استراتژی استقلال ادوارد فیلیپ
ادوارد فیلیپ با استراتژی «وفادار اما آزاد» در تلاش است با حفظ استقلال، خود را به‌عنوان گزینه‌ای جدی برای ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ تثبیت کند.
ادوارد فیلیپ، نخست‌وزیر پیشین فرانسه و شهردار لو آور، همچنان به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی و در عین حال مستقل در فضای سیاسی این کشور مطرح است. او که از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ در کنار امانوئل مکرون بر مسند نخست‌وزیری نشست، پس از جدایی از دولت و تأسیس حزب «افق‌ها» در سال ۲۰۲۱، تلاش کرده است صدای متمایز خود را در دل اردوگاه ریاست‌جمهوری حفظ کند. این استقلال‌طلبی، که فیلیپ خود آن را «وفادار اما آزاد» توصیف می‌کند، امروز بیش از هر زمان دیگر به عنوان ابزاری برای آماده‌سازی جهت رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده عمل می‌کند.
فیلیپ پس از یک دوره سکوت رسانه‌ای، در حاشیه‌ی دانشگاه تابستانی «مدف» در پاریس، بار دیگر به صحنه بازگشت و با لحنی جدی نسبت به خطرات ناشی از بدهی عمومی و بن‌بست سیاسی هشدار داد. او ضمن حمایت از ارزیابی «دقیق و نگران‌کننده» فرانسوا بایرو درباره‌ی وضعیت مالی، تصمیم نخست‌وزیر در درخواست رأی اعتماد را «قماری پرریسک» خواند و تأکید کرد که «اعتماد را باید ساخت، نه صرفاً طلب کرد». این سخنان بار دیگر نشان داد که او نه تنها در مقام حامی، بلکه به‌عنوان منتقدی جدی در درون بلوک میانه‌روی حاکم عمل می‌کند.
نقدهای فیلیپ محدود به یک موضوع نیست. او پیش‌تر نشست‌های مربوط به اصلاحات بازنشستگی را «کاملاً غیرواقعی» دانسته و برنامه‌ی بودجه‌ی ارائه‌شده در تابستان را فاقد جهت‌گیری روشن توصیف کرده بود. به باور او، بدون داشتن اکثریت قدرتمند در مجلس ملی، دولت فلج خواهد شد و کشور در دو سال آینده در دام رکود سیاسی گرفتار می‌شود. این دیدگاه‌ها خشم بخشی از هم‌پیمانان مکرون، به‌ویژه در حزب رنسانس و حزب موومان دموکراتیک را برانگیخت و حتی بایرو آن را «غیرملی» نامید. با این حال، فیلیپ بار دیگر در پایان اوت اعلام کرد که اگر وضعیت انسداد کنونی ادامه یابد، انحلال پارلمان «تقریباً اجتناب‌ناپذیر» خواهد بود؛ هرچند خود او چنین سناریویی را مطلوب نمی‌داند.
از سال ۲۰۲۱، فیلیپ مسیر استقلال سیاسی را با تأسیس حزب تازه پی گرفت و پس از انحلال غیرمنتظره‌ی مجلس در ۲۰۲۴ نیز آشکارا از این تصمیم فاصله گرفت. در سپتامبر همان سال، او رسماً نامزدی خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده را اعلام کرد. برنامه‌ریزی او دقیق و مرحله‌به‌مرحله است: نخست، کسب پیروزی دوباره در انتخابات شهرداری لو آور در مارس ۲۰۲۶؛ سپس ارائه برنامه کامل انتخاباتی در بهار همان سال. او وعده داده است که در صورت ورود به کاخ الیزه، سلسله‌ای از همه‌پرسی‌ها درباره بازنشستگی، بودجه و اصلاحات اساسی در آموزش، عدالت و نظام سلامت برگزار کند.
در اردوگاه میانه‌رو، فیلیپ تنها فردی است که تاکنون رسماً نامزدی خود را برای ریاست‌جمهوری مطرح کرده است. رقبای بالقوه مانند گابریل آتال و ژرالد دارمانن هرچند گهگاه نشانه‌هایی از تمایل خود بروز داده‌اند، اما او با لحنی چالش‌برانگیز گفته است: «من تصمیمم را گرفته‌ام و کمی هم جلوتر هستم.» فیلیپ همچنین با رد ایده‌ی برگزاری انتخابات درون‌حزبی، خود را به‌عنوان گزینه‌ی بدیل و آماده معرفی می‌کند.
محبوبیت بالای فیلیپ پس از پنج سال خروج از دولت، برگ برنده‌ی مهم اوست. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که او همچنان در صدر چهره‌های محبوب اردوگاه مکرون قرار دارد. به گفته فردریک دابی، مدیر مؤسسه‌ی افکارسنجی ایفوپ، چالش اصلی فیلیپ این است که بتواند از سایه‌ی مکرون فاصله بگیرد و در پایان دهه‌ای پر از تجربه‌های «مکرونیستی»، خود را به‌عنوان گزینه‌ای جایگزین در برابر چپ رادیکال و راست افراطی معرفی کند. با این همه، او نمی‌تواند گذشته‌ی سیاسی خود را پاک کند: از مدیریت بحران «جلیقه‌زردها» تا بحث‌های جنجالی درباره‌ی محدودیت سرعت جاده‌ها و نخستین گام‌های اصلاح بازنشستگی، همگی بخشی از میراث دوران نخست‌وزیری اوست.
با وجود این سابقه، فیلیپ در شرایط بی‌ثبات کنونی تلاش می‌کند خونسرد و منظم پیش برود. نزدیکانش تأکید دارند که او «کارها را به ترتیب و با آمادگی کامل» انجام می‌دهد. در عین حال، او با سفرهای مداوم به شهرهای مختلف، می‌کوشد ارتباط خود را با جامعه حفظ کند و در مباحث ملی حضوری پررنگ داشته باشد. در روزهای پایانی اوت، در همایش فکری ژان-میشل بلانکه در اوتون، فیلیپ همراه با نخست‌وزیر پیشین سوسیالیست، برنار کازنوو، خواستار یافتن «راه‌حلی سازشی» برای بن‌بست سیاسی شد. روز بعد نیز در نخستین کنگره‌ی جوانان حزب افق‌ها حضور یافت تا مسیر برنامه‌ای حزب خود را روشن‌تر کند.
به نظر می‌رسد آینده‌ی سیاسی فیلیپ بیش از هر زمان دیگر با معادلات بی‌ثبات داخلی فرانسه گره خورده است. اگر انتخابات زودهنگام برگزار شود، او ناچار خواهد بود زودتر از برنامه، جدایی کامل خود از مکرون را علنی کرده و طرح سیاسی‌اش را معرفی کند. اما اگر روندها مطابق میل او پیش رود، فیلیپ امیدوار است با اتکا به محبوبیت و استقلال نسبی، خود را به‌عنوان چهره‌ای قابل اعتماد برای ریاست‌جمهوری ۲۰۲۷ تثبیت کند.
