقابل روسیه ادامه دهد.

در حالی که سرنوشت نهایی ویناتیه هنوز نامشخص است، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این ماجرا می‌تواند به یکی از موضوعات محوری در گفت‌وگوهای دیپلماتیک آینده میان فرانسه و روسیه بدل شود.